Активтелген комплекс теориясы
жүктеу/скачать 23,09 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 8.1 Параллель реакциялар
| 8. Күрделі реакциялар
Бірнеше жай реакциялардан тұратын реакцияларды күрделі реакциялар деп атайды. Олардың кейбір түрлерін қарастырайық. 8.1 Параллель реакциялар Егер реакцияға түсетін алғашқы заттар бір, екі және одан да көп бағытта әрекеттесетін болса, онда мұндай реакцияларды параллель реакциялар немесе қатар жүретін реакциялар деп атайды. Сұлба түрінде оларды былай көрсетуге болады: Мұндай реакциялардың мысалдары ретінде бертолеттік тұздың ыдырау реакциясын: және бромбензолдың нитрогендеу реакцияларын қарастыруға болады. Соңғы реакциянын нәтижесінде нитробромбензолдың орто-, мета-және параизомерлерінің қоспасы алынады. Енді ең қарапайым бірінші реттілікті екі параллель реакцияны қарастырайық: Бұл реакцияларда кинетикалық теңдеулер былай жазылады: V 1 =-dх 1 /dt=k 1 (а-х) (58 а) V 2 =-dх 2 /dt=k 2 (а-х) (58 ә) Мұндағы х 1 - А затының бірінші өнімге (В) айналатын мөлшері. x 2 -А затының екінші өнімге (С) айналатын мөлшері, X = Х 1 + Х 2 - А затының t уақыт аралығындағы реакцияға түскен мөлшері. Бұдан: dх/dt=k 1 (а-х)+k 2 (а-х)=(k 1 +k 2 )(а - х) (59) 249 Мұнда а - А затының бастапқы концентрациясы. Теңдеуді (59) х=0 және і = 0 бойынша интегралдасақ: k 1 +k 2 =1/tlnа/(а-х) (60) Теңдеу (60) - кәдімгі бірінші реттілікті жай реакцияның теңдеуіндей. Мұндағы жылдамдық тұрақтысы параллель реакциялардың жылдамдық тұрақтыларының қосындысына тең. Бірінші реттілікті параллель реакцияларда белгілі бір уақыт аралығындағы түзілген заттардың мөлшерінің қатынастары тұрақты және жылдамдық тұрақтыларының қатынасына тең, яғни: dх 1 /dх 2 =k 1 (а-х)/k 2 (а-х)=k 1 /k 2 =к (61) немесе: x 1 /x 2 =k 1 /k 2 (62) Параллель реакциялардың кинетикалық қисықтары қарастырып отырған жағдай үшін төменгі суреттегідей болады (8.5-сурет). жүктеу/скачать 23,09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|