Адам физиологиясы



Pdf көрінісі
бет39/472
Дата04.04.2022
өлшемі28,52 Mb.
#29809
түріОқулық
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   472
Селқос  тасымал  -   заттарды  өткізу  кезінде  зат  алмасу  энергиясын 

жұмсайды.  Бұл  мембрананың  екі  жағында  заттардың  мөлшері  бірдей  болып 

теңескенге дейін жүреді.

Судан сескенетін заттар липид кабатында ерін барып өтеді.  Су жэне онда 

жаксы  еритін  заттар  мембрана  саңылауы  немесе  уақытша  болатын  акаулары 

(кинки)  аркылы  кіреді.  Еріген  заттар  мембранадан  өте  алмаган  жагдайда,  су 

олардың  мөлшері  коп  жағына  карай  итерме  (осмостық)  күшке  сэйкес 

жайылады.




Транспортируемая

3 -с у р е т .  М е м б р а н а   арқы лы   за г г а р д ы ң   с е л қ о с   ж э н е  д ә р т т і  тасы м а л д а н у ы .

1 ,2 -   к о с  к абат ж э н е   и он   ар н асы   арқылы  каранай ы м   д и ф ф у зи я ,  3 -  ж е ң іл д е г е н  д и ф ф у зи я , 

4 -б ір ін ш іл е й   -  д ә р т т і  т а сы м м ал ,  5 -е к ін ш іл е й   -  д э р т г і  тасы м ал.

Осмос.  Мембрананың  жартылай  өткізгіштік  қабілеті  болады.  Өйткені  ол 

суды өзі  аркылы оцай, ал басқа заттарды  балу өткізеді.



Ос.мос  -   (osmos  -   итеру)  мембрана  арқылы  су  молекуласы  заттардың  аз 

мөлшерлі  жағынан  коп  шоғырланысына  қарай  ығысуы.  Еріткіштің  мұндай 

козғалысын  жасайтын  күш  осмостык  -   итерме  қысым  деп  аталады.  Бұл 

кысым  еріген  заттардың  мөлшеріне,  касиеттеріне  жэне  темпсратураға 

байланысты  болады.  Орган*измде  тіндер  мен  қан  жүйесі  арасныда  жалпы 

осмостық  қысымға  қатысты  жоғары  молекулалардың  -   белоктардың 

жасайтын  бөлігі  маңызды  орын  алады.  Мұны  онкостық  (onkos  -   ісіну) 

кысымы  дейді.  Қанның  осмостык  қысымы  ісінді  қысымнан  200  есе  жогары 

болады.  Алайда  ол,  томен  болганымен,  судың  тіндерден  қантамырлары 

кенерісіне қайтып оралуын  камтамасыз етеді.

Осмос  пен  қатар судың сүзіліп  өтуі, көбінесе тіндердегі  гидростатикалык 

кысымға 


байланысты 

болады. 


Сүзіліс 

-  


фильтрация, 

сүйыктың 

гидростатикалык  қысымға  сәйкес  жарғак  қалқалардың  саңылауынан  өтуі. 

Осы  екі  құбылыс  арқылы  көптеген  тірліктік  (асқорыгу,  қан  қысымы,  несеп 

түзу  т.  б.)  жэне  деректік  (аллергия,  ісіну,  кабыну,  күйік  т.б.)  әсерленістер 

атқарылады.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   472




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет