6.7-сурет. П
ә
, Б
ә
, М
ә
, У
ә
дауыссыздарының үйлесім моделі
П ы , Б ы , М ы : тіл ауыз қуысында жоғары жатады, тілдің тік қалпына
қарай
жоғарылы дыбыс болып табылады, ерін көлденең жазылып
барып жасалады, ерін қалпына қарай қысаң езулік дыбыс болып
табылады, тілдің дөңес арқалығы ауыз қуысының кейінгі жартысында
жатады, тілдің көлденең қалпына қарай
кейінді дауыссыз дыбыс болып
табылады (6.8-сурет).
Дауыссыз – тілдің тік қалпына қарай – жоғарылы, ерін қалпына
қарай – қысаң езулік, тілдің көлденең қалпына қарай – кейінді дауыссыз
дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, кейінді дауыссыз дыбыс.
7.8-сурет. П
ы
, Б
ы
, М
ы
дауыссыздарының үйлесім моделі
6.8-сурет. П
ы
, Б
ы
, М
ы
дауыссыздарының үйлесім моделі
Қазақ тілінде
Ы дауысты дыбысы мен У(w) дауыссыз дыбысы
өзара тіркеспейді.
П і , Б і , М і : тіл ауыз қуысында жоғары жатады, тілдің тік қалпына
қарай
жоғарылы дыбыс болып табылады, ерін көлденең жазылып
барып жасалады, ерін қалпына қарай
қысаң езулік дыбыс болып
табылады, тілдің дөңес арқалығы ауыз қуысының ілгері жартысында
жатады, тілдің көлденең қалпына қарай
ілгерінді дауыссыз дыбыс
болып табылады (6.9-сурет).
136
Дауыссыз – тілдің тік қалпына қарай – жоғарылы, ерін қалпына
қарай – қысаң езулік, тілдің көлденең қалпына қарай – ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, ілгерінді дауыссыз дыбыс.
7.9-сурет. П
і
, Б
і
, М
і
дауыссыздарының үйлесім моделі
6.9-сурет. П
і
, Б
і
, М
і
дауыссыздарының үйлесім моделі
Қазақ тілінде