Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd
жүктеу/скачать 10,2 Mb. Pdf көрінісі
|
Жүнісбеков
| ы
дауыстысы бар ый тір- кесін, бірде құрамында жіңішке і дауыстысы бар ій тіркесін белгілейді. Енді у таңбасымен келетін бірыңғай сөздер тобы алынды ( у таңбасының мәні түсінікті болу үшін ол арнайы w таңбасымен белгіленіп отыр): ау [аw], әу [әw], оу [оw], өу [өw], у [ұw], у [үw] Алғашқы төрт сөздің (қазақ тілінде ы, і, е дауыстылары у[w] да- уыссызымен тіркеспейді) дыбыс құрамына ешкім күмәнданбайды, ал 52 соңғы у арқылы жазылып отырған екі сөзге (тіркеске) келгенде тағы да күмән басталады. Шындығында, барлығы да әртүрлі дауысты ды- быстар мен үнді, жуысыңқы, еріндік у дауыссызының тіркесі болып келеді. Егер ау немесе әу сөздерінің дыбыс құрамына күмән тумайтын болса, онда солармен теңдес ұу, үу сөздерінің (тіркестерінің) де дыбыс құрамына күмән тумау керек. Тағы да, басқаны былай қойғанда, у таңбасы бір дауысты дыбыс болса, онда алу деген сөдің құрамында неге жуан айтылып, елу деген сөздің құрамында неге жіңішке айтылып, екі түрлі дыбысталады деп ойлану керек. Өйткені у таңбасы бірде құрамында жуан ұ дауыстысы бар ұу тіркесін, бірде құрамында жіңішке ү дауыстысы бар үу тіркесін белгілейді. Екінші, түбір морфема мен қосымша морфеманың жігі: май [май], ма-йы [ма-йы] ми [мый], ми-ы [мы-йы] тау [тау], та-уы [та-уы] ту [тұу], ту-ы [тұ-уы] Қазақ тіліндегі қосымшалар талғампаз келеді. Соның бірі түбір морфеманың дауысты не дауыссызға бітуіне байланысты. Егер жүктеу/скачать 10,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|