Алматыкітап баспасы 2023 математика
жүктеу/скачать 25,96 Mb. Pdf көрінісі
|
58975 886202 12
- Бұл бет үшін навигация:
- САБАҚ 115 Монеталармен есептеулер орындайсың. ПЫСЫҚТАУ Ұсақтау және төлем жасау
| АЗАЙҒЫШ
АЗАЙТҚЫШ АЙЫРМАНЫҢ МӘНІ 100 – 100 60 – 40 60 + 40 50 + 30 60 + 30 70 – 30 70 + 20 70 – 20 80 + 10 40 – 20 90 – 40 20 + 40 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 108 САБАҚ 114 Монеталармен есептеулер орындайсың. ПЫСЫҚТАУ Ұсақтау және төлем жасау Түскі асты таңда. Оның құнын есепте. 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Қай түскі ас арзан? Қаншаға арзан? Әрбір түскі астың құнын қандай монеталарды жинап төлеуге болады? СҮТ АЙР АН – 30 теге – 40 теге – 20 теге – 30 теге – 50 теге – 20 теге – 30 теге – 10 теге – 20 теге 2 3 1 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 109 Мектеп асханасында Азық-түліктің бағаларын ең арзанынан, ең қымбатына қарай жаз. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Суретті пайдаланып, қысқаша жазылуы бойынша есеп құрастыр. Кері есептер құрастырып көр. 4 ТОПТЫҚ ЖҰМЫС Есепте. 3 10 + 8 12 + 6 16 – 6 18 – 5 14 – 10 15 – 3 17 + 2 14 + 3 20 – 8 12 + 8 13 + 7 20 – 9 Тәрелкеге 3 әртүрлі жеміс салу керек. Қосындысы 10 саны шығатындай түрлі нұс- қаларды таңда. 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ 30 тг 80 тг 70 тг 50 тг 20 тг 100 тг 10 тг 40 тг 60 тг 5 3 4 1 3 4 ? артық – – 1 л СТ АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 110 САБАҚ 115 Монеталармен есептеулер орындайсың. ПЫСЫҚТАУ Ұсақтау және төлем жасау Әлия мен Сырымның әмияндарында бірнеше монетадан бар. Әлия қандай азық-түлік сатып алуы мүмкін? Сырым не сатып алуы мүмкін? 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ 30 тг 40 тг 20 тг 50 тг 50 тг 30 тг Суреттен екі тауарды таңда. Олардың бағасын айт. Есептер құрастыр және шығар. 2 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС – – ? , артық – – ? , кем – – ? … АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 111 Көгөніс сатып алуға барамын Теңдік пен теңсіздік құрастыр. 3 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Суретке қара. Қай арбадағы тауар ауыр? Барлық тауардың массасын есепте. 4 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ а) ә) б) 2 кг 5 кг 4 кг 1 кг 4 кг 2 кг 3 кг 3 кг АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 112 САБАҚ 116 Монеталармен есептеулер орындайсың, есептер шығарасың. ПЫСЫҚТАУ Есептер шығару Балалар 10 адамға дастарқан жайды. Қанша асүй құралы жетпей тұр? 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Қысқаша жазылуы бойынша есептер құрастыр. ЕСЕПТЕР ШЫҒАРУ – – ? , артық – – ? , кем – – ? … АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 113 Дастарқан жаямын Азық-түліктердің бағасын ең қымбатынан бастап ең арзанына қарай жаз. «___ қарағанда ___ қаншаға қымбат» екенін анықтау қажет болатын есеп құрастыр. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 90 тг 30 тг 10 тг 100 тг 50 тг 70 тг Есепте. Досыңды тексер. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС 10 + 5 18 – 8 19 – 9 20 – 2 15 + 5 20 – 8 14 + 2 18 – 6 19 – 3 Теңдеулерді шеш. 4 18 – х = 8 60 + х = 100 х – 20 = 40 Шырындар мен нан өнімдерін таңдаудың қан- ша нұсқасы бар? Сатып алынған тауардың құны қанша? 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ 20 теңге 30 теңге 50 теңге 20 теңге 10 теңге ? теңге ? теңге ? теңге ? теңге ? теңге ? теңге АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 114 САБАҚ Пиктограмма құруды үйренесің. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 117 Кестелер мен пиктограммалар Сырымның отбасы жеміс-жидек жегенді жақсы көреді. Пиктограммаға қарап, кімнің нені жақсы көретінін айт. 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Әртүрлі жеміс- тер салынған себеттер санын кестеде таңбалық сурет – пиктограмма- лардың көмегімен көр сеттік. Пиктограмма құрып, өз отбасыңда кімнің нені жақ- сы көретінін айт. Пиктограмма – заттар немесе құбылыстар, олар- дың саны туралы таңбалық бейнелермен берілген ақпарат. ЕСІҢДЕ САҚТА! АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 115 Жеміс пен көгөніс – пайдалы тағам Сурет бойынша пиктограмма құр. Банкаларды фигуралармен алмастыр. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Теңдік пен теңсіздік құр. Досыңмен жарысқа түс. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Қандай сандар жасырылған? Дұрыс жауапты таңда. 4 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ + 2 = 16 5 + = 17 10 – = 2 – 7 = 10 – 2 = 18 4 + = 19 1 л 1 л 1 л 1 л 1 л 2 л 1 л 1 л 2 л 2 л 1 л 1 л Өрік Өрік Өрік Өрік 2 л 2 л 4 + 2 7 – 2 > < 7 6 8 = 5 – 4 3 + 4 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 116 САБАҚ 118 Кестелер мен пиктограммалар Әлия анасымен бірге отбасы үшін әртүрлі тағам дайындағанды ұнатады. 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Әлияның отбасы қандай тағам түрін ұнататынын анықта. Өз отбасың ұнататын тағамдар пиктограммасын құр. Кестелер мен пиктограммалар құрасың. ПЫСЫҚТАУ АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 117 Отбасында тиімді тамақтану Мәтін және кесте бойынша пиктограмма құр. Әлия алманы, алмұртты, қараөрікті жақсы көретінін айтты. Сырым қараөрік пен алманы жақсы көреді. Сәуле тек алманы жақсы көреді. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Сырым + + – Әлия + + + Сәуле – + – қараөрік алма алмұрт а) Себетте 5 алма мен 3 алмұрт бар. Себетте барлығы неше жеміс бар? 5 3 ? ә) Себетте 5 алма мен одан 2-еуі кем алмұрт бар. Себетте неше алмұрт бар? 5 2 кем ? б) Себетте 9 жеміс бар. Одан 4 ал- мұрт алынды. Неше жеміс қалды? ? 4 9 Бір есепті таңда. Сұлбасын салып, есепті шығар. Кері есептер құрастыр. 3 ТОПТЫҚ ЖҰМЫС Әрбір топтағы заттар қандай белгілері бойынша топталған? 4 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 118 САБАҚ Диаграмманың не екенін білесің. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 119 Диаграммалар Біз жемісті жақсы көреміз. Ол – пайдалы өнім. Сурет пен пиктограммаға қара. Әрбір қонаққа жемістің әр түрінен біреуден жете ме? 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ ЕСІҢДЕ САҚТА! Сенің достарың қандай жемістерді жақсы кө реді? Диаграмма құр. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Пиктограмма Диаграмма Бұл – диаграмма. Оның пиктограмма- дан айырмашылығы, оған суреттер пайдаланылмайды. АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 119 Пайдалы өнім – денсаулық кепілі 3 кг артық ? кг 5 кг 3 кг кем 8 кг ? кг Сұлба бойынша есептер құрастырып, оларды шығар. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Ненің жеңіл екенін анықта. 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ Диаграммада қанша зат бейнеленсе, дәптеріңе сонша дөңгелек сал. Дөңгелектерді диаграмма- дағы түстерге сәйкес боя. 4 ТОПТЫҚ ЖҰМЫС 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 а) Алма немесе алмұрт? ә) Алма немесе банан? АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 120 САБАҚ Сәйкестендіруге есептер шығаруды үйренесің. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 120 Есептер Есепті оқы. Онда сандар жоқ. Cұраққа жа- уап беру үшін, есептің шарты бойынша кестеге «плюс» немесе «минус» таңбаларын қой. Сырым, Нұрлан, Жарас жүгіруден жарысқа қатысты. Егер келесі тұжырымдар дұрыс болса, онда кім бірін- ші, кім екінші, кім үшінші болып жүгіріп келді? 1) Сырым бірінші, ал Жарас екінші болып жүгіріп келген жоқ. 2) Нұрлан үшінші, ал Сырым екінші болып жүгіріп келген жоқ. 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ 1-орын 2-орын 3-орын Сырым Нұрлан Жарас 1. Мұндай есепті шығару үшін екі жиын арасындағы сәйкестікке кесте құрған ыңғайлы. 2. Әрбір сөйлемді, яғни есептің шартын мұқият оқы, кестеге белгі қой. 3. Өзіңнің жазғандарыңа қарап, ойлан. Кестеге қарап, сен тағы да қандай қорытынды жасай аласың. 4. Есеп сұрағының жауабын тұжырымда. ЕСІҢДЕ САҚТА! АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 121 Спорт денсаулыққа пайдалы Есепті оқы. Осындай кесте құрастыр. Оны есептің шарты бойынша толтыр. Сұраққа жауап бер. Гүлжан, Толқын, Айжан мен Жанар спортпен шұғылдана- ды. Екі қыз жүгірумен, екі қыз тенниспен шұғылданады. Толқын мен Жанар әртүрлі спорт түрімен шұғылданады. Жанар мен Гүлжан да әртүрлі спорт түрімен шұғыл- данады. Жанар тенниспен шұғылданады. Қыздардың әрқайсысы қандай спорт түрімен шұғылданады? 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Гүлжан Толқын Айжан Жанар Жүгіру Теннис Есептің шартын және сұлбасын толықтыр. Есепті шығар. Жаттығуға 10 доп алынды. Қанша доп қалды? 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Сен көгөністерді жеу не үшін маңызды екенін білесің. Көгөністер туралы есепті шығар. Анам сары, қызыл, жасыл түсті тәрелкелер- ге орамжапырақ, қызанақ пен қызылша салды. Орамжапырақтың жасыл түсті тәрелкеге, қыза- нақтың жасыл, қызыл түсті тәрелкеге салынбаға- ны белгілі. Әрбір көгөністің қандай түсті тәрелке- ге салынғанын анықта. 4 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ |