Айына 4 рет шығады

"

Күзгі

 

қойма

" 

жәрмеңкесі

  

Курчатов

 

қаласының

 

мектеп

-

гимназия

-

сында

 

таңертеннен

 

бастап

 

жұмыс

 

қызу

басталды

. 

Спорт

 

залда

  "

Күзгі

 

қойма

"

жәрмеңкесі

 

өтті

. 

Бұл

 

жәрмеңкеде

 

әртүрлі

қолдан

 

пісірілген

 

тамақтар

, 

қолөнер

 

бұйым

-

дары

, 

сусындар

 

ұсынылды

.  

Сатып

 

алушы

-

лар

 

мектеп

 

оқушылары

 

және

 

мұғалімдер

,

қала

 

тұрғындары

 

сауданы

   

қызу

 

жүргізді

.

Әділ

 

қазылар

 

ұсынылған

 

тағамдарға

 

ғана

баға

 

бермеді

, 

сатушылардың

 

безендіруле

-

ріне

 

және

 

қызмет

 

көрсетуін

 

бағалады

.

Жәрмеңкеге

  2-11 

сынып

 

оқушылары

және

 

ата

-

аналары

 

қатысты

. 

Жәрмеңке

аяқталғанда

 

жеңімпаздар

 

мақтау

 

қағазымен

марапатталды

.

Курчатов

 

қаласының

  «

Мектеп

 -

гимназия

» 

КММ

PDF 

создан

 

с

 

пробной

 

версией

 pdfFactory Pro 

www.pdffactory.com

Айына 4 рет шығады.  Көлемі 1 баспа табақ. «Газета«Спектр» ЖШС

баспа Орталығында  басылды. Типография мекен-жайы: 071446, ШҚО, Семей қаласы,

Шугаев көшесі, 30 -үй. Редакцияның мекен-жайы: Курчатов қаласы,

Тәуелсіздік көшесі, 4- үй, тел/факс: 2-39-44

Редакцияның пікірі автордың пікірімен сәйкес келмеуі мүмкін. Қажетті  ақпарат-

тар, суреттер ресми сайттардан алынды. Қолжазбалар мен фотосуреттер  қайтарыл-

майды. Бұқаралық ақпарат құралын есепке қою туралы №10516-Г куәлікті 2009 жылғы

30 қарашада Қазақстан Республикасының  мәдениет және ақпарат  министрлігі берген.

4

Таралым 1000 дана.

Курчатов қаласының аумағында таралады.

Редактор:  Г. Кабдрахманова

Фото: И. Олжаева

№

  42  (271)  13 

қараша

,  2015 

жыл

Тұрақты

 

жер

 

пайдалану

Өзіңді

 

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудан

қалай

 

қорғау

 

керек

!

ЖРВИ

 

мен

 

тұмау

 - 

бұл

 

вирустардан

 

туын

-

дайтын

, 

тыныс

 

алу

 

жолдарының

 

ең

 

көп

 

тарал

-

ған

 

аурулары

.  

Олар

 

ауа

-

тамшылары

 

арқылы

науқас

 

адамнан

 

жұқтырылады

.

Суық

 

тиген

 

кездегі

 

негізгі

 

белгілер

: 

мұрын

-

ның

 

бітелуі

, 

тамақтың

 

қышуы

, 

дауыстың

 

қырыл

-

дауы

, 

жөтел

, 

дене

 

қызуының

 

көтерілуі

, 

әлсіздік

,

бұлшық

 

еттердің

 

ауыруы

 

және

 

т

.

б

.

ЖРВИ

 

мен

 

тұмау

 

балаларды

 

құстыруы

, 

ішін

өткізуі

  (

тышқақтау

), 

тыныс

 

алуын

 

қиындатуы

мүмкін

Суық

 

тиген

 

кезде

 

көрсетілетін

 

бастапқы

көмек

:

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

бастапқы

 

белгілері

біліне

 

бастаған

 

кезде

 

медициналық

 

көмекке

жүгіну

 

керек

 - 

үйге

 

дәрігер

 

шақыру

 

керек

;

Үйде

 

қалып

, 

төсекте

 

жату

 

керек

;

Сусынды

: 

лимонмен

, 

балмен

, 

бүлдірген

-

мен

 

шәй

, 

С

 

дәрумені

 

бар

 

фитошәй

, 

жылы

 

сүт

,

морс

, 

компот

 

көп

 

ішу

 

керек

;

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

алғашқы

 

күндері

 

тиімді

алдын

 

алу

 

құралдары

 

вирусқа

 

қарсы

 

күресу

дәрілері

 

болып

 

табылады

  (

арбидол

, 

ингави

-

рин

, 

анаферон

, 

лавамакс

,  

интерферон

, 

оксо

-

лин

 

майы

, 

мұрынға

 

тамызатын

 

тұзды

 

ерітінді

-

лер

 (

тамшы

 

дәрілер

, 

спрей

).

