- жаңадан туған балалардың салмағы мен бойының өсуін (зерттеу кезіне (1979 ж.), орта есеппен 1-2 кг-ға және 4-5 см-ден жоғары (сол жүз жылдықтың 30- жылдары). - тістерінің уақытынан бұрын шығуын және олардың тұрақты тіске ауысуын (1-2 жылға) - скелеттің мерзімінен бұрын сүйекке айналуын (20- ғасырдың 20-30 жылдарымен салыстырғанда 2-3 жылға ерте) - өткен ұрпақтармен салыстырғанда жалпы бойының 8- 10 см.-ге өсуін. - мектп жасындағы балалардың бойының өсуі, ерте жыныстық жетілуін (ұлдарда 11-12 жаста) мысалға келтіруге болады.
Ретардация (лат. Retardatio - баяулау) қарама-қарсы үдеу процесі болып табылады және балалар мен жасөспірімдердің өсу қарқынында, 1-2 жастағы құрдастарынан физиологиялық жүйелердің дамуы мен қалыптасуындағы артта қалушылықты білдіреді. Акселерация сияқты, ол үйлесімді және үйлесімсіз болуы мүмкін. Көптеген қасиеттердің даму қарқыны мен соңғы деңгейі әрқашан өзара байланысты бола бермейді.
Реактивтілік және
организмнің
резистенттілігі
Реактивтілік латынша (reactio)- қарсы әсер деген сөзден шыққан. Реактивтілік – организмнің тіршілік әрекетінің сыртқы орта әсеріне жауап қайтару қасиеті;ол да бүкіл тіршілік атаулының зат алмасу ,өсу көбею т.бмаңызды қасиеттері секілді. Организмнің резистенттілігі
