Алаш үшін партияасы олардын саяси қызметтері

Алаш үшін партияасы олардын саяси қызметтері

Алаш

• Алаш партиясы Ресей империясы мен социалистік Ресейдің қазақ партиясы болды. 1917 жылы сәуірде партия қазақ съезінде қабылданды, ал сол жылдың шілдесінде партия құрылды. Партияның ең маңызды тұлғалары Қазақстанның тәуелсіздігіне қол жеткізгісі келген қазақ зиялылары болды. Сонымен қатар, партияның саяси мақсаты - қазақтарды демократиямен қамтамасыз ету. Ресей партиялық жұмысқа тыйым салып, 1920 жылы тарады.Алаш Логотип Басшы

Алаш зиялылары «Шыксак бiр тобеде, өлсек бiр шункырда болайык», дедi және өмiрлерiнiн сондарына дейiн осы сөздерiнен таймады. Алаш Орда партиясы мен үкiметi таратылып, кайраткерлерi кугынга ушырағаннан кейiн олар күрестiн баска түрiн тандап алды. Ол халықты ағартушылык жолмен көзін ашып, күрес жолына бастау еді.Ташкентке М.Тынышпаев, Х.Досмухамедов,Сол уакытта Ж.Досмухамедов, М.Дулатов, М.Жумабаев, Ж.Аймауытов, Ә.Ермеков, М.Есболов, Қ.Қожыков сынды көптеген Алашорда қайраткерлерi жиналды. Мемлекет және когам кайраткерлерi, казак зиялылары, гылым мен мәдениеттiн iрi тұлғалары Т.Рыскулов, С.Асфендияров, С.Қожанов, Н.Торекулов, М.Әуезов, Ә.Диваев, Т.Жүргеновтей азаматтар Түркістан Республикасынын басшылығында, ғылыми мекемелерде, халык агарту мен жогары оку орындарында енбек етті. Осы кезенде Кыргыз (қазақ) Кеңестік социалистiк автономиялык республикасынын астанасы болган Орынбор каласында А.Байтұрсынов бастаған Алаштықтар бiлiм беру мен мәдениет салаларында кызмет жасады. Барлығы дерлік газет-журналдар шыгарып, окулыктар жазды. Ұлы мұрат жолындағы күрес түрi мен сипатын өзгертіп, жалғаса бердi. Бiрак обден орныккан Кеңес үкіметі оларга уакыт та, мумкiндiк те калдырмады.

• Алаш зиялылары «Шыксак бiр тобеде, өлсек бiр шункырда болайык», дедi және өмiрлерiнiн сондарына дейiн осы сөздерiнен таймады. Алаш Орда партиясы мен үкiметi таратылып, кайраткерлерi кугынга ушырағаннан кейiн олар күрестiн баска түрiн тандап алды. Ол халықты ағартушылык жолмен көзін ашып, күрес жолына бастау еді.Ташкентке М.Тынышпаев, Х.Досмухамедов,Сол уакытта Ж.Досмухамедов, М.Дулатов, М.Жумабаев, Ж.Аймауытов, Ә.Ермеков, М.Есболов, Қ.Қожыков сынды көптеген Алашорда қайраткерлерi жиналды. Мемлекет және когам кайраткерлерi, казак зиялылары, гылым мен мәдениеттiн iрi тұлғалары Т.Рыскулов, С.Асфендияров, С.Қожанов, Н.Торекулов, М.Әуезов, Ә.Диваев, Т.Жүргеновтей азаматтар Түркістан Республикасынын басшылығында, ғылыми мекемелерде, халык агарту мен жогары оку орындарында енбек етті. Осы кезенде Кыргыз (қазақ) Кеңестік социалистiк автономиялык республикасынын астанасы болган Орынбор каласында А.Байтұрсынов бастаған Алаштықтар бiлiм беру мен мәдениет салаларында кызмет жасады. Барлығы дерлік газет-журналдар шыгарып, окулыктар жазды. Ұлы мұрат жолындағы күрес түрi мен сипатын өзгертіп, жалғаса бердi. Бiрак обден орныккан Кеңес үкіметі оларга уакыт та, мумкiндiк те калдырмады.

1920 жылы Алаш Орда үкiметi құлағаннан кейін, Алаш көсемі Ә. Бөкейханов өз жактастарына арнап үндеу тастайды. «Біз жеңiлдiк, бiрак Ұлттын санасын оятып, мүддесiн коргауымызды бiр сәтке де токтатпауымыз керек Ол ушiн, большевикттер партиясынын катарына өтіп Кенес . органдарына жумыска кiрiп, күресiмiздi астыртын жүргiзуiмiз керек»,- дейді. Осыдан кейiн Алаш Орда үкіметінің мүшелерi мен олардын ұстанымын колдайтын жактастары Кеңес үкіметіне түрлi кызметке кiредi. Ал оларды осы кызметтерге тарткан Н.Нұрмақов, Т.Рыскулов, С.Сейфуллин сынды Қазақстандағы Кеңес үкiметiнiн басшылығындағы ұлт қайраткерлері, жана толкын саясаткерлерi болатын.Қазақ зиялыларынын сол кезенде Кызыл империя орталыгынын саясаты кесірінен ұлттык мемлекет құру жолында Алаш Орда үкiметi мен партиясын құрғандар және большевиктік партия мен социализм идеясына сенген кайраткерлер арасында саяси көзкарастарына карай екі жікке бөлiнген еді.

• 1920 жылы Алаш Орда үкiметi құлағаннан кейін, Алаш көсемі Ә. Бөкейханов өз жактастарына арнап үндеу тастайды. «Біз жеңiлдiк, бiрак Ұлттын санасын оятып, мүддесiн коргауымызды бiр сәтке де токтатпауымыз керек Ол ушiн, большевикттер партиясынын катарына өтіп Кенес . органдарына жумыска кiрiп, күресiмiздi астыртын жүргiзуiмiз керек»,- дейді. Осыдан кейiн Алаш Орда үкіметінің мүшелерi мен олардын ұстанымын колдайтын жактастары Кеңес үкіметіне түрлi кызметке кiредi. Ал оларды осы кызметтерге тарткан Н.Нұрмақов, Т.Рыскулов, С.Сейфуллин сынды Қазақстандағы Кеңес үкiметiнiн басшылығындағы ұлт қайраткерлері, жана толкын саясаткерлерi болатын.Қазақ зиялыларынын сол кезенде Кызыл империя орталыгынын саясаты кесірінен ұлттык мемлекет құру жолында Алаш Орда үкiметi мен партиясын құрғандар және большевиктік партия мен социализм идеясына сенген кайраткерлер арасында саяси көзкарастарына карай екі жікке бөлiнген еді.

Мақала Алаш зиялылары А.Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Шоқайдың саяси-әлеуметтік көзқарастарын көрсетуге, олардың патшалық Ресей мен Қазан төңкерісінен кейінгі большевиктік отаршылдық саясатын әшкерелеуге бағытталған. Саяси бағыттар, осы ойшылдардың бостандыққа, теңдікке, тәуелсіздікке, әділеттілікке жету туралы көзқарастары талданады.

• Мақала Алаш зиялылары А.Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Шоқайдың саяси-әлеуметтік көзқарастарын көрсетуге, олардың патшалық Ресей мен Қазан төңкерісінен кейінгі большевиктік отаршылдық саясатын әшкерелеуге бағытталған. Саяси бағыттар, осы ойшылдардың бостандыққа, теңдікке, тәуелсіздікке, әділеттілікке жету туралы көзқарастары талданады.

Назарларына рақмет

• Назарларына рақмет

жүктеу/скачать 194,99 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: