Аға оқытушысы Новиков С. А., аға оқытушысы Шулгаубаева Г. С



Pdf көрінісі
бет1/4
Дата03.03.2017
өлшемі0,71 Mb.
#5904
  1   2   3   4

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

     

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ  УНИВЕРСИТЕТІ 

               

 

 

 

 

 

 

                                                                                                               «БЕКІТЕМІН»               

Бірінші проректоры 

                                                                         ____________   Исағулов А. З.  

                                                              «___»  _________    2008 ж. 

 

 

 



 

 

 

 

 

ОҚЫТУШЫ  ПӘНІНІҢ  ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ  

 

 

«Ақпараттану» пәні бойынша 

 

 

050704 – «Есептеу техникасы және программалық қаптама» 

                   мамандығының студенттері үшін 

050703  - «Ақпараттық жүйелер» мамандығының студенттері үшін 

                                         

Ақпараттық технологиялар факультеті 

  

Автоматтандырылған ақпараттық жүйелер кафедрасы 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



2008 

 

 

Оқытушы пәнінің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеген: 

аға оқытушысы Новиков С. А., аға оқытушысы Шулгаубаева Г.С. кафедра 

отырысында талқыланған ААЖ 

 

№ _____ хаттама    «____» _______________ 2008 ж. 



Кафедра меңгерушісі ________________ «____» ___________ 2008 ж. 

 

Ақпараттық технологиялар  факультеттің оқу-әдістемелік бюросымен 



мақұлданған 

№ _____ хаттама    «____» _______________ 2008 ж. 

Төрағасы __________________ «____» ____________ 2008 ж. 

 

 



 

2


 

1.

 

Оқу жұмыс бағдарламасы 

 

1.1



 

 Оқытушы туралы мәліметтер және байланыстық ақпарат 

Новиков  Сергей  Александрович,  аға  оқытушысы,  Шулгаубаева 

Гульназит Сагиндыковна, аға оқытушысы, ААЖ кафедрасы 

ҚарМТУ-дың  бас  корпусында  (Бульвар  Мира 56), 301 аудиторияда 

орналасқан, байланыс телефоны 56-75-97 (254) 

       


1.2

 

 Пәннің еңбек сыйымдылығы 

 

Сабақтардың  түрі 



Байланыс сағаттарының саны 

Семестр


  

Кредиттер

 

саны


  Дәрістер 

Практика-

лық 

сабақтар 



Зертхана- 

лық 


сабақтар 

СОДЖ 


сағатта-

рының 


саны 

Сағат- 


тардың 

барлы-


ғы  

СДЖ 


сағат-

тары- 


ның 

саны 


Жалпы 

сағаттар  

саны 

Бақылау 


 түрі 



15  

30 45 


90 

45 


135 

емтихан 


 

1.3

 

 Пәннің сипаттамасы 

«Ақпараттану» пәні бойынша  жалпы білім беретін пән болып табылады 

 

1.4

 

 Пәннің мақсаты 

Бұл  пәннің  мақсаты  арнайы  пәндер  мен  компьютер  технологияларын 

оқытуға  дайындық,  сонымен  қатар  мектеп  бағдарламасында  немесе 

колледждерде алған білімдерін әрі қарай тереңдету болып табылады. 

   

1.5

 

 Пәннің міндеттері 

 Пәннің міндеттері төмендегідей: 

1.5.1

 

Есептеу 



жүйелерімен, 

логика 


алгебрасымен 

және 


логикалық 

элементтермен танысу. 

1.5.2

 

Компьютер технологиясының аппаратты құралдарымен танысу. 



1.5.3

 

Компьютерлік  ақпарат  өңдеу  және  басқару  жүйелерінің  бағдарламалық 



қамтамасыздандыруымен танысу. 

1.5.4


 

Операционды жүйе және оның негізгі қосымшаларын меңгеру. 

 

Берілген пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер: 



  есептеу жүйелері, ақпараттық құралдар құрамы, қазіргі орперациондық жүйе 

ортасында  жұмыс,  мәтіндік  және  графикалық  редакторлар, Internet желісіндегі 

кестелік процессорлар көрінісін елестете білу керек; 

  есептеу  жүйелері  мен  бір  жүйеден  басқа  жүйеге  сандарды  ауыстыруды, 

сандық  және  символдық  ақпаратты  көрсету  тәсілдері,  сандық  ақпаратты 

кодтауды,  ақпараттық  құралдар  мен  бағдарламалық  қамтамасыздандыруды, 

кеңселік  қосымшалар  жинағын,  антивирустық  бағдарламаларды,  Деректер 

қорын  басқару  жүйесін,  бағдарламалық  қабаттар,  олардың  тағайындалуын, 

классификациясын,  мүмкіндіктерін,  мәтіндік  және  графикалық  редакторларды, 

кестелік процессорларды білу керек; 

 

3


 

  қазіргі операционды жүйе ортасында, мәтіндік және графикалық редакторлар 

ортасында  жұмыс  істей,  дерек  қорын  басқару  жүйесін  пайдалана  алу, 

бағдарламалық қабаттарды пайдалана білу керек;   

  машиналық  тасушылада  жұмыс  істеп,  ақпаратты  сақтау,  антивирустық 

бағдарламалармен  жұмыс  істеп, , Internet желісіндегі  ақпарат  көрінісі    туралы 



практикалық дағдыларға ие болу керек; 

 

1.6



 

 Айрықша деректемелер 

 

Берілген  пәнді  оқу  үшін  келесі  пәндерді  меңгеру  қажет  (бөлімдер 



көрсетілген): 

 

Пән 



Бөлімдердің (тақырыптардың) атауы 

Ақпараттану 

Мектеп бағдарламасы шегінде 

Алгебра. Мектеп бағдарламасы көлемінде.  

Математика  

Геометрия. Мектеп бағдарламасы көлемінде. 

Физика  

Электр бөлімі 

 

1.7

 

   Тұрақты деректемелер 

 

Ақпараттану  пәнін  оқу  кезінде  алған  білімдер  барлық  қалған  мамандықтар 



пәнін меңгеру кезінде қолданады.  

 

   1.8. Пәннің  мазмұны 



 

1.8.1  Сабақтардың  түрлері  бойынша  пәннің  мазмұны  және  олардың  еңбек 

сыйымдылығы 

 

Сабақтар түрлері бойынша еңбек сыйымдылығы, сағ 



Бөлімнің 

(тақырыптың) атауы  

дәріс-

тер 


Практи-

калық 


зерт-

ханалық 


СОДЖ 

СДЖ 


1. Информатика, 

түсінігі және 

қолданылуы.  

1  


 

 



2. Информатиканың 

арифметикалық 

негіздері. Есептеу 

жүйелері 

    

8  3 


3. Информатиканың 

логикалық негіздері. 

Логикалық элементтер. 

Аралас схемалар. 

    

8  3 


4.  Мәліметтер.  Сандар 

мен символдар көрінісі 

    

  3 


 

4


 

5. Аппараттық 

құралдар. Компьютер 

қрылымы, негізгі 

құрылғылар  

1  


 

3  3 


6. Есте сақтайтын, 

баспаға беретін, 

графикалық 

құрылғылар, 

сканерлер, плоттерлер, 

мониторлар. 

2  

 

4  3 



7. Операционды 

жүйелер. MS Window-

та жұмыс. 

1  


2  2 


8. Мәтіндік 

редакторлар. MS Word- 

та жұмыс. 

   4    2 

9. Кестелік 

процессорлар.MS 

Excel-де  жұмыс.  

2  


2  3 


10. Деректер қоры. MS 

Access-те жұмыс. 

2  



4  3 



11. Кеңселік 

қосымшалар кешені. 

1  

 

 



12. Вирустар. 

Антивирустық 

бағдарламалар. 

