Алматы 2015 Almaty


Тусеев Т., Сейлмурат М.  Опасность ионизируюего излучения в жизни человека



Pdf көрінісі
бет114/130
Дата12.03.2017
өлшемі19,96 Mb.
#9035
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   130

 

Тусеев Т., Сейлмурат М. 



Опасность ионизируюего излучения в жизни человека 

Резюме. В статье рассмотрена ионизирующие излучения, источники излучения, и источники появления. А 

также,  опасность  ионизирующего  излучения  в  жизни  человека.  О  источниках  радиации,  затронута  тема,  о 

незавываемой боли для нашей страны, о ядерном полигоне в Семипалатинке. 

Ключевые слова. Ионизирующие излучения, рентгеновские лучи, бета частица, явления фотоэффекта, α-, 

β-частицы, ядерный полигон. 

Tyseev T., Seilmurat M. 

Danger of ioniziruyuy radiation in human life 

Summary.  In  article  it  is  considered  ionizing  radiation,  radiation  sources,  and  emergence  sources.  And  also, 

danger of ionizing radiation in human life. About radiation sources, the subject, about not howled pain for our country, 

about nuclear test site in Semipalatinke is touched. 

Key words. Ionizing radiation, X-rays, beta particle, photoeffect phenomena, α-, β-частицы, nuclear test site. 

 

 



ӘОК 681.784 

 

Тұрманова В.С., Жұмашева Ж.Т. 

Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті,  

Алматы қ.,Қазақстан Республикасы,  

Zhadyra_14@mail.ru

 

 



САНДЫК ПУЛЬСОКСИМЕТРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ 

 

Аңдатпа.  Мақалада  сандық  пульсоксиметрдің  құрылымы,  жұмыс  істеу  принципі  және  қолданылуы 

қарастырылған. Медицина саласында қолданыс тапқан сандық электрондық аспаптар үлкен қарқынмен дамуда 

екендігі баяндалған. 

Қазіргі  таңда  медицинаның  түрлі  салаларында,  яғни  тәжірибелік,  емдік  және  профилактикалық 

медицинада  электрондық  медициналық  құралдарсыз  және  аспаптарсыз  медициналық  әртүрлі  зерттеулерді, 

талдауларды  және  жұмыстарды  жүргізу  мүмкін  еместігі  айтылады.  Сандық  пульсоксиметрдің  құрылымдық 

сұлбасы  ұсынылған  және  пульсоксиметр  дер  кезінде  аурудың  жағдайы  туралы  құнды  мәліметтер  беріп 

отыратындығы себебінен, қолдану қажеттілігі айтылады. 



Кілттік сөздер: пульсоксиметр, пульсоксиметрия, аспап, оптикалық датчик, диод, фотоқабылдағыш. 

808 

Қазіргі  таңда  медицинаның  түрлі  салаларында,  яғни  тәжірибелік,  емдік  және  профилактикалық 

медицинада электрондық медициналық құралдарсыз және аспаптарсыз медициналық әртүрлі зерттеулерді, 

талдауларды және жұмыстарды жүргізу мүмкін емес. 

Көптеген медициналық қызмет көрсету салаларындағы ең маңызды қызмет, ол адам денсаулығының 

күйін  анықтау,  оны  диагностикалау  және  осы  диагностика  арқылы  адам  ағзасында  болатын 

инфекцияларды,  генетикалық  жол  қуатын  ауруларды,  патологиялық  үрдістердің  өсуін  алдын  ала  болжай 

білу  болып  болады.  Осындай  жұмыстарға  байланысты  медициналық  қондырғыларда,  жалпы  медицина 

саласында қолданылатын электрондық техникалар үлкен қарқынмен дамуда. 

Адам  ағзасында  пайда  болатын  биопотенциалдар  өте  әлсіз  болғандықтан,  оларды  диагностикалауда 

қолдану  мақсатына  жеткізу  үшін  күшейткіштер  қолданылады.  Егер  күшейткіштің  кірісіндегі  ішкі 

кедергімен  сыртқы  кедергі  тең  болса,  онда  күшейтілген  сигналдың  максималды  қуаты  күшейткіштің 

кірісінде  төмендейді.  Өтпелі  кедергінің  мәні  электрод  жасалған  металдың  табиғатына,  адам  терісінің 

қасиетіне,  электрод  ауданына  байланысты  болады.  Бөгде  көздің  энергиясы  есебінен  кернеуді,  токты  не 

электрлік  тербелістердің  қуатын  арттыру  үшін  қолданылатын  қондырғалар  тербелістер  күшейткіші  деп 

аталады.  Медициналық  аппараттарда  кернеуді  күшейткіш  басымырақ  қолданылады,  оның  құрамына  үш 

электродты  электрондық  лампа  кіреді.  Медико-биологиялық  жүйенің  күйі,  көрсеткіштері  жайында 

хабарларды  алып,  тіркеу  үшін  қондырғылардың  тұтас  бір  жиынтығы  қажет.  Диагностика  кезінде 

электродтар  тек  электрлік  сигналды  алу  үшін  ғана  емес,  сонымен  бірге  сыртқы  электромагниттік  әсерді 

жеткізу  (беру)  үшін  қолданылады.  Биосигналды  зерттеу  биотехникалық  жүйе  құрылымын  жоғарғы 

деңгейде жетілдіруді талап етеді. Осы кезге дейін биосигналды зерттеу аналогты-сандық құрылғы арқылы 

жүзеге  асырылса,  қазіргі  кезде  жаңа  технология  көмегімен,  яғни  сандық-аналогты  түрлендіргіштер 

қолданыла басталды. 

Көптеген  медико-биологиялық  сипаттамалар  электродтардың  көмегімен  тікелей  алынбайды,  өйткені 

осы сипаттамалар биосигналмен бейнеленбейді: қанның қысымы, температура, жүректің дыбысы және т.б. 

Кейбір  жағдайда  медико-биологиялық  ақпараттар  электр  сигналымен  байланысты,  бірақ  оны  электрлік 

сигнал  емес  (мысалы, пульс)  деп қарау  ыңғайлы. Осы  жағдайларда  датчиктер  (өлшегіш  түрлендіргіштер) 

қолданылады. 

Датчик  дегеніміз  өлшенетін  не  бақыланатын  шаманы  жеткізіп,  әрі  қарай  түрлендіріп,  тіркеу  үшін 

ыңғайлы сигналға түрлендіретін қондырғы.  

Медициналық  электроникада  өлшенетін  бақыланатын  электрлік  емес  шаманы  электрлік  сигналға 

түрлендіретін  датчиктер  қолданылады.  Электрлік  сигналдарды  қолдану  басқаларға  қарағанда  жақсырақ, 

өйткені  электрондық  қондырғылар  осы  сигналдарды  оңай  күшейтіп,  арақашықтыққа  жеткізіп,  тіркеуге 

мүмкіндік береді. 

Медицинада қолданылатын сандық электроника аспаптарының бірі – пульсоксиметрді қарастырайық 

(сурет 1) [1]. 

Осы медициналық электрониканың негізін қалайтын аспаптардың бірі датчиктер болып табылады. Біздің 

қарастырып отырған пульсоксиметрдің негізін фотоплетизмографикалық датчигі (сурет 2) құрайды [2]. 



Пульсоксиметр  -  саусақ арқылы  оттегінің  тамыр  бүлкілі  сатурациясын,  тамыр  бүлкілі  жиілігін  және 

перфузия  индексін  өлшеу  үшін  қолданылатын  құрылғы.  Бұйым  үй  жағдайында,  аурухана  жағдайында, 

оттегі  барында,  тұрғындарға  медициналық-санитарлық  көмек  көрсету  және  спорттық  медициналык 

тексерулерді жүргізу кезінде (құрал спортпен шұғылданғанға дейін де, кейін де қолданылуы мүмкін, бірақ 

спортпен шұғылдану кезінде қолдануға кеңес етілмейді) және т.б. қолданылуы мүмкін. 

 

 



 

Сурет 1. Пульсоксиметрдің жалпы көрінісі 



 

809 

Пульсоксиметр  өлшемі  шағын,  электр  энергиясын  аз  тұтынады,  қолданылуы  қарапайым  және 

алып  жүруге  шағын.  Жоғары  айқындықты  дисплей  экраны  кескіндерді  анық  және  құралды  қазіргі 

заманғы етіп көрсетеді. Емделушіге диагностикалау үшін тек бір саусағын датчикке кіргіссе болғаны, 

дисплей  экранды  сол  сәтте-ақ  жоғары  дәлдікпен  сатурация  мәні,  тамыр  бүлкілі  жиілігі,  перфузия 

индексі  және  тамыр  бүлкілінің  пішімі  көрсетіледі,  жоғары  жиілікпен  қайталанады.  Сонымен, 

пульсоксиметр гипоксемияның алғашқы пайда болуын жедел түрде анықтауға арналған аспап.  

Қанның оскигенациясын инвазивті емес әдіс арқылы анықтау кезінде фотоплетизмографикалық 

датчикті, артериалды қан тамыры бар жерге  орналастырады. Бұл кезде датчик шығысындағы сигнал 

жарық  адсорбциясына  пропорционалды  болып,  ткань  арқылы  өтіп,  екі  құрамдас  болады:  жүрек 

жиырылған  кездегі  артериалды  қан  көлемінің  өзгеруі  кезіндегі  лүпілдейтін  құрамнан  және  адам 

терісінің оптикалық құрамын анықтайтын тұрақты құрамнан тұрады. 



 

 

 

Сурет 2. Саусақтағы қан ағынын зерттеуге арналған фотоплетизмографикалық датчигінің құрылымы 

 

Пульсоксиметрдің  фотоплетизмографикалық  датчигі  екі  сәуле  шығаратын  диодтан,  олардың 



біреуі  «қызыл»,  екіншісі  «инфрақызылды»  спектр  аудандарында  жұмыс  істейтін  және  кеңжолақты 

фотоқабылдағыштан тұрады. 

Конструктивті  түрде  датчик  келесі  түрде  құрастырылған,  оны  адамның  әлсіреген  тканінен, 

артериалды  сосуды  бар  жеріне  орналастырған  кезде,  фотоқабылдағышқа  сәулелендірушіден  жарық 

келіп түседі. 

Тәжірбие  жүзінде  датчиктің  екі  түрі  қолданылады,  біріншісі  сәуле  диодтарының  сәулеленуін 

сараптайтын, ал екіншісі зерттелетін тканінен шағылысатын сәулені. 

Пульсоксиметрия  қанның  оттегімен  қанығуын  (SaO

2

)  мониторлауда  және  өлшеуде 



қолданылады,  бірақ  бұл  тек  огсигенация  деңгейін  тіркейді  де,  РаСО

2

  өзгерістерін  көрсетпейді.  Егер 



SaO

2

 94



-дан аз болса, қанның газдық құрамын зерттеу көрсетілген. 

Көптеген  Еуропалық  және  АҚШ  елдерінде  ауру  адамға  наркоз  енгізу  кезінде  пульсоксиметрия 

міндетті мониторинг стандартына кіреді, өйткені ол гипоксемия сәттерін сенімді түрде көрсетіп және 

емдеу-профилактика жұмыстарын дер кезінде өткізуге жол береді.  

Егер  емделуші  газ  иісінен  уланған  болса,  онда  корсеткіштердің  артып  кетуі  секілді  мәселелер 

туындауы мүмкін. Мұндай жағдайларда құралды қолдану кеңес етілмейді. 

Оттегінің тамыр бүлкілі сатурациясы (оттегімен қанығуы) дегеніміз қандағы жалпы гемоглобин 

көлеміндегі  оксигемоглобиннің  пайыздық  мөлшері,  яғни  қандағы  оттегі  мөлшері  болып  табылады. 

Тыныс  алу  мүшелерінің  көптеген  аурулары  қандағы  сатурацияның  төмендеуінің  себепкері  болуы 

мүмкін.  Оның  үстіне,  адам  ағзасының  өзін-өзі  реттеуі  дисфункциясы,  хирургиялық  операциялар 

кезіндегі  зақымдаулар  және  кейбір  медициналық  тексерулердің  салдарынан  пайда  болған 

зақымданулар  секілді  кейбір  себептер  адам  ағзасына  оттегінің  келуін  қиындатуы  мүмкін.  Осының 

салдарынан  барып  бас  айналу,  лоқсу  және  т.б.  симптомдар  пайда  болуы  мүмкін.  Сондықтан  да 

емделушілердің  сатурациясы  туралы  дәл  ақпарат  әлеуетті  қауіптілікті  анықтауда  дәрігерлерге 

айтарлықтай көмек көрсетеді және клиникалық медицина саласында жоғары мәнге ие.  

