Байланысты: Ниязгалиева А., Турганалиева Г. Қазақ диалектологиясы
5 – жаттығу. Диалект сӛздерді теріп жазыңыздар, мағынасын түсіндіріңіздер. Еміс-еміс білетіні – қызыл балықтар. Теңіздегі балықшылар:
«Шіркін, қызыл балықтың етіндей ет бар ма? Ондай балық бар
деймісің!» десіп, ауыздарының суы құритын (Ғ.Сланов. «Дҿң
асқан», 39-б.). Қос жолым үйді жасырған Қамшысайдың арқа жақ
құлай берісі: ―Қапия мен Тақаттың‖ жайлауы – ―Құр тоғай‖ деп
аталады (Қ. Сланов, «Дҿң асқан», 42-б.). Е, бұ да бір ағайын.
Ныспысы – Ҽурен. Осы елдің ат үстіндегі азаматтарының бірі.
Қалада қызмет атқарады. Еліне демалысқа келіп жатыр екен,
маған кҿрісе келіпті, - деді (Ҽ.Кекілбаев, «Аш бҿрі», 23б.). Шыны
аяқтың түбіне жұққан қан күрең шайды ішіп жатып:
―Шындарыңды айтыңдаршы, балалар, басқа үйден осындай шай
іштіңдер ме?‖ - деді (Ҽ.Кекілбаев, «Құс қанаты», 11-б.). Тереңдігі
16 сантиметр қам тастамай жыртып, дұрыс малаласақ керек
(Ш.Мұртаза, «Қара маржан»). Мені не қылса да кҿне берер, иіс
алмас, ең бастысы – ауылда миллионер ҽкесі бар, шіріген бай
санаса керек (М.Мағ., «Кҿк кептер».). Бір күні кебеш шанамен
шығып кеттім, күннің суықтығы 41 градусқа барады (К.Ҽзірб.,
«Шығармалары»). Есей жымды шатқалға қамап, қуып тыққан
169
ызалы жолбарыстай қып-қызыл кҿздерінен от тҿгіп, арпалысып
жүр еді (Ҽ.Нұрп,, «Қан мен тер»).
