Анатомия – 120 ом


Иық буыны, құрылысы, жалғамалары, қозғалыс көлемі



бет43/142
Дата07.06.2023
өлшемі331,08 Kb.
#99555
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   142
43. Иық буыны, құрылысы, жалғамалары, қозғалыс көлемі
Қолдың кеудеге жалғанатын тұсы «Иық»( humero) деп аталады. Иық буыны( humeri)- жауырынның буын ойысы мен тоқпан жілік басынан түзіледі . Тоқпан жіліктің басы жауырынның буын ойысына сәйкес келмегендіктен буын шығуы жиі кездесіп тұрады. Сондықтан буын ойысын айнала жиектеп сақиналы шеміршек орналасады. Ол жілік басын қамтып сәйкестендіріп отырады. Буын қапшығының сыртымен сіңір байламы өтеді. Ол иық буынын бекітіп тұрады. Иықтың буыны шар сияқты, шығыршықты буын. Буын қар жіліктің домалақ басымен жауырынның буын шұңқырынан пайда болған. Оның қапшығы тоқпан жіліктің басын анатомиялық мойынына дейін жауын жауырынның буын шұңқырының шетіне жабысады, құмтұмсық иық байламымен және бұлшық етпен бекиді. Иық буыны құрылысы бойынша күрделі, қарапайым, үйлесімді,кешенді, жартылай буындардан тұрады. Иық буыны нағыз көпбілікті шартәрізді буындасу ретінде аса қозғалмалы. Қимыл 3 негізгі білік айналасында дасалады: фронталды, сагитталды және вертикалды. Фронталды білікті айнала қол бүгіп, жазылады. Сагитталды білікті айнала қол әкеліп, әкелінеді. Вертикалды білік айналаснда қол сыртқа және ішке қарай айналады. Иық буыны шар тәрізді буындарға(spheroidea) жатады. Сондықтан бұл буында 3 білік бойында қозғалыспен қоса шеңбер бағытта жүзеге асады.
44. Шынтақ буыны, құрылысы , жалғамалары, қозғалыс көлемі
Шынтақ буыны бұл күрделі буындарға жатады. Себебі, буынды құраушы буынның құрамы жағынан және буын беттерінің түр ерекшеліктері жағынан өз алдына дербес тек қана буын қапшығы мен буын қуыстығы ортақ үш буыннан : иық кәрі жілік, иық шынтақ жілік және проксимальды кәрі жілік шынтақ жілік буындарынан тұрады. Шынтақ буыны (лат. Articulátio cúbiti) - гумераның (иықтың) ультрамен және радиуспен қозғалмалы байланысы. Шынтақ буынының құрылымы бойынша (лат. Articulatio cubiti) күрделіге жатады, өйткені артикуляциялық сүйектер жалпы капсулада орналасқан 3 қарапайым буындарды құрайды. Иық-шынтақ буыны (лат.articulátio humeroulnáris) гумерус (лат. Trochlea) және ультра (лат. Incisura trochlearis) бөлігінен тұрады. Анатомиялық - артикулярлы беттердің спиральды құрылымы бар блокты буын. Сонымен, блокта блоктың осіне перпендикуляр емес, бұрандалы өткелді құрайтын бұрышта орналасқан ойық (бағыттаушы ойық) орналасқан. Ульна блогының кесу бетінде гумерус блогындағы ойыққа сәйкес келетін тарақ бар. Брахиорадиальды буын (лат. Articulatio humeroradialis) гумерустың кондиласы басының артикуляциясы нәтижесінде пайда болады (лат. Capitulum humeri) радиальды сүйектің бас сүйегі (лат. Fovea articularis) . Бұл формадағы сфералық буын, бірақ қозғалыстар тек екі осьте жүзеге асырылады, олар оған да, шынтақ буынына да ортақ. Брахиорадиальды буынның тәуелсіз қозғалыстары онымен байланысты ультрамен шектеледі. Проксимальды радиальды буын (лат. Art. Radioulnaris proximalis) - цилиндрлік пішінді (бірінші типтегі айналмалы түйіспе) радиальды артикуляция радиусы (лат. Circferentia arcticilaris radii) және ультаның радиалды ойығы (лат. Incisura radialis ulnae). Буындарда екі түрлі қозғалыс бар: фронтальды осьтің айналасында қолдың иілісі және кеңеюі (ультрамен бірге радиалды сүйектің радиусы, гумерустың кондиласының басымен сырғып кетеді), сонымен қатар радиустың тік ось айналасында дистальды радиальды-шынтақ буынымен бірге айналуы (айтылу және айналу, ішкі қозғалыс) сәйкесінше. Бірлескен капсула барлық үш сүйекке ортақ. Гумерус артқы жағындағы ульнардың үштен екісін және коронарлық және радиалды алдыңғы бөлігін қамтиды, эпикондильге жетпейді. Ульбаға блоктың шетінен және радиусқа - мойын айналасында, синовиальды мембрананың доғасын (recessus scciformis) құрайды. Бірлескен капсуланың қосалқы элементтеріне ульнар мен радиалды кепілдік байламдар кіреді (лат. Ligg. Collaterale ulnare et radiale). Ульнардың кепілдік байламы гумерустың медиальды эпикондиласынан басталып, радиус блогының медиальды жиегіне жабысады. Радиалды кепілдік байлам, керісінше, бүйір эпикондиладан шығады және ультраның радиалды кесуінің алдыңғы және артқы шеттеріне бекітіледі. Шеттерінің арасында радиустың мойын және басы айналатын, бірақ олармен араласпайтын радиус тәрізді байламның талшықты байламдары өтеді (лат. Lig. Annulare radii). Бұл байлам тегіс айналуға ықпал ететін тік ось бойынша қозғалу кезінде радиустың бағыты үшін жауап береді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет