Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| Оргаңғы күлак. Ауамен толған ортаңғы құлақтың негізін аса маңызды
өткізгіш қызмстін атқаратын бір-бірімен дәйекті байланыскан балгашық, төс және үзеңгі сүйекшелері күрайды. Олар дабыл жарғағының тербелісін ішкі құлаққа жеткізеді. Осы сүйекшелердің бірі балғашық түтқалары арқылы дабыл жарғагымен жалғасқан, оның басқа жагы төс сүйекшісімен қосылады, ол өзінің тербелісін үзеңгіге береді. Олардың қызметі тербеліс жиілігін азайтып, күшін арттыру. Үзецгі бстінің дабыл жарғагының аумағына қатынасы 1:22, сопақша тесікгің жарғағына дыбыс толқындарының кысымын сонша рет күшейтеді. Бұл жагдайдың зор маңызы бар, себебі дабыл жартатына тіпті элсіз дыбыс толқындары эсер етсе де, иірімді түтігінің ішіндегі сұйықтық бағанасын қозғалысқа келтіре алады. Ортаңгы жэне ішкі кұлак арасында, сопақша терезеден баска, мембранамен жабылған тагы дөңгелек терезе бар. Сопақша терезенің алдында пайда болтан иірімді түтігі сұйықтығының тербелісі эрі қарай оның ішіндегі жолмен өтіп, өшпестен доңгелек терезеге жетеді. Ортаңгы құлақта дабыл кіретін
жэне үзеңгілік бұлшықсттер орналаскан. олардың біріншісі жиырылып, дабыл жарғагының керілуін күшейтеді жэне соның салдарынан күшті дыбыс кезінде оның тербеліс шайкалымын азайтады. Ал екінші бұлшықет төс сүйекшесін бекітіп, оның қозғалысын баяулатады. Осы еттердің жиырылуы дыбыс тербеліснің эртүрлі шайқалуына байланысты, өзгерсді. Құлакка түскен күшті дыбыстардың эсерінен 10 миллисекундтан кейін рефлекстік жолмен ортаңғы құлақ еттерінің екеуі де жиырылады. Өте күшті, тітіркенуде (соқкы, дүмиу, қопарылыс жэне т.б.) бұл қорганыс тетігі жүмысқа кірісіп үлгермейді, сондықтан кейбір кэсіби саңыраулык пайда болады. Дабыл қуысын жұткыншакпен Евстахи түтігі байланыстырады. Осы куыстағы кысым атмосфсралык қысымға тсң болады. Ол дабыл жаргагының еркін гербелуінс өтс қолайлы жакдай жасайды.
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|