Бақылау сұрақтары:
1.Популяцияның тығыздығы туралы не білесің?
2. Популяцияның статикалық сипаттамалары қандай?
3. Популяция тығыздығына тәуелді және тәуелсіз факторларды атаңыз?
4. Популяция қалай реттеледі?
5. Олли принципі қандай?
Ұсынылған әдебиеттер:
1.Оспанова Г.С.,Бозшатаева Г.Т. «Экология» Алматы 2002ж 64 - 81 беттер.
2.Ә.С. Бейсенова, Ж.Б.Шілдебаев, Г.З.Сауытбаева «Экология» Алматы, Ғылым-2001 ж.
Дәріс №4. Қауымдастықтар экологиясы– синэкология
Дәріс мақсаты: Бірлестіктер экологиясы, экожүйенің ұйымдастыру заңдары, олардың жіктелінуі, негізгі типтері туралы ұғындыру.
Қарастырылатын сұрақтар:
Биоценоз, биогеоценоз, экожүйе туралы түсінік. Экожүйедегі түр аралық байланыстардың негізгі формалары (нейтрализм, комменсализм, протокооперация, мутуализм, жыртқыштық, паразитизм). Түр аралық бәсекелестік – қауымдастықтың тірлік құрылымын сақтаушы негізгі механизмдердің бірі. Г.Ф. Гаузенің бәсекелестік арқылы жою принципі. Экологиялық қуыс: потенциалдық және іске асырылған экологиялық қуыс. Экожүйедегі энергия ағыны және химиялық элементтердің айналымы. Термодинамиканың бірінші және екінші бастамалары. Линдеманның энергия тасымалының 1% ж.не 10% ережелері. Биоценоздың трофикалық құрылымы (продуценттер, консументтер, редуценттер). Қоректік тізбектер және трофикалық деңгейлер, қоректік торлар. Экологиялық пирамидалар (сандар, биомасса, энергия пирамидасы). Экожүйелердің өнімділігі (бастапқы және туындаушы өнім). Экожүйелердің табиғи дамуы: бастапқы және қайталанған сукцессиялар. Экожүйелердің біртұтастығы және тұрақтылығы, экожүйелердің тұрақтылық механизмдері. Табиғи экожүйелердің тұрақтылық критерийлері және тұрақтылығының негізгі көрсеткіштері.
Негізгі терминдер:
1. Биоценоз- белгілі-бір территорияда өмір сүретін әртүрлі түрлердің жиынтығы.
2. Биотоп- белгілі бір дәрежеде біртекті жағдайлармен сипатталатын, ағзалардың белгілі-бір
бірлестігімен (биоценоз) қоныстандырылған кеңістік
3. Биогеоценоз- кез-келген биоценоз биотоппен бірігіп одан да жоғары деңгейдегі
биологиялық жүйені түзеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