Пульсоксиметрге қойылатын климаттық талаптар:  

Сақтау кезіндегі қоршаған орта шарттары: 

а) Температура: -40 С ~ +60 С 

ә) Салыстырмалы ылғалдылық: 5% ~ 95% 


810 

б) Атмосфералық қысым: 500 гПа ~ 1060 гПа 

Пульсоксиметр аспабын қолдану кезіндегі пайдалану шарттары: 

а) Температура: -10 С ~ 40 С 

ә) Салыстырмалы ылғалдылық: 30% ~ 75% 

б) Атмосфералық қысым: 500 гПа ~ 1060 гПа 

Пульсоксиметрдің  жұмыс  істеу  үрдісі  келесі  қағидаға  негізделген:  деректерді  өндеуге  арналған 

эмпирикалық  формула  қызыл  және  жақын  инфрақызыл  диапазондағы  қалпына  келтірілген 

гемоглобиннің  және  оксигемоглобиннің  спектральді  сіңіру  сипаттамасына  сәйкес  алынған. 

Оксигемоглобинді фотоэлектрлі зерттеу технологиясына негізделген құралдың жұмыс істеу қағидасы 

импульстік  сканирлеу  және  толқын  ұзындығы  әр  түрлі  екі  жарық  сәуле  қысқышы  бар  саусақтық 

оптикалық  датчик  арқылы  адамның  тырнақ  ұшында  шоғырлануы  мүмкін  болатындай  тіркеу 

технологиясына  сәйкес  колданылады.  Содан  кейін  электронды  элементтер  мен  микропроцессормен 

өңделгеннен кейін өлшенетін сигнал фотосезімтал элемент арқылы алынуы мүмкін, алынған ақпарат 

ол арқылы органикалық жарық диодтармен дисплейге шығарылады.  

Пульсоксиметр  келесідегідей  кезеңдермен  даярланады  және  келесі  құраушылардан  тұрады: 

1.Пульсоксиметрдің  төменгі  корпусына  бекітіледі:  -  саусаққа  арналған  резеңкелі  аралық;  -  батарея 

ұяшығына  арналған  қақпақ;  -  ИК  түсін  қабылдағыш.  2.  Пульсоксиметрдің  жоғарғы  корпусына 

төменде  көрсетілгендер  бекітіледі:  -  дисплей  қақпағы;  -  саусаққа  арналған  резеңкелі  аралық;  - 

бағыттаушы  ИК  түсі;  -  дисплейге  арналған  пластикалық  қорғағыш  экран;  -  негізгі  плата;  -  дисплей 

платаға  бекітіледі;  -  құрылғыны  қосуға  арналған  батырма;  -соңына  қорғағыш  пленка 

жабыстырылады. Пульсоксиметрдің құрылымдық сұлбасы 3-суретте көрсетілген. 

Пульсоксиметр үздіксіз бақылау үшін арналған: 

жүрек қызметін; 



қан айналымы шетін; 

артериальдық қан оксигенациясын. 





Пульсоксиметрдің техникалық мінездемесі: 

Пульсоксиметрия каналы: 



SpO


бойынша өлшеу диапазоны............................................. 60-100 % 

SpO


бойынша көрсеткіш диапазоны....................................... 0-100 % 

SpO


өлшеу кезіндегі аспаптарға қателік жіберушегі: 

o

 

80-100 %: ?2 диапазоныда 



o

 

60-79 %: ?3 диапазоныда 



(PR) тамыр соғу жиілігін өлшеу диапазоны.............. 5 - 300 соққы/мин 

Рұқсат беру: импульстік диапазон ................................. 1 соққы/мин 



дәлдік (тамырсоғу диапазоны) .................. ? 1% барлық шкалалар 

көрсеткішке тағайындалған уақыт ................... 20 сек 



Дабыл: 


дабылдың аудио-көзбен шолу үш деңгейлі жүйе, тексттік хабарлама 

ЧСС дабылын реттеу, SpO



2

 



Жады энергияға тәуелді емес, деректер 24 сағат сақталады [3,4,5,6]. 

Пульсоксиметр  артериалды  қандағы  гемоглабиннің  оттекпен  қанығу  көрсеткішін  анықтайды. 

Пульсоксиметр  үй  жағдайында  және  жедел  жәрдем  машинасында,  медициналық  емдеу 

мекемелерінде,  операциялық  бөлімдерде  және  интенсивті  терапия  бөлімдерінде  қолдану  үшін 

тағайындалған.  Жедел  жәрдемді  ауру  шақыру  кезінде,  осы  жедел  жәрдем  бригадалары  үшін 

пульсоксиметр дер кезінде аурудың жағдайы туралы құнды мәліметтер беріп отырады. 

Пульсоксиметрдің  негізгі  қасиеті  кез  келген  жастағы  адамдардың  және  әр  деңгейдегі 

аурулардың  гипоксемиясын  анықтай  алады.  Сонымен  қатар  пулсоксиметрия  жедел  жәрдем 

бригадасы үшін, ауруды тексеру кезінде кететін көп уақыттарын қысқартады, сондықтан да ол адам 

өмірін дер кезінде сақтап қалуға, яғни жедел түрде диагнозды қоюға көп көмегін тигізеді. 

Пульсоксиметрлерді  құраушылар  электрондық  техника  материалдары,  соның  ішінде  жартылай 

өткізгіш материалдардан жасалады [7]. 

 

 


811 

 

 



Сурет 3. Пульсоксиметрдің құрылымдық сұлбасы 

 

ӘДЕБИЕТТЕР: 

 

1. http://www.kazmedpribor.kz 



 

2. Шурыгин И. А. Мониторинг дыхания: пульсоксиметрия, капнография, оксиметрия. - СПб.: "Невский 

Диалект"; 2000.- 301 с.  

 

3. Разработка, производство и техническое обслуживание медицинской техники.: в 3 ч. Ч. 1: Приборы, 



аппараты,  оборудование  и  технологии  для  исследования  физиологических  и  биохимических  параметров 

организма /Под ред. Г.Я. Герцика, Г.И. Семикина. – М.: Изд-во «Рудомино», 2010. – 284 с. 

 

4. Разработка, производство и техническое обслуживание медицинской техники.: в 3 ч. Ч. 2: Приборы, 



аппараты,  оборудование  и  технологии  для  визуализации  органов  и  тканей  /Под  ред.  Г.Я.  Герцика,  Г.И. 

Семикина. – М.: Изд-во «Рудомино», 2010. – 312 с. 

5.  Разработка,  производство  и  техническое  обслуживание  медицинской  техники.:  в  3  ч.  Ч.  3:  Приборы, 

аппараты, оборудование и методики здоровьесберегающих технологий /Под ред. Г.Я. Герцика, Г.И. Семикина. 

– М.: Изд-во «Рудомино», 2010. – 240 с. 

6.  Биомедицинская  техника  и  технологии  /Под  ред.  В.И.  Валикова,  Ю.Г.  Герцика.  –  М.:  Изд-во 

«Рудомино», 2010. -96 с. 

7. Жұмашева  Ж.Т.  Электрондық  техникада  қолданылатын  материалдар  //  Международная  научно-

практическая 

конференция 

«Современное 

материаловедение: 

опыт, 

проблемы 



и 

перспективы 

развития»/Материаловедение. - Алматы, 2015. – С. 129-131. 

 

 



REFERENCES 

 

1. http://www.kazmedpribor.kz 



 

2.  Shurygin  I.A.  Monitoring  dyhaniya:  pulsoksimetriya,  kapnografia,  oximetriya.  –  StPb  "Nevski  Dialect"; 

2000.- 301 s.  

 

3.  Razrabotka,  proizvodstvo  i  tehnicheskoe  obsluzhivanie  medicsinskoi  tehniki:  v  3  ch.  Ch.  1:  Pribory, 



apparaty, oborudovanie i technologii dliy issledovaniya fiziologicheskich i biohimicheskih parametrov organisma /Pod 

redakcsiei G.Y. Gercsika, G.I. Semikina. – М.: Izd-vo «Rudomino», 2010. – 284 s. 

 

4.  Razrabotka,  proizvodstvo  i  tehnicheskoe  obsluzhivanie  medicsinskoi  tehniki:  v  3  ch.  Ch.  2:  Pribory, 



apparaty, oborudovanie i technologii dliy organov i tkanei /Pod redakcsiei G.Y. Gercsika, G.I. Semikina. – М.: Izd-vo 

«Rudomino», 2010. – 312 s. 

