Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd


Тіл ұшы жайылыңқы және жанама жуысыңқы дауыссыздар



Pdf көрінісі
бет73/221
Дата13.02.2023
өлшемі10,2 Mb.
#67422
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   221
Тіл ұшы жайылыңқы және жанама жуысыңқы дауыссыздар
Ш, Ж, Л: тіл ауыз қуысында кейін шегініп жатады, тілдің көлденең 
қалпына қарай – кейінді, ерін жазылып (езу тартып) барып жасалады, 
ерін қалпына қарай езулік дыбыс болып табылады (5.21-сурет).
6.25-сурет. Ш
ы
, Ж
ы
және 
ы
Л дауыссыз дыбыстарының кейінді, езулік 
үндесім моделі 
5.21-сурет. Ш
ы
, Ж
ы
және 
ы
Л дауыссыз дыбыстарының кейінді, езулік үндесім моделі
Ш`, Ж`, Л`: тіл ауыз қуысында ілгері жылжып жатады, тілдің 
көлденең қалпына қарай – ілгерінді, ерін жазылып (езу тартып) 
барып жасалады, ерін қалпына қарай езулік дыбыс болып табылады 
(5.22-сурет).
6.25-сурет. Ш
і
Ж
і
және 
і
Л дауыссыз дыбыстарының кейінді, езулік 
үндесім моделі 
5.22-сурет. Ш
і
Ж
і
және 
і
Л дауыссыз дыбыстарының кейінді, езулік үндесім моделі
Ш˚, Ж˚, Л˚: тіл ауыз қуысында кейін шегініп жатады, тілдің 
көлденең қалпына қарай – кейінді, ерін дөңгеленіп (сүйірленіп) 
барып жасалады, ерін қалпына қарай еріндік дыбыс болып табылады 
(5.23-сурет).
6.25-сурет. Ш
ұ
, Ж
ұ
және 
ұ
Л дауыссыз дыбыстарының кейінді, еріндік 
үндесім моделі 
5.23-сурет. Ш
ұ
, Ж
ұ
және 
ұ
Л дауыссыз дыбыстарының кейінді, еріндік үндесім моделі


122
Ш`˚, Ж`˚, Л`˚: тіл ауыз қуысында ілгері жылжып жатады, тілдің 
көлденең қалпына қарай – ілгерінді, ерін дөңгеленіп (сүйірленіп) 
барып жасалады, ерін қалпына қарай еріндік дыбыс болып табылады 
(5.24-сурет).
6.25-сурет. Ш
ү
, Ж
ү
және 
ү
Л дауыссыз дыбыстарының ілгерінді, еріндік 
үндесім моделі 
6.24-сурет. Ш
ү
, Ж
ү
және 
ү
Л дауыссыз дыбыстарының ілгерінді, еріндік үндесім моделі
Үндесім дауыссыз дыбыстардың айырым белгілері төрт әуезден 
құралады (5.2-кесте). Кесте бір сөздің құрамында кездесе беретін және 
кездесе бермейтін үндесім дыбыстарды көрсетеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   221




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет