8.4.2.4 Оттектің аллотропиялық түр өзгерістерінің құрамы мен қасиеттерін салыстыру
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Оттек пен озонның құрамы мен қасиетін салыстырады
Ойлау дағдыларыныңдеңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
Оттек және озонның құрамы, қасиеттері арасындағы сәйкестікті көрсетіңіз.
иіссіз
молекуласы үш
атомнан тұрады
өзіне тән иісі
бар
оттек көкшіл түсті
түссіз
ауадан 1,65 есе ауыр
озон
молекуласы екі
атомнан тұрады
ауадан 1,10 есе ауыр
жануды
қолдайтын газ
Дескриптор
Білімалушы
− оттектің құрамы мен қасиеттерін сәйкестендіреді;
− озонның құрамы мен қасиеттерін сәйкестендіреді.
Бөлім
8.2DСутек.Оттекжәнеозон
Оқу мақсаты
8.4.2.5 Жер бетіндегі озон қабатының маңызын түсіндіру
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Жер бетіндегі озон қабатының маңызын зерттейді
Ойлау дағдыларыныңдеңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
Тапсырма
Озон қабаты Жерден 22-24 км биіктікте орналасқан. Стратосферада озон оттегінің Күн радиациясының қысқа толқынды ультракүлгін бөлшектерін сіңіруінен пайда болады.
Озон қабаты қалыңдығы 3 мм.
Берілген сурет пен мәнмәтінге қарай отырып Жер бетіндегі озонқабатыныңмаңызын
түсіндіретін тұратын эссе жазыңыз.
Дескриптор
Білімалушы
− озон қабатының түзілуін химиялық терминдер қолданып түсіндіріп жазады;
− озон қабатының негізгі рөлін анықтайды;
− озон қабатының бұзылуына әсер ететін факторларды ажыратады;
− озон қабатының бұзылу салдарынан туындайтын мәселелерді анықтайды;
− озон қабатын қорғау жолдарын ұсынады.
тоқсан
Бөлім
8.3АХимиялықэлементтердіңпериодтықжүйесі
Оқу мақсаты
8.2.1.2 Бір топтағы элементтердің сыртқы электрондық деңгейінде электрондар санының бірдей болатындығын түсіну
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Элементтерді сыртқы электрондық деңгейіндегі электрондар санының бірдей болатындығын анықтайды
Ойлау дағдыларыныңдеңгейі
Білу және түсіну Қолдану
Тапсырма
Берілген периодтық кесте - халықаралық периодтық кестенің сұлбасы болып табылады.
А В С
(a) Суретте кейбір элементтердің электрондық деңгейінде электрондардың таралып орналасуы көрсетілген. Осы элементтерді сыртқы электрондық деңгейіндегі электрондар санынына қарай периодтық кестенің қай тобында орналасатынын жоғарыда көрсетілгенА.В.С.тор көздерінетолтырып жазыңыз.
1
2
3
4
5
6
7
8
А.В.С. тор көздеріндегі химиялық элементтердің сыртқы энергетикалық деңгейіндегі электрондар саны туралы қорытынды жасаңыз.
А-
В-
С-
Дескриптор Білімалушы − VIIА топшасына жататын элементтерді анықтайды;
− IA топшасында орналасқан элементтерді анықтайды;
− IIA топшасында орналасқан элементтерді анықтайды.
Бөлім
8.3АХимиялықэлементтердіңпериодтықжүйесі
Оқу мақсаты
8.2.1.4 Периодтық жүйедегі орны бойынша химиялық элементті сипаттау
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Химиялық элементті периодтық жүйедегі орны бойынша анықтайды
Ойлау дағдыларыныңдеңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
Тапсырма
Төмендегі суретте X,W,Y,Z,V бес химиялық элементтер көрсетілген.
Электрондық деңгей саны 2-ге тең элементтерді анықтаңыз.
Сыртқы энергетикалық деңгейінде 7 электроны бар элементті жазыңыз.
d-элементті анықтаңыз.
Сыртқы энергетикалық деңгейі аяқталған элементті анықтаңыз.
Ядросында 20 нейтроны бар элементті анықтаңыз.
Бөлме температурасында сумен белсенді әрекеттесетін жұмсақ металды анықтаңыз.
Электрондық конфигурациясы 1s2 2s2болып келетін элементті анықтаңыз.
Дескриптор
Білімалушы
− екі энергетикалық деңгейі бар элементтерді анықтайды;
− сыртқы электрон қабатында 7 электроны бар элементті жазады;
− d-элементті жазады;
− сыртқы энергетикалық деңгейі аяқталған элементті көрсетеді;
− ядросында 20 нейтроны бар элементті жазады;
− өте белсенді жұмсақ металды жазады;
− электрондық конфигурациясы 1s2 2s2болатын элементті көрсетеді.
Бөлім
8.3АХимиялықэлементтердіңпериодтықжүйесі
Оқу мақсаты
8.2.1.6 Химиялық элементтердің табиғи ұяластарын білу және сілтілік металдар, галогендер, инертті элементтердің ұяластарына мысалдар келтіру
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Химиялық элементтердің табиғи ұяластарын ажыратады
Химиялық элементтердің табиғи ұяластарына жататын элементтерге мысал келтіреді
Ойлау дағдыларыныңдеңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
Бос торлы периодтық кестеде бағдаршалар мен сандар реті берілген.
(а) Бағдаршалар көрсетіп тұрған химиялық элементтердің таңбаларын жазыңыз.
1 3
2
(b) Бұл элементтер химиялық элементтердің қандай табиғи ұяластарына жататынын анықтаңыз.
1 -элемент - 2 - элемент - 3- элемент -
(с) Осы табиғи ұяластарға тағы екіэлементтенмысал келтіріңіз.
(d) Табиғи ұяластардың әрқайсысына тән жалпы екі қасиетті сипаттаңыз.
Дескриптор
Білімалушы
− химиялық элементтерді периодтық кестеде орналасуына қарай табиғи ұяластарға жіктейді;
− химиялық элементтердің табиғи ұяластарына жататын элементтерге мысал келтіреді;
− химиялық элементтердің табиғи ұяластарына тән жалпы қасиетті жазады.
Бөлім
8.3ВХимиялықбайланыстүрлері
Оқу мақсаты
8.1.4.1 Электртерістілік ұғымы негізінде атомдар арасындағы ковалентті байланыстың түзілуін түсіндіру
Бағалаукритерийі
Білімалушы
Атомдар арасындағы ковалентті байланыстың түзілуін жазады
Ковалентті байланыс түрлерін электртерістілік ұғымы негізінде ажыратады
Ойлау дағдыларыныңдеңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
Атомдар арасында ковалентті байланыстың түзілуін «ортақ электрондар жұбы» түзілуі арқылы көрсетіңіз.
(а)
оттегі оттегі
Ковалентті байланыс электртерістілігі қандай атомдар арасында түзіледі? Бұл ковалентті байланыстың қай түріне жатады?
(b)
сутегі бром
Ковалентті байланыс электртерістілігі қандай атомдар арасында түзіледі? Бұл ковалентті байланыстың қай түріне жатады?
Дескриптор
Білімалушы
− ортақ электрон жұбы түзілуі арқылы ковалентті байланыстың түзілуін көрсетеді;
− ковалентті байланыс түрлері электртерістігі қандай атомдар арасында түзілетінін ажыратады.
Бөлім 8.3В Химиялық байланыс түрлері
Оқу мақсаты 8.1.4.2 Иондық байланыстың түзілу механизмін сипаттау және
иондық қосылыстардың қасиеттерін болжау
Бағалаукритерийі Білімалушы
Иондық байланыстың түзілу механизмін құрастырады
Иондық байланысы бар қосылысты анықтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
Тапсырма
(а) Берілген атомдар арасында иондық байланыстың түзілу механизмін көрсетіңіз.
хлор
литий
(b) Кестеде А,В,С заттарының кейбір физикалық қасиеттері берілген.
Зат
Балқу
температурасы / C
Қатты заттың электрөткізгіштігі
Балқыманың электрөткізгіштігі
A
-82
нашар
нашар
B
1812
жақсы
жақсы
C
2825
нашар
жақсы
А,В,С заттарының қайсысы иондық байланысы бар қосылысқа жатады?
Дескриптор Білімалушы − иондық байланыстың түзілуін жазады;
− заттың қасиетіне қарай иондық байланысы бар қосылысты анықтайды.