    

4  2 


13. Машиналық 

графика. Машиналық 

графика түрлері. Түс 

үлгілері. 

1  

 

3  2 



14. Corel Draw-да 

жұмыс. 


1  

 



15. Компьютерлік 

желілер 

1  


 

3  2 


16. Internet.  

Браузерлер. Internet-те 

жұмыс 

1  


 



17. Internet-тегі ақпарат 

көрінісі. HTML тілі. 

Web-беттер. 

   3    2 

 

5


 

18. 


Автоматтандырылған 

жүйелер 


1  

 

4  4 



БАРЛЫҒЫ 15 

 

30 



45 

45 


 

1.9 Негізгі әдебиеттер тізімі 

 

1.



 

Информатика:  базалық  курс.  С.В.Симоновичтің  редакциясымен  2е 

басылымы-М.;СПб; Нижний Новгород; Питер 2005. 

2.

 



Симонович  С.В.  Информатика.  Базалық  курс  (ЖОО-на  арналған 

оқулық) Санкт-Петербург (Москва, Харьков, Минск) «Питер» 2001 

3.

 

Симонович  С.В.,  Евсеев  Г.,  Алексеев  А.  Арнайы  информатика: 



әмбебап курс, г. М;АСТ-ПРЕСС, Инфорком-пресс 199 

4.

 



Информатика:  оқулық  Н.В.Макарованың  редакциясымен  3е  қайта 

жасалған басылымы. М: Қаржы және статистика 2001 

5.

 

MS Word 97 (2000). Алға адымдап. Ecom 1999 (2000) 



6.

 

MS Excel 97 (2000). Алға адымдап. Ecom 1999 (2000) 



7.

 

MS Access 97 (2000). Алға адымдап. Ecom 1999 (2000) 



8.

 

В.Г.  Олифер,  Компьютерлік  желілер,  принциптер,  технологиялар, 



хаттамалар: ЖОО-на арналған оқулық – Спб.:Питер, 2004.-864с. 

 

1.10 Қосымша әдебиет тізімі 

 

   9.    Бауэр Ф., Гооз Г. Информатика (енгізілетін курс), Мәскеу: «Мир», 1976 



  10.   Глушков В.М. Қағаз емес ақпараттың негіздері. Москва:  «Наука», 1987 

  11.    Компьютерде  жұмыс  істеуге  арналған  жаңа  өздік  оқытушы.  

С.В.Симоновичтің редакциясымен – М, Десс; Инфорком-Пресс, 1999ж. 

  12.    Комягин  В.Б,  Коцюбинский  А.О.  ДК-да  жұмыс  істеуге  арналған  жаңа 

өздік оқытушы.-М: «Триумф», 1998 

  13.    Гейтс  Б.,  Болашаққа  жол.-М  «Русская  редакция»басылым  бөлімі  ТОО 

«Channel Trading LTD» 1996 

 

1.11 Студенттердің білімдерін бағалау критериілері 

 

Пән  бойынша  емтихан  бағасы  шектік  бақылау (50%-ға  дейін)  және 



қорытынды  аттестация  бойынша  үлгерімнің  ең  үлкен  көрсеткіштерінің 

қосындысы ретінде анықталады және кестемен сәйкес 100%-ға дейінгі мәнді 

құрайды. 

Әріп жүйесі бойынша баға  Баллдар   %-дық мәні  Әдеттегі 

жүйе 

бойынша баға 



А 4,0 

95-100 


А- 3,67 

90-94 


 

Өте жақсы 

В+ 3,33 

85-89 


В 3,0 

80-84 


В- 2,67 

75-89 


 

Жақсы 


 

6


 

С+ 2,33 


70-74 

С 2,0 


65-69 

С- 1,67 


60-64 

D+ 1,33 


55-59 

D 1,0 


50-54 

 

 



Қанағаттанарлық 

F 0 


0-49 

Қанағаттанарлықсыз 

Z  

 Қатысқан жоқ 



   