 

5.  Razrabotka,  proizvodstvo  i  tehnicheskoe  obsluzhivanie  medicsinskoi  tehniki:  v  3  ch.  Ch.  3:  Pribory, 



apparaty,  oborudovanie  i  metidiki  zdoroviesberegaushih  tehnologii  /  Pod  redakcsiei  G.Y.  Gercsika,  G.I.  Semikina.  – 

М.: Izd-vo «Rudomino», 2010. – 312 s. 

6.  Biomedicsinskayi  tehnica  I  tehnologii  /  Pod  redakcsiei  V.I.  Valikova,  Y.G.  Gercsika.  –  М.:  Izd-vo 

«Rudomino», 2010. – 96 s. 

7. Zhumasheva  Zh.T.  Electrondyk  tehnikada  koldanylatyn  materialdar  //  Mezhdunarodnaia  nauchno-

prakticheskaia  konferenciya  «Sovremennoe  materialovedenie:  opyt,  problemy  I  perspectivy  razvitiya»/  - 

Materialovedenie, 2015. – S. 129-131. 

 

Турманова Венера Салдарбеккызы, Жумашева Жадыра Токановна 



Структура и применение цифрового пульсоксиметра 

Аннотация. В статье рассмотрены структура, принцип работы и применение цифрового пульсоксиметра. 

Цифровые  электронные  приборы  которые  применяются  в  медицине  развиваются  быстрым  темпом.  В  статье 

представлена структурная схема цифрового пульсоксиметра.  

Ключевые слова: пульсоксиметр, пульсоксиметрия, прибор, оптический датчик, диод, фотоприемник. 


812 

Turmanova Venera, Zhumasheva Zhadyra 



Structure and application of a digital pulsoksimeter 

Summary: In article the structure, the principle of work and application of a digital pulsoksimeter are considered. 

Digital electronic devices which are used in medicine develop fast speed. The block diagram of a digital pulsoksimeter 

is presented in article. 

Key words: pulsoksimeter, pulsoksimetriya, device, optical sensor, diode, photodetector. 

 

 



УДК 004.896 

 

Ускенбаева Р.К. 



1

, Куандыков А.А. 

2

, Кожамжарова Д.Х. 

3

, Баймуратов О.А. 

4

   

1,2 


Международный университет информационных технологий, Казахстан, г. Алматы 

3

Казахский национальный технический университет имени К. И. Сатпаева, Казахстан, г. Алматы 



4

Университет имени Сулеймана Демиреля, Казахстан, г. Каскелен 

dinara887@gmail.com

  

 



AНАЛИЗ И РАЗРАБОТКА АРХИТЕКТУРЫ АГЕНТА ДЛЯ МУЛЬТИАГЕНТНЫХ СИСТЕМ 

 

Аннотация.  При  разработке  системы  управления  процессом  выполнения  различных  операций  роботом, 

особое  значение  имеет  соблюдение  множества  ограничении.  В  настоящее  время  имеются  технологические 

возможности  для  учета  многих  факторов  при  вычислении  большого  объема  расчетов,  связанные  с  внешними 

факторами  и  ограничениями.  Как  известно  множество  факторов  возникают  случайным  образом  при 

выполнении  операций.  Для  решения  явно  выраженных  и  не  явно  выраженных  факторов  необходимо 

совершенствовать архитектуру действующей системы. 

В данной работе проведен анализ среди ранее разработанных мультиагентных систем (МАС), акцентируя 

внимание  на  архитектуре  МАС  и  ее  агентах.  В  результате  анализа  определены  основные  показатели  МАС  с 

точки  зрения  их  строения,  действия,  параметров,  вида,  количества  и  назначения.  Описана  процедура 

формирования  агента,  который  осуществляет  движения  по  заданной  схеме.  При  выполнении  заданий  агент 

находиться в окружающей среде, где и встречает различные по виду, типу и уровню сложности препятствия. А 

так же рассмотрены алгоритмы по обходу препятствий находящиеся на пути движения агента. 



Ключевые  слова.  Мультиагентная  система,  архитектура  агента,  разработка  агента,  архитектура  МАС, 

управление агентом.  

 

При проектировании и разработке новых программных обеспечении, агентов, информационных 



агентов, и мультиагентных систем важной особенностью является соблюдение основных критерии и 

параметров, как для целой системы, так и для ее элементов. 

Анализ современных МАС [1-7] показал, что с каждым годом МАС достигает совершено нового 

уровня, благодаря следующим аспектам:  

• простоте управления; 

• оптимизации алгоритмов управления;  

• усовершенствованию комплектующих (улучшение технических характеристик);  

• программам для различных типов роботов; 

• программам для управления роботами;  

• увеличению функциональных задач (мультифункциональность); 

• мобильности и т.д. 

При  разработке  МАС  и  оптимизации  систем  управления  агентами  в  МАС  одними из  основных 

задач является улучшение параметров или ее критерии [1]. 

Основные возможности агентов (мобильных роботов, автономных агентов и т.д.) определяются   из 

тех  параметров  (диапазона  параметров)  которые  заранее  заложены  в  системе  зависимые  от  задач 

выполнения, от среды выполнения задания (от условия выполнения), от количества агентов и т.д. [6-11]. 



 

Практическое применение МАС 

В  отличие  от  классического  представления,  когда  из  определенного  (детерминированного) 

алгоритма, который позволяет определить наилучшее решение задачи, в МАС решение получается в 

результате взаимодействия множества программных модулей (программных агентов). 

Основная  суть  применения  МАС  заключается  в  разработке  нового  метода  решения  задач, 

нахождение  более  эффективных  решении  благодаря  применению  программных  обеспечении, 

мобильных роботов, робототехнических систем и т.д. [10]. 

Для  общего  представления  о  МАС  и  агентах  рассмотрим  труды  ученых,  в  которых  МАС  и 



813 

агенты занимают основные позиции. Так в работах[1-20] представлены МАС и их применение, а так 

же рассмотрены архитектуры агентов и МАС [11-16]: 

  в работе [11] представлен процесс моделирования и анализа системы автоматизации дома на 

основе  МАС.  Среда  для  моделирования  системы  разнообразна  и  распределение  ограниченных 

ресурсов (электричество, газ, горячая вода) зависит от изменения параметров отдельных устройств.  

  в  [12]  авторы  статьи,  основываясь  на  опыте  по  разработке  промышленных  приложений, 

рассмотрели    альтернативные  пути  разработки  МАС  в  задачах  автоматизации  и  предложили 

архитектуру МАС. 

   В  [13] авторы предложили архитектуру МАС представляющую собой новую парадигму в 

разработке концепции, проектирование и внедрение систем, где  архитектура агента характеризуются 

понятиями ситуативности, автономности и гибкости. 

  В [14] изучены существующие платформы мобильных агентов и определены, пригодны они 

в  мобильной  среде  или  нет.  А  так  же  выявлены  некоторые  ключевые  недостающие  функции  в 

платформах.  

  В  [15]    проанализированы  современные  МАС  и  выявлены  общие  архитектурные 

особенности, различия в их разработке и реализации, сильные и слабые стороны.  

Архитектура  агента  описывает  модули,  из  которых  состоит  агент,  а  также  отношения  и 

взаимодействия между ними. 

Мультиагентная организации описывает способ, в котором несколько агентов организованы так, 

чтобы образовать МАС. Отношения и взаимодействие между агентами и конкретных ролей агентов в 

организации находятся в центре внимания мультиагентной организации.  

  В  работе  [16]    представлена  система,  где  модель  определяет  необходимые  знания 

организационной  структуры  и  возможностей,  которые  позволяет  ей  провести  реорганизацию  во 

время  выполнения  и  включить  его  для  достижения  своих  целей  эффективно  в  условиях 

изменяющейся окружающей среде и возможностях своего агента системы. 

Анализируя  работы  [1-16]  не  трудно  представить  вид  агента,  ее  основные  задачи,  параметры 

исходя  из  ее  архитектуры.  Следуя,  из  этого  архитектура  агента  и  МАС  является  одним  из  важных 

ключевых моментов при разработке и проектировании агентов и МАС.  

Из общего представления о МАС можно выделить такие ключевые слова как: агент, знания, планы, 

цели,  организация  выполнения  задания,  распределение  задач,  шаблоны,  искусственный  интеллект, 

архитектура, протоколы общения и ведения переговоров, а также адаптация и обучение и т.д. [1-16]: 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   130




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет