1ШІ1ІІІЛШ1ІІППІІИІІІПІІ1І1І1ЩІІІІПІ
1 ■"■JTTTTTTPTf
! I і
48-сурет.
Кезеген жүйкенің тынысты реттеудегі ролі.
а-тыныс сызыгы; 1-демалу; 2 - дем шығару; б - альвеоланың кеңсйіп тарылуы; в - кезеесн
жүйкенің афференпік жеке талшыгындағы серпіністер жиілігі; г - экспираторлык
орталықтыц инспираторлык орталыкты тежеу эссрі; д - инспираторлық орталыктан тыныс
еттсріне баратын серпіністер
,
Соңғы
уақытта
өкпенін
кернеу
қабылдағыштарының
тынысалу
орталыгына тигізетін әсері, оның механизмі туралы мэліметтер көбейіп
барады. Өкпеден келіп түскен сигналдар қозу барысында инспирациялык
орталықка жетеді де оның инспирациялык тежеу нейрондарын (I - Р)
қоздырып, инспирациялык орталықтып I - а жасушаларын тежейді де, оның
экспирациялық орталықты тежейтін осерін тоқтатады. Мүнымен катар
окпеден шыккан сигналдар экспирациялық орталыкка да барып козу әрскетін
күшейтеді. Инспирациялык орталықтың қозуы гежеледі, ал экспирациялык
орталык қоза түседі. Инспирациялык орталык қозысымен эксиирациялык
орталық тежеледі. Жана туған нэрестенің бір жүма бойы тыныс жиілігін
реттеуде, әсіресе тыныс шыгару кезеңін кыскартуда Геринг пен Брейер
рефлекстерінің маңызы зор.
Өкпеде
механорецепторлармен
(керу
рецепторларымен)
қатар
капиллярлар арасыңда юкстаальвеолярлык рецепторлар (J) бар.
Тынысалу
орталығына
өкпе
альвеолалары
аралығындагы
тін
капиллярларына жакын орналаскан J - рецепторлар қалынты жагдайда сау
адамда тітіркенбейді, бірақ патология жағдайында - окне тіні нде
жасушааралык сұйықтық жиналғанда яғни окне кабылдағанда (пневмония),
эмболияда, өкпенің кан тамырлары қанга тым толганда тітіркенеді. Мұның
эсерінен тыныс жиілейді (гиперпноэ).
Достарыңызбен бөлісу: |