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

таралуына

 

жол

 

бер

-

меу

:

Күн

 

сайын

 

бөлменің

 

ішін

 

ылғалдап

 

сүртіп

алу

 

және

 

жиі

 

желдету

 

керек

   (

күніне

 3 

реттен

кем

 

емес

);

Жеке

 

тазалық

 

тәртібін

 

сақтау

, 

қолды

 

жиі

 

жуу

;

Әсіресе

 

үйден

 

сыртқа

 

шағыр

 

алдында

,

мұрынның

 

айналасына

 

оксолин

 

майын

 

жағу

;

"

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

таралу

 

кезеңінде

адамдар

 

көп

 

жиналатын

 

орындарға

 

барма

-

ған

 

дұрыс

;

Қатты

 

тоңбау

 

керек

, 

ауа

 

райына

 

орай

 

киіну

керек

;

Бірреттік

   

медициналық

 

бетперделерді

пайдалану

 

керек

;

Дер

 

кезінде

 

тұмауға

 

қарсы

 

вакцина

 

еккізу

керек

!

Жүкті

 

әйелдер

 

мен

 

балалардың

 

ЖРВИ

 

мен

тұмаумен

 

сырқаттануына

 

жол

 

бермеу

 

жұмыс

-

тарына

 

баса

 

назар

 

аудару

 

керек

!

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

таралу

 

кезеңінде

(

күзгі

-

қысқы

 

мерзімде

) 

үйден

 

шығарда

 

және

үйде

 

ЖРВИ

 -

мен

 

және

 

тұмаумен

 

ауырған

 

от

-

басы

 

мүшелері

 

болған

 

кезде

 

міндетті

 

түрде

бетперде

 

кию

 

керек

.

Адамдар

 

көп

 

жиналатын

 

орындарға

 

бар

-

маған

 

дұрыс

  (

ХҚО

, 

вокзалдар

, 

аэропорттар

,

қоғамдық

 

көлік

, 

супермаркеттер

, 

балабақша

-

лар

 

мен

 

мектептер

).

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

бастапқы

 

белгілері

біліне

 

бастаған

 

кезде

 

күндіз

 

болса

 

учаскелік

(

педиатр

 

мен

 

терапевт

) 

дәрігерді

 

және

 

түнде

жедел

 

жәрдемді

 

үйге

 

дереу

 

шақыру

.

Дәрігердің

 

кеңесіне

 

сәйкес

 

дер

 

кезінде

тұмауға

 

қарсы

 

вакцина

 

еккізу

 

керек

!

Өздігіңізден

 

емделмеңіз

.

Жүктілік

 

кезінде

 

иммунитеттің

 

әлсірейтінін

және

 

ЖРВИ

 

мен

 

тұмаудың

 

асқынуынан

 

қиын

дертке

 

душар

 

болу

 

мүмкін

 

екендігін

 

есте

 

сақ

-

таңыз

 (

бронхит

, 

пневмония

, 

түсік

 

тастау

,     

ас

-

қынушылықпен

 

мезгіліне

 

жетпей

 

босану

).

Дер

 

кезінде

 

дәрігерге

 

тексеріліп

, 

емдел

-

месе

 

ЖРВИ

 

мен

 

тұмау

 

асқынуынан

 

адам

 

өліп

кетуі

 

мүмкін

!

ЖРВИ

 

мен

 

тұмау

 

кезінде

 

бастапқы

 

көмек

көрсету

 

үшін

 

үйде

 

дәрілік

 

қобдиша

 

жабдықтау

(

термометр

, 

бетперделер

, 

аскорбин

 

қышқы

-

лы

, 

арбидол

, 

ингавирин

, 

анаферон

, 

лавамакс

,

интерферон

, 

оксолин

 

майы

, 

мұрынға

 

тамы

-

затын

 

тұзды

 

ерітінділер

    (

тамшы

 

дәрілер

,

спрей

)!

Тек

 

дәрігер

 

ғана

 

жеке

 

тексеру

 

барысында

Сізге

 

ем

 

тағайындай

 

алады

!

Өздігіңізден

 

емделмеңіз

, 

ол

 

Сіздің

     

ден

-

саулығыңыз

 

үшін

 

қауіпті

.

Өзіңізді

 

күтіңіз

 

және

 

сау

 

болыңыз

!

Курчатов

 

қаласы

 

бойынша

 

тұтынушылардың

 

құқықтарын

қорғау

 

басқармасының

 

басшысы

 

С

.

А

.

Смағұлов

Сіз

 

білесіз

 

бе

?

Айранның

 

қандай

 

пайдасы

 

бар

?

Айран

 - 

сүттен

 

жасалатын

 

ағарған

. 

Ай

-

ранның

 

адам

 

ағзасына

 

пайдасы

 

мен

қасиеті

 

мол

. 

Мәселен

, 

адам

 

түрлі

 

тамақ

-

тардан

 

уланған

 

кездерде

 

де

 

айранды

қолданады

. 

Себебі

 

бұл

 

өнім

 

ағзаны

 

та

-

зартып

 

қана

 

қоймай

, 

өзінің

 

дәруменде

-

рімен

 

емдеп

 

жазады

. 

Ауруға

 

қарсы

 

тұру

қажырын

 

көтереді

. 

Медицина

 

тілімен

айтқанда

 "

жедел

 

жәрдем

 

ас

". 

Ал

 

бұл

 

сүт

өнімін

 

арнайы

 

ашытқы

 

арқылы

 

дайын

-

дайды

. 

Анығырақ

 

айтсақ

, 

сүтке

 

қамжы

-

лы

 

кезінде

 

ұйытқы

 

салып

, 3-4 

сағат

 

жылы

жерге

 

қояды

.

Айранның

 

ұйытқысы

 

қою

 

болғаны

жөн

. 

Айран

 - 

Қазақстанды

, 

Орта

 

Азияда

,

Қырымда

, 

Кавказда

 

кеңінен

 

тараған

 

та

-

ғам

. 

Сондықтан

 

болса

 

керек

, 

бұл

 

тағам

-

ның

 

шығу

 

тарихын

 

әр

 

ел

 

өзіндерімен

байланыстырып

 

алған

. 

Бірақ

 

анағында

айранның

 

нағыз

 

төркіні

  - 

қазақ

 

елі

. 

Ай

-

ранның

 

құрамы

 

сүтке

 

ұқсағанымен

, 

ұйы

-

тылған

 

соң

 

пайдалы

 

дәрумендерінің

саны

 

ағағұрлым

 

арта

 

түседі

. 

Сондықтан

болса

 

ерек

, 

шөлімізді

 

қандырады

 

әрі

тойымды

 

тамақ

. 

Қазақтың

 

ең

 

танымал

ұлттық

 

тағамдарының

 

бірі

 - 

айран

 

қаси

-

етін

 

барша

 

қазақ

 

біледі

. 

Кешкі

 

астан

 

соң

,

міндетті

 

түрде

 1 

кесе

 

айранды

 

тұтынған

.

Бұл

 

асты

 

қорытуға

 

көмегін

 

тигізеді

 

екен

.

Кішкентай

 

нәрестелерге

 

де

 

айран

 

бер

-

ген

, 

ауру

-

сырқаудан

 

сақ

 

болсын

 

деп

.

Жүкті

 

әйелге

 

де

 

осы

 

тағамды

 

тұтынуға

кеңес

 

берген

. 

Кез

 

келген

 

тағаммен

 

бірге

қонақ

 

алдына

 

да

 

ағарған

 

айранын

 

ұсын

-

ған

. 

Бұл

 

қонақжайлылықтың

 

белгісі

.  

Осы

-

лайша

 

қазақтың

  

дастарханыннан

 

айран

үзілмей

 

келеді

. 

Ұзақ

 

жолға

 

шығар

 

кезде

де

 

айранның

 

рөлі

 

ерекше

 

болған

. 

