Агроэкологиядағы далалық және зертханалық зерттеулер Үшінші басылым


Органикалық Заттардың Құрамын Өлшеу



Pdf көрінісі
бет34/135
Дата19.05.2022
өлшемі2,96 Mb.
#35042
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   135
Органикалық Заттардың Құрамын Өлшеу 
Қажетті жабдық: 
Конвективті кептіру пеші 
• Күлге дейін қыздыруға арналған аспап (360°C дейін қыздыруға 
қабілетті) 
• Аналитикалық таразы 
• 2,0 мм топырақ елеуіші 
• Мензуркалар 100 мл 
Фарфор табақша 
• Қысқаш немесе үлкен іскек 
Органикалық зат топырақ экожүйесінде маңызды рөлдерді атқарады және 
олардың барлығы тұрақты ауыл шаруашылығы үшін маңызды (8-бөлім 
Агроэкологии: Тұрақты азық-түлік жүйелерінің экологиясы).
Топырақтық 
органикалық зат (ТОЗ), әсіресе, базалық сан оны ауыл шаруашылығына 
енгізгенге дейін зерттелетін топырақ үшін алынған кезде және топырақ белгілі 
бір уақыт кезеңінде байқалуы мүмкін кезде топырақ сапасының ең жақсы 
көрсеткіштерінің бірі болып табылады.
Жоғары дәлдікпен және ұқыптылықпен ТОЗ мөлшерін өлшеу күрделі 
жабдықтар мен тиісті әдістерді талап етеді. Төменде сипатталған қарапайым 
процедурада кептірілген топырақ үлгілері жоғары температурада қызады, бұл 
көміртегінің көп бөлігінің тотығуына (көміртегі диоксидіне дейін) алып 
келеді. Осы қыздырудың нәтижесінде болатын массаны азайту органикалық 
заттың мөлшерін шамамен өлшеуді қамтамасыз етеді. Таза көміртек (ағаш 
көмір), карбонатты минералдар мен гидратты су сияқты әртүрлі органикалық 


80 
емес заттар, сондай-ақ қыздыру процесінде жоғалуы мүмкін екенін атап өткен 
жөн, бұл кейбір өлшеу қателігіне әкеледі ( Вейль 2005 немесе осы процедура 
туралы қосымша ақпарат алу үшін топырақ туралы ұқсас материалды 
қараңыз).
1. Іріктеу жоспарын таңдаңыз. 
2. Әр агроэкожүйеден топырақтың үш немесе одан да көп үлгілерін 
жинаңыз. 
3. Үлгілерде органикалық заттардың құрамын жазу үшін зертханалық 
дәптерде деректер кестесін жасаңыз. 
4. Қыздыру әдісі кезінде салмақты төмендету әдісін пайдалана отырып, 
органикалық көміртектің құрамын үлгілерде өлшеңіз. 
a. Үлгілерді ауада кептіру және әрқайсысын 2,0 мм елек арқылы елеу. 
b. Әрбір үлгіні 100 мл мензуркаға салып, ылғалды жою үшін 24 сағат бойы 
кептіру пешінде 105°C барысында кептіріңіз. 
c. Кептіру пешінен әрбір мензурканы алғаннан кейін 10 г үлгіні өлшеп, 
үлгіні таңбаланған фарфор табақшаға орналастырыңыз. (Үлгілерді жылдам 
өлшеу маңызды, себебі топырақ пештен алынған кезде атмосферадан ылғалды 
сіңіре бастайды.) 
d. Үлгілерді 2 сағат ішінде 360°С барысында қыздырыңыз. Бұл процесс 
«қыздыру» деп аталады. 
e. Әрбір үлгінің массасын мүмкіндігінше дәл өлшеңіз. 
f. Әр үлгінің қыздырғанға дейін салмағы (10 г) мен қыздырғаннан кейін сол 
үлгінің салмағы арасындағы айырмашылықты табыңыз. Бұл айырмашылық 
шамамен үлгідегі органикалық заттың құрамына тең. 
g. Әр үлгідегі органикалық заттың мөлшерін ол қыздыруға ұшырағанға 
дейін үлгінің массасынан пайызбен көрсетіңіз. 
5. Әрбір агроэкожүйе үшін органикалық заттың орташа мәнін есептеңіз 
және бұл көрсеткіштерді топырақтың қасиеттері кестесінің тиісті 
ұяшықтарына жазыңыз. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   135




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет