ҚОЛТЫҚТЫҚ ШҰҢҚЫР,ШЕКАРАЛАРЫ.ҚОЛТЫҚ ҚУЫСЫ

Қолтықтық шұңқыр латынша fossa axillaris. Аяқ-қолдың бөлінген жағдайында қолтық асты аймағы тері мен фасциядан кейін қуысқа айналып, шұңқыр түрінде болады.

Қолтық шұңқырының шекарасы:

• 
  алдыңғы-үлкен кеуде бұлшық етінің төменгі жиегіне сәйкес келетін тері қатпарлануы;
  
• 
  артқы-Арқаның ең кең бұлшық етінің төменгі жиегіне сәйкес келетін тері бүктемесі;
  
• 
  медиальды-аталған бұлшықеттердің жиектерін кеуде қуысының бүйірлік бетіне қосатын шартты сызық;
  
• 
  латеральды-бұлшықетті иықтың ішкі бетіне қосатын шартты сызық.
  

Қолтық асты қуысының қабырғалары:

1) алдыңғы қабырғасы үлкен және кіші кеуде бұлшық еттері мен бұғана-кеуде фасциясымен (fascia clavipectoralis);

2) артқы қабырғасы арқаның кең бұлшықетімен, үлкен дөңгелек және жауырынды бұлшықеттермен қалыптасады;

3) медиальды қабырға бірінші қабырғамен, қабырға аралық бұлшықеттермен, алдыңғы тісті бұлшықеттің жоғарғы бөлігімен құрылған.;

4) латеральды қабырға өте тар, өйткені бұлшықет астындағы қуыстың алдыңғы және артқы қабырғалары латеральды бағытта жақындайды; иықтың екі бұрышты бұлшық еттері мен тұмсық тәрізді-иық бұлшықетімен жабылған иық сүйегінің қуысаралық тыртығы (sulcus intertubercularis) пайда болады.

Қолтық асты қуысының тесігі.

1. Жоғарғы тесік (apertura superior), жоғары бағытталған және медиальды, алдыңғы бүйірмен шектелген, артқы жағында – жауырынның жоғарғы шеті, медиальды – бірінші қырымен, қолтық асты қуысын мойын негізімен байланыстырады, ол арқылы қан тамырлары мен жүйкелер өтеді; жоғарғы тесік мойын-қолтық арнасы деп аталады.

2. Төменгі тесік (apertura inferior) төмен және латеральды бағытталған, қолтық асты шұңқырларының шекарасына сәйкес келеді

Қолтық қуысының құрамы : қолтық асты артериясы және вена a. et v. axillaris, иық нерв өрімі plexus brachialis, терең лимфа түйіндері , иық өрімінің бұғанаасты бөлігі , қолдың латеральды тері асты венасы v. cephalica.