Европаға миграцияның себептерін білу
Халықаралық көші – қон ұйымының мәліметінше, елден біржола кететін әрбір үшінші адам-этникалық қазақ. Эмигранттардың төрттен бірі өте жас (15 пен 28 жас аралығында). Елден кететіндердің басым көпшілігінің (77%) жоғары білімі бар. Соңғы тармақ ерекше алаңдаушылық туғызады, өйткені Қазақстанның дамуына елеулі үлес қоса алатын адамдар қоныс аударады. Олар ғалымдар, тәрбиешілер, дәрігерлер, инженерлер болып жұмыс істей алады, тиімді шенеуніктер бола алады немесе бизнес ашып, жұмыс орындарын құра алады.
Студия сарапшылары жалпы қорытындыға келді: қазақстандықтар білім алу, өзін-өзі жүзеге асыру және жақсы өмір сүру үшін кетеді.
Көші-қон көңіл-күйін анықтайтын келесі факторлар аталды:
- саяси жағдайдың тұрақтылығына сенімсіздік, биліктің транзитін күту және оның салдарын болжау мүмкінаястігімен анықталады;
- елдегі әлеуметтік-экономикалық жағдайдың нашарлауы және өмір сүру деңгейі мен сапасының төмендеуі;
- шетелде білім беру қызметтерінің жоғары сапасы. Бұған шетелде білім беру жыл сайын қол жетімді бола түсетіндігін қосуға болады. Мысалы, өткен жылдан бастап Германия өз университеттерінде тегін оқытуды енгізді;
- лайықты болашақты қамтамасыз етуге деген ұмтылыс. Сонымен қатар, бұл болашақ Қазақстанмен емес, басқа елдермен жиі байланысты.
- мансаптық мүмкіндіктер. Бүгінгі таңда біздің жоғары оқу орындарын бітірген жастар мұнда қажетсіз болып қалатын абсурдтық жағдай қалыптасты. Жұмыс беруші қазақстандық дипломмен жас жігітті жұмысқа алмаған жағдай енді ешкімді таң қалдырмайды. Бұл өте алаңдатарлық көрсеткіш. Керісінше, бүгінде шетелде және әсіресе Батыс Еуропа елдерінде өз Отанына қарағанда жұмысқа орналасу әлдеқайда оңай.
- бірқатар көрші елдердің мигранттарды тарту жөніндегі белсенді саясаты. Ресей жыл сайын өте белсенді, агрессивті түрде айтпағанда, біздің жастарды өзінің жоғары оқу орындарына "сорып алатыны" белгілі. Мұны әсіресе біздің Солтүстік аймақтарымыздың мысалынан байқауға болады, онда мыңдаған жас ұлдар мен қыздар Ресейге кетеді, онда оларға қолайлы жағдайлар мен оқу және өз елінде әрдайым бола бермейтін тұрғын үй беріледі. Диплом алғаннан кейін олардың көпшілігі көрші елде мәңгі қалатынына таң қалу керек пе?
- тіл сұрағымен анықталатын психологиялық ыңғайсыздық;