Орагнизмнін эрекеттік  қалпы

Физиология  мен  психология  ғылымдары  организмнің  эрскеттік  қалпы 

туралы  ұғымды  кеңінен  пайдаланады.  Өйткені  адамның  әртүрлі  іс-әрекетә 

өрісіндегі  еңбегі  мен  тэлімінің  сэті,  денсаулығы,  көңіл-күйі  оның  әрекеттік 

қалпынан тэуелді келсді.

Көбінесе  әрекеттік  калып  орталық жүйке  жүйесінің бедерсіз  белсенділігі 

арқылы  анықталады.  Мүны  И.П.  ІІавловтың  айтуынша,  ми  қыртысының 

тонусы, оныц қозғыштык қасиеті  көрсстеді.  Ал организмде орталык жүйкенің 

бедерсіз  белсенділігін  жүрек  соғуының  жиілігі,  қанның  қысымы,  тыныстың 

жиілігі 

тсрендігі, 

ЭЭГ-ның 

озгсрістсрі 

сияқты 

физиологиялык 

әсерленістер жиынтығы бейнелейді.

Әрекеттік 

калып 

физиологиялық, 

жэне 

деңгейден  тұрады.  Әрекеттік  калып  өз  заңдылығы  бар  психофизиологиялық 

кұбылыс, ол  ерекше эрекеттік жүке қүрылысының негізін  кұрайды.

Адамның  эрекеттік  калпын  физиологиялык  эссрлсністің  козғалткыш, 

вегетативтік 

жэне 

корсеткішгері 

арқылы 

аныктайды.  Қозғалтқыш  көрсеткіштің  ішінде  іс  қимыл  белсенділігі,  белгілі  бір 

мезгілдегі оның карқыны мен сапасы, бүлщықеттердің бедерсіз тонусы бар.

Всгетативтік  көрсеткіштері  ретінде  тынысалу,  жүрек-тамыр,  кан 

жүйелерінің  әрекеттік  өлшемдері,  тері-гальвандық  рефлексі  қолданылады. 

ЭЭГ-әсерленісті  альфа-ритмнің  синаты,  электр  белсенділігінің  жиілік  спекгрі 

аркылы бақылайды.

Осы  көрсеткіштердін  көмегімен  организмнің  эрекеттік  қалпын,  ырықсыз 

сезімін,  багдарлау  зерттеу  ісэрекетін,  сергектік-ұйкы  оралымын  анықтауга 

болады.  Сергектік  -   үйқы  оралымы  негізін  гомеостаздык  тетіктер  қүрады.

Әрекеттік  қалып  ұйкы  мсн  ссргектік  күйдің  алмасуы  мен  кезектесуі  арқылы 

жүзеге асады.

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: