Жамбас сүйектерінің қосылыстары

Жамбас сүйек os coxae — адам аяғы мен жануарлардың артқы аяғы жамбас белдеуінің қаңқасы. Жамбас сүйек бір-бірімен сүйектене байланысқан мықын, шонданай және шат сүйектерінен құралған. Осы сүйектердің өзара байланысқан жерінде, ортан жіліктің ұршық басымен буынды байланысатын ұршық шұңқыры болады. Оң және сол аяқтың жамбас сүйектері бір-бірімен өзара байланысып, шеміршекті жамбас жігін жасайды. Жамбас сүйектері құйымшақпен буынды байланысып, жамбас қуысының қабырғасын құрайды.Жамбас сүйек – мықын ilium, шатos pubis , шонданай os ischii сүйектен тұрады.Адам 14-16-ға келгенде бұлар тұтас бір жамбас сүйегіне айналады. Сүйектердің қосылған жерінде ұршық ойығы пайда болады, ойықтың ішінде жарты ай тәріздес бет , оның ішінде буын шұңқыры бар. Бұл шұңқырға сіңір арқылы сан сүйегі бекиді. Адамда Жамбас астауы сүйектерінің қосылыстары бұл сүйектердің филогенез үрдісінде өзгеріп отыратын функционалдық жағдайлармен байланысты дамуын көрсетеді.Жоғарыда айтылғандай,4аяқты омыртқалардың горизонталды қалыпта жүретіндіктен ,олардың жамбас астауына көп ауырлық түспейді.Шеміршекпен байналысқан жекелеген сүйектер бірегей сүйекті түзіліске- Жамбас сүйекке айналып қосылып-бітіседі де,синхондроз синостозға ауысады.Бірақ қасаға сүйектері араларындағы синхондроз,синостозға айналмай симфиз болып келеді.Жамбас сүйектері арасындағы жалпы қозғалтқыш онша емес(4-10 градус). 1.Сегізкөз-мықын буыны қатаң буындар типіне жатады, сегізкөзбен мықын сүйектерінің өзара жанасатын құлақша тәріздібуын беттерінен түзілген. 2.Қасаға симфизі, орта сызық бойында орналасып,екі қасаға сүйегін өзара байланыстырады.Бұл сүйектердің гиалинді шеміршек қабатымен жабылған бір-біріне қараған арасында талшықты-шеміршекті табақшаның ,негізі қаланған,онда әдетте 7 жастан бастап тар синовиалды саңылау жатады. 3.Lig sacrotuberale және lig.sacrospinale-әр жағында сегізкөзді жамбас сүйектен байланыстыратын екі берік сүйекаралық байламдар: -tuber ischia -spina ischiadica Бұл сипатталған байламдар жамбас астауының артқы төменгі бөлімінде сүйек арқауын толықтырып, ұлкен және кіші шонданай тіліктерін аттас: Foramen ischiadicum majus et minus тесіктеріне айналдырады. 4.Жапқыш жарғақ-жамбасты жабатын фибриозды табақша.Ол қасаға сүйегінің осы жердегі жиектеріне бекіп, бұл науашықты бекіткіш тамырлар мен нервтің өтуіне арналған аттас өзекке айналдырады.

Буын дегеніміз- құрылысы күрделі, диартрозды байланысқа жататын қосылыс түрі. Буындардың негізгі функциясы: сүйектердің арасын байланыстыру.Буынның бірнеше түрлері болады: иық белдеу сүйектерінің буыны, жамбас астау буындары немесе аяқ пен қолдың еркін қозғалатын сүйектерінің арасын байланыстыратын буын түрлері де кездеседі. Соның ішіндегі аяқтың еркін қозғалатын сүйек буындарына жамбастың ұршық буыны(articulation coxae), тізе буыны(articulation genus), тілерсек буыны(articulation talocruralis), аяқ басының сүйектерінің буындары жатады.