Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғам
«Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы Энергетика және Байланыс» университеті
«Электр энергетика және электр техника» институты
«Электрмен жабдықтау және энергияның жаңғыртылатын көздері» кафедрасы
«ҚАЙТА ЖАҢАРАТЫН ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІН ПАЙДАЛАНУ» пәні бойынша
№ 4 Зертханалық жұмыс
Тақырыбы: Автономды жел электр қондырғысының батареялы және жүктемелі жүйесінің жұмысын зерттеу
Мамандығы: 6B07101 - «Электр энергетикасы»
Орындаған: Каниев Али
Тобы: ЭЭк-21-11
Қабылдаған: оқытушы Даукенова Н.
_______ ___________ «____»_____________2022ж.
(бағасы) (қолы)
Алматы 2022
2.5 Зертханалық жұмыс №5. Автономды жел электр қондырғысының батареялы және жүктемелі жүйесінің жұмысын зерттеу
Жұмыстың мақсаты: автономды жел энергиясының жүйесін зертханалық стендте батареялы аккумуляторда және активті жүктеме кезінде параллелді жұмыс істеу қағидасы мен ерекшеліктерімен танысу.
2.5.1 Жұмыс бағдарламасы.
2.5.1.1 Зертханалық апаттармен және зертханалық жұмыспен танысу.
2.5.1.2 Мнемосхеманы және жел электр ұондырғысы тағайындаған элементтермен танысу.
2.5.1.3 Жел генераторының параллельді жұмысының батареялы аккумуляторда және активті жүктемедегі тәртібін зерттеу.
2.5.1.4 Тәжірбиелі тәуелділікті тұрғызу, зертханалық жұмыстың қорытындысын жасау.
2.5.2 Жұмысының сипаттамасы.
Зертханалық жұмысты бастар алдында синхронды жел генераторы бос жүріс режимінде болуы тиіс, ал батареясы - тұрақты тоқтағы шинадан өшірулі болуы керек. Ол үшін стендте жұмыс бастар алдында қосар алдында міндетті түрде автоматты қосқыш қуат көзі модулі QF1:
- АКБ модуліндегі аккумуляторлы батареяны «Өшіру» жағдайына қосқыш терминалын ауыстыру;
- «Жүктеме» модуліндегі SA1 – SA5 қосқыштарды төменгі жағдайға ауыстыру;
- жел жылдамдығын тапсырма блогының «Пуск» қосқышын томенгі жағдайға қою. Жиілік түрлендіргіші осы арқылы құлыпталады;
- потенциометрді сағат тілінің жүрісіне қарсы жағдайға қою.
Зертханалық жұмысты құралдардың өлшеу көрсеткіштері бойынша түсіру арқылы жүргізуге болады. Жел электр генераторының параметрлерін өлшеу үшін, сондай-ақ дербес компьютерді қолдануға болады. Ол үшін міндетті түрде компьютерді қосып, «Windows» толық жүктелуін күтіп және «DeltaProfi» бағдарламасын орнату, қондырғыны орнату барысында заттаңба жұмыс үстелінде орналасады. Мәзір «Жұмысына» міндетті түрде №4 жұмысты таңдау керек, одан кейін «Пуск» кнопкасын бау арқылы жинау процесін жіберу (немесe F5).
Зертханалық жұмысты жүргізу сызбасы 2.5 суретте көрсетілген.
2.5 сурет – Жел электр қондырғысын батареялы аккумуляторда және активті жүктеме кезіндегі зерттеу сызбасы
Жабдықтау желдеткіші асинхронды айналу электр қозғалтқышымен жүргізіледі, кернеуді алушы инвертор типті жиілікті түрлендіргіш, тапсырма жел жылдамдығында орналасқан (суретте көрсетілмеген). Синхронды генератор статоры (А, В, С фазалары) «Түзеткіш» модуліне қосылады (А, В, С терминалдары). Тұрақты тоқ шинасына «+» және «-» өлшеуіш аспаптары «Түзеткіш модуліне», ток өлшегіші және кернеу шығыс түзеткішіне қосылады. Тәжірбие жүргізу барысында аккумуляторлы батарея өшіріліп, тұрақты тоқ шығысындағы «Түзеткіш» кіріс модуліндегі «Жүктемеге» қосылады.
Параллельді «Түзеткіш» модулінің «+» және «-» шықпасы аккумуляторлы батареясының батарея зарядын тексеруші, сондай–ақ дискреттік бақылаушы активті жүктемесіне қосылады.
Ток және кернеу түзеткіш шықпасында сәйкесінше өлшегіш аспаптармен жазып алынады I1 және U1, аккумуляторлы батареяға келетін ток, I2 амперметрімен өлшенеді, ал активті жүктемемен тұтынаты ток, I3 амперметрімен өлшенеді.
Тәжірибені орындау келесідей тәртіппен орындалады:
- қуат көзі модуліндегі QF1 автоматты қосқышты қосу арқылы зертханалық стендтің қажетті элементтеріне кернеу беру;
- «Сеть» басу арқылы жиілікті түрлендіргішке кернеу беру;
- батарея заряды контроллерына ауыстырып қосқышын «ВКЛ» жағдайына қою арқылы аккумуляторлы батареяны тұрақты ток шинасына жалғау;
- жиілік түрлендіргішіне «Пуск» сигналын беру арқылы аккумуляторлы батареяны тұрақты ток тұтынатын және зарядтайтын жел жылдамдығын тұрғызу керек;
- дәйекті түрде «Жүктеме» модуліндегі SA1-SA5 қосқыштармен активті жүктемені тұрақты ток тізбегіне енгізу, осылайша өзгеру нәтижелерін 2.5 кестеге жазу. Жүктеме көбейген кезде аккумулятордағы ток заряды төмендейді, ал одан кейін электр энергия көзі (разряд) режиміне айналады. Тәжірибе жүргізу барысында барлық көрсетілген режимдерді жазып алу керек.
2.5 кесте- Жел энергетикалық жүйе жұмысының параметрлері
U1,B
|
8.26
|
6.81
|
6.56
|
6.33
|
6.10
|
5.89
|
5.72
|
I1, A
|
0
|
0.19
|
0.23
|
0.28
|
0.31
|
0.35
|
0.38
|
I2, A
|
0
|
0.19
|
0.09
|
0.01
|
-0.06
|
-0.13
|
-0.2
|
I3, A
|
0
|
0
|
0.14
|
0.27
|
0..37
|
0.48
|
0.57
|
PB, BT
|
0
|
1.3
|
1.5
|
1.77
|
1.9
|
2.06
|
2.17
|
PAKB, BT
|
0
|
1.3
|
0.6
|
0.06
|
-0.36
|
-0.76
|
-1.14
|
PH, BT
|
0
|
0
|
0.9
|
1.7
|
2.26
|
2.8
|
2.74
|
Тәжірибе жүргізіп болғаннан кейін «Жүктеме» модулінің SA1 – SA5 барлық қосқыштарды міндетті түрде төменгі жағдайға ауыстыру, аккумуляторлы батареяны тұрақты тоқ шинасынан өшіру, (батарея заряды контроллерының ауыстырып қосқышын «ОТКЛ» жағдайына қою керек), жел жылдамдығын тапсыру потенциометрін сағат тіліне қарсы жағдайда қою арқылы жетекті қозғалтқышты тоқтату, жел жылдамдығын тапсырма блогында «Пуск» сигналын алып тастау, дербес компьютермен мәліметтерді алмастыруды тоқтату («Стоп» немесе F6 түймесін басу). Бұдан кейін стендті қорек көзі модулінің QF1 автоматты ажыратқышын өшіру қажет.
2.5.3 Зертханалық жұмыс туралы есеп дайындау.
Есептік мәліметтер.
Тәжірбиелерді деректі өңдеуде қуатты бақылау нүктелеріндегі жүйеде міндетті түрде есептеу.
Түзеткіш шығысындағы қуаты, Вт :
PB = U1*I1.
PB=8.26*0=0
PB=6.81*0.19=1.3
PB=6.56*0.23=1.5
PB=6.33*0.28=1.77
PB=6.10*0.31=1.9
PB=5.89*0.35=2.06
PB=5.72*0.28=2.17
Аккумуляторлы батареяға берілетін немесе тұтынатын қуаты, Вт:
PAKB = U1*I2.
PAKB = 8.26*0=0
PAKB =6.81*0.19=1.3
PAKB =6.56*0.09=0.6
PAKB =6.33*0.01=0.06
PAKB =6.10*(-0.06)= -0.36
PAKB =5.89*(-0.13)= -0.76
PAKB =5.72*(-0.2)= -1.14
Активті жүктеменің тұтынатын қуаты, Вт:
PH = U1*I3.
PH = 8.26*0=0
PH =6.81*0=0
PH =6.56*0.9=0.9
PH =6.33*1.7=1.7
PH =6.10*2.26=2.26
PH =5.89*2.8=2.8
PH =5.72*2.74=2.74
Достарыңызбен бөлісу: |