Тіпті

үйге

 

жылан

 

кіргенде

 

де

 

басына

 

ақ

 

құйып

шығарып

 

салған

. 

Ғалымдар

 

аты

 

суық

ауруларды

 

да

 

осы

 

айранымыз

 

емде

-

генін

 

айтады

. 

Емдік

 

қасиеті

 

мол

 

сусын

-

ды

 

жақтырмайтын

 

адам

 

ағзасы

 

жоқ

.

Бұлай

 

деп

 

отырғанымыз

 

да

 

сол

  

сүтті

ұнатпайтын

 

адамдар

 

да

 

кездеседі

.

Себебі

 

олардың

 

ағзасы

 

сүт

 

құрамын

-

да

 

кездесетін

 

лактоза

 

деген

 

элементті

көтере

 

алмайды

. 

Салдарынан

 

ішке

-

бу

, 

дискабектриоз

 

сияқты

 

аурулар

 

пай

-

да

 

болады

. 

Ал

 

айранның

 

мұндай

 

ре

-

акциясы

 

мүлдем

 

жоқ

. 

Қайта

 

мұны

ішкен

 

адам

 

әлденіп

, 

қауқары

 

арта

түседі

. 

Құрамында

 

пайдалы

 

дәрумен

-

дермен

 

қатар

 

калий

 

мен

 

кальций

 

бар

.

Бұлардың

 

қандай

 

рөл

 

атқаратыны

 

да

белгілі

. 

Д

 

дәрумені

 

де

 

бар

. 

Сүйектің

беріктігін

 

қатайтып

, 

бұлшық

 

еттерді

нығайтады

. 

Бұл

 

аз

 

десеңіз

, 

асқазан

жолдарын

 

емдеп

, 

ішек

 

ауруларын

 

жа

-

зады

. 

Көздің

 

көрі

 

қабілеттілігін

 

артты

-

рады

. 

Ал

 

А

 

дәрумені

 

тері

 

қабатының

жұмсақ

 

әрі

 

әдемі

 

болуына

 

жағдай

жасайды

. 

Ал

 

фосфор

 

түрлі

 

инфекция

-

лардың

 

алдын

 

алып

, 

жұқпалы

 

дерт

-

терден

 

сақтайды

.

Айран

 - 

әрдайым

 

диетологтардың

кеңес

 

беретін

 

ас

 

мәзірі

. 

Құрамы

күрделі

 

болғанымен

, 

соңы

 

семіздік

-

ке

 

алып

 

келмейді

. 

Себебі

 

ағзаға

түскен

 

айран

 

өзге

 

тамақтарды

 

қоры

-

туға

 

белсенді

. 

Айран

 

ұйқысыздық

дертінінң

 

де

 

алдын

 

алады

, 

яғни

 

жүйке

жүйесін

 

де

 

емдейді

. 

Тіпті

 

ота

   

жасал

-

ған

 

адамға

 

да

 

айранды

 

ішкізу

  - 

бұл

ағзаның

 

тез

 

жазылуына

 

әкеледі

. 

Ал

қыз

-

келіншектер

 

айрынды

 

космети

-

калық

 

бағытта

 

да

 

пайдаланады

. 

Бет

-

ке

 

жағып

, 15 

минуттан

 

кейін

 

күн

 

сай

-

ын

 

жуып

 

тастау

 

әжім

 

түсуден

 

сақтай

-

ды

 

екен

. 

Бетті

 

нәрлендіріп

, 

қалпына

келтіреді

.

Электронды

 

бұқаралық

 

ақпарат

 

құралдарынан

Қазақ

 

хандығына

 550 

жыл

2015 

жылдың

 

қазан

 

айында

 

Балалар

 

музыка

 

мектебінде

 

қазақ

 

хандығының

550 

жылдығына

 

арналған

 

лекция

 

концерт

 

өтті

.  

Аталған

 

іс

-

шарасында

 

Қазақ

 

хан

-

дығын

 

құрылу

 

туралы

 

видеофильм

 

көрсетілді

, 

соныңда

 

мектеп

 

оқушылары

 

кон

-

церт

 

қойды

.

Балалар

 

музыка

 

мектебі

PDF 

создан

 

с

 

пробной

 

версией

 pdfFactory Pro 

www.pdffactory.com