«Қан айналымы биохимиясы» модулі бойынша ақпараттық топтама
Простаноидтардың қан тамырлар тонусына әсері
жүктеу/скачать 1,37 Mb.
|
Қан айналымы биохимиясы- инф блок
| Простаноидтардың қан тамырлар тонусына әсері
Простагландиндер (PGs) - шығу тегі бойынша арахидон қышқылымен байланысты физиологиялық белсенді заттар, және бұл заттар тобын эйкозаноидтар деп атайды. ПГ тіндердің метаболизмі процесінде бөлінеді және басқа эйкозаноидтардан өзгешелігі, олар қан тамыр тонусына әсер ете алады. Дәл осындай вазоактивті мөлшері қан тамырларын қоршаған жасушадан тыс ортада олардың қалыпты жұмыс істеуі жағдайында түзілетінін атап өту маңызды. Қарастырылған топтағы заттардың қан тамырларына әсер ету қашықтығы үлкен емес. Е типті ПГ-дер өте төмен концентрацияда барлық органдарда қан ағымына тамырлық төзімділіктің төмендеуін тудыруы мүмкін. Қарқынды жұмыс жасайтын бұлшықеттердің веноздық қанындағы PG мөлшері жоғарылайды және бұл осы фактордың жұмыс гиперемиясының дамуына қатысуын болжайды. ПГ трансмиттердің (норадреналиннің) жүйке ұштарынан шығуын реттеудегі рөлі дәлелденген. Сонымен, Е тобы ПГ норадреналиннің бөліну мөлшерін де, оның рецепторларға әсерін де тежейді, ал F тобы ПГ керісінше әсер етеді. Демек, ПГ тамыр тонусын жүйкелік бақылауға қатысады. А және Е класындағы простагландиндер, сондай-ақ простациклин қан тамырларын кеңейтіп, ағзалар мен тіндерде қан айналымын жақсартады. F класындағы простагландиндер мен тромбоксандар қан тамырларын тарылтып, тромбоциттер агрегациясын тудырады. Коагуляция жүйесінің болуына қарамастан, организмдегі қан сұйық күйде болады, өйткені коагуляция факторларынан басқа, оның коагуляциясын болдырмайтын заттар - қан ұюға қарсы жүйе бар. Физиологиялық жағдайда бұл жүйелер теңестірілген. Қанның құрамында қан ұйындысының (тромбтың) еруін (фибринолизді) қамтамасыз ететін нәруыздар бар. Бұл процесс плазминогенді белсендіру арқылы жүзеге асырылады, ол плазминге айналады, соңғысы фибриногеннің де, фибриннің де ыдырауын тудырады. Кининдердің түзілуі, қан ұюы және фибринолиз арасында тығыз байланыс бар, себебі олардың ортақ активаторлары - Хагеман факторы және плазмин бар. Жоғарыда айтылғандай, Хагеман факторы қанның коагуляциясының бастаушы механизмі болып табылады, сонымен бірге ол калликреиногеннің калликреинге айналуын белсендіреді және сондықтан кининдердің түзілуіне ықпал етеді, сонымен қатар белсенді емес плазминогеннің белсенді плазминге айналуын тудырады. Плазмин калликреиннің түзілуіне қатысады, белсенді ферменттің - XII фактордың түзілуіне ықпал етеді. Калликреиноген - плазминоген мен XII фактордың активаторы. Плазмин тромбиннің түзілуін тежейді, ал калликреин фибриноген активациясының ингибиторы болып табылады. ЛИМФА Қан тамырларына күніне 1-ден 2 литрге дейін лимфа түседі. Лимфа құрамы лимфа тамырларының анатомиялық құрылымы мен орналасуына байланысты және әр адам үшін жеке болып табылады. Лимфада қанмен салыстырғанда эритроциттер өте аз, ал лимфоциттер көп. Лимфадағы нәруыз мөлшері 0,2-ден 6% -ке дейін болуы мүмкін. Альбуминдер мен глобулиндердің арақатынасы = 4/1. Бұл қан плазмасына қарағанда әлдеқайда жоғары. жүктеу/скачать 1,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|