Алгоритмдер жєне деректер структурасы
жүктеу/скачать 2,09 Mb.
|
| Ашық кілтті жүйелер. Криптографиялық жүйелер қанша қиын әрі сенімді болғанымен, олардың істе жүзеге асуындағы әлсіз жері – кілттердің таратылу мәселесі. Пайдаланылатын жүйенің екі субъектісі арасында жасырын ақпараттар алмасуы мүмкін болуы үшін кім олардың біреуімен бірге таралып, содан кейін қалайда жасырын тәртіпте басқасына қайтадан берілген болуы тиіс. Яғни, жалпы жағдайда кілт берілуі үшін тағы да қандай да бір криптожүйелердің пайдаланылуы талап етіледі. Нәтиже негізінде бұл мәселенің шешілу үшін классикалық және қазіргі заманға алгебрамен алынған ашық кілтті жүйелер ұсынылған болатын. Олардың мәні пайдаланылатын жүйенің әр мекен – жай иесіне нақты бір ереже бойынша өзара байланысты екі кілт таратылатындығында. Бір кілт ашық боп, ал екіншісі жабық боп жарияланады. Ашық кілт жария етіледі және хабарлама жібергісі келетін кез келгені пайдалана алады. Құпия кілт жасырын сақталады. Бастапқы мәтіннің шифры мекен – жай иесінің кілтімен ашылады да соған беріледі. Негізінде шифрленген мәтіннің шифры сол кілтпен ашылмайды. Хабарлама шифрының ашылуы тек мекен – жай иесіне ғана белгілі жабық кілт пайдаланушымен ғана мүмкін. Ашық кілтті криптографиялық жүйелер. Х мәні берілгенде, f(x) шығару біршама қарапайым, алайда егер y=f(x) болса, онда х мәнін табуға арналған қарапайым жол жоқ-деген қасиетке ие кері айналымы жоқ немесе біржақты деп аталатын функцияларды пайдаланады. Кері айналмайтын функциялардың кластарының көпшілігі ашық кілті барлық алуан түрлі жүйелерді тудырады. Әйткенмен барлық кері айналмайтын функция шынайы пайдаланылатын жүйелерде пайдалану үшін жарай бермейді. Кері айналымсыздықтың анықтамасының өзінде белгісіздік болады. Кері айналымсыздықтың астарында теориялық мәнін жоятын емес, уақыттың көз жетер аралығында қазіргі есептеу құралын пайдалана отырып, кері мәнін табу іс жүзінде мүмкін еместігі жатыр. Сондықтан ақпараттың сенімді қорғанысына кепіл болу үшін ашық кілтті жүйеге екі маңызды әрі айқын талаптар қойылады:
Бастапқы мәтіннің түрленуі кері қайталанбайтын болуы және оның қалпына келтірілуін ашық кілт негізінде шығарып тастауы тиіс. Ашық кілт негізінде жабық кілт анықталуы сондай-ақ қазіргі технологиялық деңгейде мүмкін емес болуы тиіс. Оған қоса шифрды ашу қиындығы нақты төменгі баға. Ашық кілтпен шифрлеу алгоритмі қазіргі ақпараттық жүйеде кең таралымға ие болды. Сөйтіп, RSA алгоритмі ашық жүйе үшін әлемдік стандарт болды. Жалпы бүгінде ұсынылып отырған ашық кілтті криптожүйелер мына қайтарылмас түрленулердің біреуіне сүйенеді. Жай көбейткіштерге үлкен сандардың жіктелуі; Соңғы өрісте логарифмді есептеу; Алгебралық теңдеудің түбірін табу. Осы тұста ашық кілтті криптожүйелердің алгоритмдерін мына белгілеулерде пайдалануға болатынын айта кеткен жөн. Берілетін және сақталатын мәліметтердің қорғанысының дербес құралдары ретінде кілттерді үлестіруге арналған құралдар ретінде. Ашық кілтті алгоритмдер дәстүрлі криптожүйелерден гөрі анағұрлым көбірек еңбек сіңіруді керек етеді. Сондықтан іс жүзінде көлемі ақпарат сияқты шамалы ғана кілттерді ашық кілт көмегімен тарату жиі ұтымды. Ал содан кейін әдеттегі алгоритмдер көмегімен үлкен ақпараттар ағымымен алмасуды іске асыру ұтымды. Анағұрлым кең тарағандардың бірі – ашық кілтті жүйе – RSA. 1977 жылы жасалған RSA криптожүйесі оны жасағандар құрметіне солардың яғни Рона Ривеста, Ади Шамира және Леонарды Эйдельмандардың аттарымен аталады. Олар есеп қатынасында үлкен қарапайым сандарды табу оңай іске асырады, бірақ мұндай екі санның көбейтіндісін көбейткішке жіктеу іс жүзінде орындалмайтындығы ақиқатын пайдаланып қалды. RSA шифрының ашылуы осындай жіктеуге парапар екені дәлелденген (Рабин теоремасы). Сондықтан кілттің кез келген ұзындығы үшін шифрды ашуға арналған операция санының төменгі бағасын беруге, бірақ қазіргі заманғы компьютердің өнімділігін есепке ала отырып бұған қажетті уақытты да есептеуге болады. RSA алгоритмінің қорғанысын кепілдікпен бағалау мүмкіндігі ондаған басқа кескіндер фонында осы ашық кілттің танымалдығы себептерінің бірі болады. Сондықтан RSA алгоритмі банктің компьютер жүйелерінде әсіресе дербес клитенттармен жұмыс істеу үшін (несие карталарының қызметі) пайдаланылады. жүктеу/скачать 2,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|