Тақырып
Қазақ хандығының әлеуметтік құрылымы
Оқу мақсаты
6.1.2.1 Қазақ хандығындағы әлеуметтік топтардың орнын
анықтау
Бағалау критерийі
Білім алушы
•
Қазақ хандығының
әлеуметтік қоғамдық құрлысын
көрсетеді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
Әлеуметтік топтардың қоғамдық қызметіне қарай сәйкестендіріңіз.
1. Хан
А.
Шыңғыс хан ұрпағы, хан бөліп берген ру-тайпаларды
басқарады, оларға жерлерді бөліп береді, хан сайлауына қатысады,
елге жау шапса, ханға елден әскер жасақтайды.
2. Сұлтан
B
. Ерлігінің арқасында қараша халық арасында кеңінен танылған,
жерді және елді қорғайды, хан-сұлтанның үкімін орындайды, бидің
шешімдерінің жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді
3. Би
C
.
Қалада тұрады, бұрын малшы болғанмен, туыстары немесе өзі
барлық малдарынан
айырылып қалғандықтан, қалаға қоныс
аударған, жер жыртады,
егістік суғарады, сөйтіп азын-аулақ күн
көріске ақша табады.
4. Батыр
D
. Байдың малын бағады, кедейленіп, қиын жағдайға душар болса,
байдан сауын ала алады, мүлкінен айырылып қалса, туыстарымнан,
басқа малшылардан жылу жинайды, қиын жұмыстар істеу үшін
ағайымдары арасында асар жасайды
5. Малшы
E. Мемлекет басшысы, Шыңғыс хан ұрпағы, қараша халықтан
жоғары тұрады, әскерді басқарады,
халыққа жер бөліп береді,
бүкілхалықтық Құрылтай шақырады.
6. Жатақ
Ғ. Шешендік, тапқырлық қасиеттің арқасында ел басқаруға
қатысады, сұлтандар бөліп берген жерлерді басқарады, сот билігін
жүзеге асырады, елдің күрделі
мәселелерін шешуге қатысты
Құрылтайға
қатысады.
7. Қожа
G
. Шыңғыс хан ұрпақтары сияқты ақсүйек болып саналады, ислам
дінін таратады, халық арасында шариғаттың сақталуын
қадағалайды.
1
2
3
4
5
6
7
Дескриптор Білім алушы
−
Қазақ хандығының әлеуметтік топтарын атайды;
−
Қазақ хандығындағы ақсүйектердің әлеуметтік рөлін атайды;
−
Қазақ хандығындағы қарасүйектердің рөлін атайды;
−
Қазақ хандығындағы әлеуметтік топтардың қызметін атайды.
89
Жауабы:
