1.Дүниежүзінің топырақ картасынан, қаратопырақтың қай материктерде таралғанын анықтап, кескін картада белгілеңіз.
2.Өз елді мекеніңізде (облысыңызда) топырақтың қандай түрлері таралғанын, картаға қарап анықтаңыз және кескін картада белгілеңіз.
Дескриптор Білім алушы
картадан қара топырақтың қай материкте таралғанын анықтайды;
кескін картада қара топырақтың таралған аймағын белгілейді;
картадан өз елді мекенінде таралған топырақ түрін анықтайды;
кескін картада өз елді мекенінде (облысында) кездесетін негізгі топырақ түрлерін көрсетеді.
Бөлім 3. Физикалық география
Бөлімше 2. Картография және географиялық деректер базасы
Тақырып 2.2 Географиялық деректер базасы
Оқу мақсаты 7.2.2.1 Географиялық нысандарды топтастырып кесте
түрінде көрсетеді
Бағалау критерийі Білім алушы
• Географиялық нысандарды жіктеп, кестеге жазады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Мәтінге және өз біліміңізге сүйене отырып, кестені толтырыңыз.
Топырақтың эрозияға шалдығуы өте қатерлі, зиянды құбылыс. Латын тілінде эrosio-бүліну
деген мағынаны білдіреді. Топырақ эрозиясы деп оның бұзылып, үгіліп желмен ұшуын
немесе сумен шайылуын айтамыз. Топырақтың бұзылып, жойылуына басты ықпал етуші
факторына байланысты топырақ эрозиясы екі түрге бөлінеді. Олар жел эрозиясы
(дефляция) және су эрозиясы. Жел эрозиясының басым болуы , біріншіден Қазақстан
жерінің көп бөлігінің жазық және ашық болуы, екіншіден күшті желдің соғуы, үшіншіден
топырақтың құрылымы бос немесе механикалық құрамы жеңіл топырақтардың молдығы.
Сондықтан бұндай жерлерді игеру өте жауаптылықты қажет етеді. Су эрозиясы –
топырақты шайып кету және жыра эрозиясы деп екіге бөлінеді. Көктемде қар ерігенде,
нөсер жаңбыр жауғанда ағыл - тегіл су топырақты шайып, құнарлы қабатты ағызып
әкетеді. Егер топырақ бетінде өсімдік мол болса, топырақ қабаты аз шайылады.
№
|
Топырақ
|
Топырақ эрозиясының
|
Эрозияның болу
|
Салдары
|
|
эрозиясының
|
таралған аймақтары
|
себептері
|
|
|
түрлері
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: | 