Шектік  бақылау  оқудың 5-ші, 10-шы  және 15-ші  апталарында  жүргізіледі, 

және бақылаудың келесі түрлері бойынша қойылады: 

 

 



Оқудың академиялық кезеңі, апта 

Бақылау


 түрі

 

%-



дық

 құрамы


 

1 2 3  4  5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Барлығы

,% 


Қатысу 0,2 



* * * * *



*



*

*



3,0

Дәрістер 

конспектісі 

0,4  *   * 

*

*

*



 *  *

 2,8


Зерт-лық 

жұмыстар 

2,5  *   * 

*

*



*

 *  *


* 20,0

Үй тапсырм. 0,5   *   

*

*

   *  *



 2,5

Реферат 1,0 

 

 

 



 

 

 



 

 

*



 

1,0


Модульдер 5,0 

 

 



  

*

*



    

* 15,0


СДЖ 0,5 



* * * * *



*



*

*



4,5

Тест 


0,5   *   

*

*



 *    *

*

1,2



Емтихан 

      


      50 

Барлығы 


      

      100

  

1.12 Саясат және процедуралар 

«Ақпараттану» пәнні оқу кезінде келесі ережелерді сақтауды өтінемін: 

1.

 

Сабаққа кешікпеу. 



2.

 

Себепсіз  сабақтарды  босатпау,  ауырған  жағдайда  анықтама  көрсетуін 



сұраймын, ал басқа жағдайларда – түсініктеме хатты сұраймын. 

3.

 



Университетте орнатылған ережелер талабын орындау. 

4.

 



Оқу процесіне белсенді қатысу. 

5.

 



Оқытушыларға  және  бірге  оқитын  курстастарына  ашық,  шыдамды 

және серік болу. 

 

 

 



 

 

7



 

 

 



 

8


1.13 Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыздандырылуы 

 

Даналар саны 



Автордың  аты-

жөні 


Оқу-әдістемелік 

әдебиеттің аты 

Басылым, баспа жылы 

кітапханада  Кафедрада 



Негізгі әдебиет 

Симонович 

С.В. 

Информатика: 



базалық  курс  2е 

басылымы 

М.,СПб;Нижн 

Новгород 2005 

3  

Симонович 



С.В. 

Информатика. 

Базалық 

курс 


(жоо-на  арналған 

оқулық) 


Санкт-Петербург (Москв

Харьков, Минск) «Питер»

2001 

12  


Симонович 

С.В. 


Арнайы 

информатика: 

әмбебап курс,ж 

Г М;АСТ-ПРЕСС, 

Инфорком-пресс 1999 ж.

 1 


Макарова Н.В.   Информатика: 3е 

қайта 


жасалған 

басылымы. 

М: Қаржы және статисти

2001 


3  

Радько Т.И. 

Деректер 

мен 


білім 

қоры. 


Электронды 

оқулық 


Сертификат 

№19.-


Қарағанды: 

ҚарМТУ,


2003-150с. 

 

 



Қосымша әдебиет 

Бауэр  Ф.,  Гооз 

Г. 

Информатика 



(енгізілетін курс), 

Москва: «Мир», 1976 

 

Глушков В.М. 



Қағаз 

емес 


ақпараттың 

негіздері

 

Москва:  «Наука», 1987 



 

2  


Симонович 

С.В. 


Компьютерде 

жұмыс 


істеуге 

арналған 

жаңа 

өздік оқытушы



 

– М, Десс; Инфорком-

Пресс, 1999ж. 

 

 



 

Комягин 


В.Б, 

Коцюбинский 

А.О. 

ДК-да 


жұмыс 

істеуге  арналған 

жаңа 

өздік 


оқытушы 

.-М: «Триумф», 1998 

 



Гейтс Б. 



Болашаққа жол. -М 

«Русская 

редакция»басылым 

бөлімі  ТОО «Channel 

Trading LTD» 1996 

 1 


электронды 

түрде 


 

  

2.



 

Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру графигі 

 

 

Бақылау түрі  Тапсырманың 

мақсаты 

мен 


мазмұны 

Ұсынылатын 

әдебиет 

Орындалу 

ұзақтығы 

Бақылау 


формасы 

Тапсыру 


мерзімі 

Дәрістерге 

қатысуы 

3 б-де 


көрсетілген 

тақырып 


3 б. дәріс 

тақырыбына 

сәйкес 

15 с. 


Қатысу 

журналында 

белгіленуі 

Әрбір 


дәрісте 

 

бойынша 


материалды 

меңгеру 


Зертханалық 

сабақтарға 

қатысу 

5 б.-де 


көрсетілген 

тақырыптар 

бойынша 

материалдарды 

меңгеру  

5 б. 


Зертханалық  

тақырыбына 

сәйкес 

15 с. 


Қатысу 

журналында 

белгіленуі 

Әрбір 


сабақта 

№1-7 


зертханалық 

жұмыстарды 

тапсыру 

5 б.-де 


көрсетілген 

тақырыптар 

бойынша 

материалдарды 

меңгеру  

5 б. 


Зертханалық  

тақырыбына 

сәйкес 

15 с. 


Зертханалық 

жұмыс 


бойынша 

электронды 

есеп 

2, 5, 8, 11, 



15-ші 

апталарда .

№1-15 

дәрістері 



бойынша 

СДЖ-ге 


бақылау 

жұмыстары 

№№1-11 

бөлімдерінің 



тақырыптары 

бойынша 


білімдерді 

тереңдету, 

тапсырма 

мазмұны 3 б.-

де көрсетілген. 

3 б-нің 


дәрістерінің 

тақырыптарын

а сәйкес 

15 с. 


Жазбаша 

жұмыс 


Апта 

сайын 


№№1-15 

практикалық 

жұмыстар 

бойынша 


СДЖ-ге 

бақылау 


жұмыстары 

№№1-11 


бөлімдерінің 

тақырыптары 

бойынша 

білімдерді 

тереңдету, 

тапсырма 

мазмұны 4 б.-

де көрсетілген. 

4 б. 

Практкиалық 



сабақтың 

тақырыбына 

сәйкес 

15 с. 


Жазбаша 

жұмыс 


Апта 

сайын 


СОДЖ 

тақырып-


тарына 

жаттығулар 

№№1-11 

бөлімдерінің 



тақырыптары 

бойынша 


білімдерді 

тереңдету, 

тапсырма 

мазмұны 6 б.-

де көрсетілген. 

6 б. СОДЖ 

тақырыбына 

сәйкес 


30 с. 

Жазбаша 


жұмыс 

Апта 


сайын 

Практикалы

қ  сабақтарғ

жазбаша 


бақылау 

жұмыстары 

а 

№№1-11 


бөлімдерінің 

тақырыптары 

бойынша 

білімді тексеру 

[1…26] 0,15 

с. 


Жазбаша 

жауаптар 

2, 4, 6, 8, 

10,12, 14-

ші 

апталарда 



Теориялық 

модуль 


№№1-7 

бөлімдерінің 

тақырыптары 

бойынша 


білімді тексеру 

№№1-6; 4,5 

және 6,9 

бөлімдерінің 

тақырыбы 

бойынша 


0,5 с. 

Тестілейтін 

жүйе есебі 

5, 10, 15 

апта 

 

10



 

 

3 Дәрістердің конспектісі 

Тақырып 1. Информатика, түсінік және қолдану. Ақпарат (1сағ) 

Дәріс жоспары 

1.

 

Информатика түсінігі 



2.

 

Хабарлама және Ақпарат 



3.

 

Компьютерлік технологиялар 



4.

 

Қысқаша тарихи анықтама 



«Информатика» жайлы қатаң анықтама жоқ. Тек қана әртүрлі мамандарға 

тәуелді  кейбір  түсініктер  бар.  Біз  үшін  «информатика» - бұл  ақпаратты 

жасау, беру, сақтау, өңдеумен байланысты.  

Барлық  алынған  хабарлама  бізге  ақпарат  әкелмейді.  Ақпарат  деп,  бізге 

жаңа және түсінікті ақпарат әкелетін хабарламаны айтамыз. 

, мұндағы 

α – хабарламаны интерпретациялау ережесі, N – хабарлама, I – ақпарат.  

I

N

α



Осылайша,  егер  интерпретация  ережесі  белгілі  болса,  хабарлама  ақпарат 

болады.  

Кей  кезде  интерпретация  ережесі  тек  шектелген  адамдар  санына  белгілі 

(арнайы тілдер, керемет тіл, жаргондар және т.б.).  

Хабарлама  мен  ақпарат  арасындағы  байланыс  криптографияда  айқын 

көрінеді  (шифрлеу,  құпияжазу) – мұнда  ешқандай  бөтен  адам  ақпаратты 

білмеу  керек.  Хабарламадағы  кішкене  өзгерістер  қарама-қарсы  ақпаратқа 

әкеледі: «Өлтірме, ая» «Өлтір аяма». 

Бауэр ашық хабарламада құпия жасырын болған мысал келтіреді:  «Тетя 

Аня гробу тчк Будем устраивать 13 ноября днем тчк Евгения Самойлова». 

Егер төртіншіден бастап бастапқы әріптерін шеңбер бойымен айналып оқып 

шықса, «Бундестаг» деген сөз шығады.  

Кодтаудың ең қарапайым әдістерінің бірі керісінше оқу.  

Мысалы: Август – Тсугва  

Қазіргі кезде компьютер технологиясы қолданылмайтын бірді бір ғылым, 

техника, өндіріс салалары жоқ. 

Келесі  хабарламадан  ақпарат  алуға  тырысыңыз: «Антон  Ильин 

фотографияны тауып алғанда зерттеу тақырыбының аннотациясын өзгертпек 

болды».  

Адамдар  арасында  алмасатын  алмасатын  хабарламалар  қандай  да  бір 

«тілде»  құрылған.  Сонда  тіл  деген  сөз  «сөйлеу»  деген  сөзге  қарағанда 

түсініктілеу. 

Тіл  жазбаша,  ауызша,  құлағы  естімейтін  және  сөйлей  алмайтындарға 

арналған  тіл,  соқырларға  таңба  ретінде  болады.  Жоғары  дамыған  тілдік 

қарым-қатынас  жазбаша  және  ауызша  сөйлеумен  шектелмейді.  Біз  тілдік 

хабарламалар  туралы  айтқанда  әрқайсысына  тән  жалпы  түрін  айтамыз, 

алберілу тәсілін (ауызша, жазбаша, сезу құралы немесе т.б.) ескермейміз.  

Ауызша ақпарат әрқашанда жазбаша хабарламаға толық сәйкес келмейді. 

Ашу,  қуаныш,  өкініш,  шынайылық  тек  қана  ауызша  сөйлеуде  ғана  өз 

көрінісін  алады  (дауыс  ырғағы,  ымдау,  т.б.).  Біз  үшін  ақпарат  беру  кезінде 

ұзақ  уақыттық    ақпарат  тасуышлар  қолданылатын  тілдер  маңызды,  сонда 

 

11


 

ақпарат  беруші  уақыттан  босатылады.  Сонда  «ақпаратты  өзіне  беру», 

«жадыда  сақтау»  мүмкіндіктері  пайда  болады,  яғни  құрал  қолдану  арқылы 

адам жадысындағы ауыртпалық азаяды. Ұзақ уақыт ақпарат тасушылардағы 

хабарлама көрінісін біз хат деп атаймыз.  

Адамның қабылдау және беру мүшелері 

Беру  мүшесі - 

эффектор 

Хабарламаның 

физикалық 

тасушысы 

Қабылдау  мүшесі 

- рецептор 

Беру тәсілі 

Дауыстық 

аппарат 


Дыбыс 

толқындары (16-

16000 гц) 

Құлақтың естуі 

Дыбыстық  

Бет 


бұлшық 

еттері  және  т.б. 

(ымдау) 

Жарық 


толқындары 

Көз торы (көру) 

Көру 

Қол  және  буын 



бұлшық еттері 

Қысым  


Тері 

торлары 


(сезіну) 

Тактильді  

Иіс темірлері  

Газ 


молекулаларының 

концентрациясы 

Ауыздың 

және 


мұрынның 

сілекей қабаты 

Иістік  

Сезу  мүшелерінің  функционалды  қабілеттілігі  қандай  да  бір  шекте 

жатыр.  Бұнда  бәрінен  бұрын  релаксация  уақытын  атауға  болады  (латентті 

немесе жасырын уақыт).  

 

   


Акустикалық  және  оптикалық  сигналдар  үшін  ол 140-250 мс-ті 

құрайды.   

 

 

Неғұрлым  күрделі  тапсырмалар  үшін  релаксация  уақыты  көбейеді 



(берілген сөзді оқу 350-550 мс, тұрмыстық заттарды  атау үшін 600-800 мс). 

Бұл  қабылдау  процесі – рецепторлар  қызметі  ғана  емес,  сонымен  қатар 

жүйке  жолдары  бойынша  қозу  жүргізу,  оны  мида  өңдеу    және  эффекторға 

жауап өткізу де кіреді.  

 

Қазіргі уақытта жүйке жолдары бойынша максималды амплитудасы 80 



мв  болатын  және  ұзақтығы 1 мс  болатын  электрохимиялық  импульстар 

жүреді. Қозу интенсивтілігі осындай импульстардың жиілігін анықтайды.  

    

Мүше  қандай  да  бір  затты  қабылдай  алуы  үшін  қозу  интенсивтілігі 



берілгеннен мәннен асу керек. 

 

Қабылданатын  қозу  интенсивтілігі  берілген  мәннен  бастап  қозудың 



әртүрі үшін қорққу сезіміне дейін неғұрлым кең ауқымды шектерде жатады 

(жарық  үшін 1:10

10

 , дыбыстың  қаттылығы  үшін 1:10



12

,  дыбыстың 

жоғарылығы үшін 1:10

3

 ).  



 

 

12



 

Сенсорлы сигналдарды өңдеу қайда және қалай жасалады және оларға 

жауап қайда пайда болады? 

 

Бұл  жүйке  жүйесінің  әртүрлі  деңгейлерінде  болады.  Рефлекторлық 



орталық ретінде жүйке жүйесінің барлық төрт деңгейі бола алады.  

 

Тізе буынан соққы берген кезде аяқтың көтеріліп кетуіне әкеледі. «Тізе 



рефлексінің» орталығы арқалық мида орналасқан.  

 

Реакцияның    көп  уақыты  үйрету  құралымен  жасалатын  шартты 



рефлекстерге  ие,  сосын  еркіті  емес  рефлекске  айналады.  Бұндай 

жағдайларда рефлекторлық орталық неғұрлым жоғары деңгейде орналасқан, 

бірақ бәрібір де бас мида емес.  

Біз  сіздермен  қозудың  өңделуі  мен  оны  өткізуді  қарастыруды 

нейрофизиология,  нейроанатомия  және  сезім  мүшелерінің  психологиясы 

сияқты арнайы ғылымдарға береміз. Ең бастысы бізге ақпаратты өңдеу – бұл 

біздің сезімдік қабылдауымыздың құрамдас бөлігі екенін ұғыну маңызды. 

 

Ұсынылатын ақпарат [1,2,4] 



 

СДЖ-ға арналған бақылау жұмыстары (1 тақырып) [1,2,7,8] 

Келесі сұрақтарға жауап беріңіз 

1.

 



«Информатика» деген не? 

2.

 



«Хабарлама» терминінің түсінігі 

3.

 



«Ақпарат» деген не? 

4.

 



Есептеуіш техниканың дамуының қысқаша тарихы 

 



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет