Алматы 2013 Рецензенттер: Алибеков С. Т
Арбитраждық шешімнің дербестігі
жүктеу/скачать 2,59 Mb.
|
Халықаралық жеке құқық лекция
| Арбитраждық шешімнің дербестігі. Арбитраждық келісімге тән нәрсе оның негізгі контрактіден дербестігі болып табылады. Ол арбитраждық келісімнің жарамдылығы контрактінің жарамдылығына байланысты емес екенін білдіреді.
Арбитраждық келісімнің контрактіден бөліну теориясы көптеген елдермен мойындалады. Мысал ретінде, МКАС- тың№ 162/1994 ісі бойынша шешімінде, жауапкер атынан өкілеттігі жоқ тұлғамен қол қойылған контракт жарамсыз деп танылды. Бірақ, МКАС дауды мәні бойынша қарау құзыретіне ешқалай әсер ете алмайтындығы туралы айтып, талапкердің жарамсыз контракт бойынша тауар үшін алдын ала төленген соманы және пайызды қайтару талабын қанағаттандырды. 31 Тараптар арбитраждық келісімнің әрекетін жаңа арбитраждық келісім жасау арқылы тоқтатуы мүмкін. Арбитраждық келісім сонымен қатар, өзінің әрекетін егер арбитраждық келісімді бұзу үшін тарап сотқа талап арызбен жүгінсе және екінші тарап істің мәні бойынша қарсылықтарын білдірсе тоқтатады. Арбитраждық ескертпенің дербестігі қағидасын мойындаудың салдары ретінде «құзыреттің құзыреті» доктринасын қарастыруға болады. Ол бойынша шарт жарамсыз болып табылса немесе тараптардың біреуінің ойынша арбитраждық келісім жарамсыз болса, төрешілердің арбитраждық ескертпенің жарамдылығы немесе жарамсыздығы мәселесін шешуге, сондай- ақ шарттың жарамсыздығымен байланысты және одан шығатын салдарларға қатысты барлық мәселелерді шешу құқығынан айырмайды. Мысалы, екі тарап арбитраждық ескертпе жасайды. Бірақ дау туындағаннан кейін тараптардың бірі арбитраждық соттың дауды қарауға құзыреті жоқ екендігі туралы айтады. Сонда төрешілер сотқа жүгінбей дауды қарауға құзыреттігі туралы шешім шығара ала ма? «Халықаралық коммерциялық төрелік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 15- бабына сәйкес «төрелік өзіне шешуге берілген дауды қарауға өкілеттіктері бар немесе жоқ екендігі туралы мәселені, оның ішінде тараптардың бірі төрелік келісім жарамсыз деген себеппен төрелік іс қарауға қарсылық білдірген жағдайда дербес шешеді».32 Сонымен бірге арбитраждық іс қараудың тілін таңдауға болады. Егер тараптар тілді таңдамаса онда ол мәселені төрешілердің өздері шешеді. «Халықаралық коммерциялық төрелік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабына сәйкес, «тараптар төрелікте іс қарау барысында қолданылатын тіл немесе тілдер туралы өз қалаулары бойынша уағдаласуы мүмкін. Мұндай уағдаластық болмағанда, төрелік іс қарау кезінде қолданылуға тиісті мемлекеттік тілді, онымен тең орыс тілін немесе өзге де тілдерді айқындайды. Төрелікте іс қарау жүргізіліп отырған тілді меңгермеген іске қатысушы адамдарға іс материалдарымен танысу, аудармашы арқылы төрелікте іс қарауға қатысу құқығы, төрелікте ана тілінде сөйлеу құқығы қамтамасыз етіледі. Құжаттар мен өзге материалдарды төрелікте іс қарау тілінде ұсынбаған тарап олардың аудармасын қамтамасыз етеді, бұл ретте төреліктің регламентімен не тараптардың келісімімен қосымша талаптар белгіленуі мүмкін. Төрелік тараптардан құжаттар мен өзге де материалдардың төрелікте іс қарау тіліндегі аудармасын талап етуі мүмкін».33 жүктеу/скачать 2,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|