Минералокортикоидтардың физиолотиилмқ әсері. МКС бүйрекүсті
безінің түйірлі зонасынан пайда болады. Бұл топка алъдостерон мен II-
дезоксикортикостерон (алъдостероннан 20-30 есе белсенділігі томен)
жатады.
МКС-дың негізгі физиологиялық эсеріне су мен тұздардың алмасуына
ыкпалы жатады. Бұл бүйрек тінінде, тер жэне сілекей бездеріне, асқорыту
жолының шырышты кабатындағы жасушаларға эсер ету аркылы іске асады.
Бүйректегі гутікшелердің аппаратының үшкары боліміндс натрийдің ксрі
сіңуін альдостеронның арттыруы іс жүзінде дэлелденді. Мүндай әсерге
байланысты Na, Cl иондары организмде жиналып, оларга сай организмде
судың осмос эквиваленттік саны жиналады (кейде суды электролиттердің
кұлы деп те айтады). Бұған коса альдостеронның зсерінен К+, сутек, аммоний
организмнен шыгарылады.
Альдостерон кальций мен магнийдің сыртка шығарылуын күшейтеді.
Демек, альдостеронның натрийдің тасымалдануына эсерінің тетіктері элі
күнге дейін толык анықталмай жатыр. Кейбір болжамдарға Караганда
альдостерон "натрий тартқышының" энергиясын қамтамасыз етеді. Мұндай
кабілет жасушаның ішінде АУФ-тын пайда болуын күшейтуге байланысты
болуы мүмкін деген болжамдар бар.
Альдостеронның Na+ мен СІ- иондары алмасуының эсерінс байланысты
оның тағы да бір физиологиялық ықпалы анықталып отыр. Бұл Na+ мен C l-
иондарының ықпалына байланысты пайда болатын түрлі сүйықтардағы
154
осмостық қысымының эсерінен туатын тамырлардагы қан көлемі мен жасуша
ішіндегі
жэне
жасушааралык
сұйыктыктардың
мөлшерлерін
реттеу
қабілеттері.
Достарыңызбен бөлісу: |