Қоңысы қосқылдантәлім алар,ғалым ғалымнан ілім алар. Ер болсаң, бопсаға шыда. Адамға адам - мейман. Кері кеткен еркек Керуен сұрауға да ерінеді.
3 –тапсырма. Диқаншылыққа байланысты сөздерді теріп жазыңдар.
Комбайын бәсекемен орған түсіп,
Бидайы қанасынан шыққын ісіп,
Майысқан жердің беті миуалы,
Алма, өрік, шабдалы тұрған пісіп.
(Н. Бекежанов) Деңгейлік тапсырмалар.I.Сөздерді сәйкестендір.
Дисфемизм
Эвфемизм
Саңырау, керең
Соқыр
Ақсақ
Екіқабат
Туды
Мылжың
Ұрлықшы
Өсекші
Өтірікші
Қосып айтады
Аяғы ауыр
Аузы жеңіл
Зағип
Сөзуар
Құлағының мүкісі бар
Қолының жымысқысы бар
Аяғын сылтып басады
Дүниеге келді
ІІ деңгей Төмендегі сөздерді эвфемизмге айналдырып жаз.
Өтірікші, сатқын, ұры, сұмырай, надан. ІІІ деңгей Мына дисфемизмдердің синонимін тауып жаз.
Оңбаған, қайыршы, жалмауыз, кеңкелес, ұятсыз.
1- тапсырма. Мәтінді оқып, табу сөздерді сәйкестендіру.
Аталардың аты
Баяғыда Аюбай, Түлкібай, Итбан деген үш ағайынды адам өмір сүріпті. Бір күнінде ағайынды ақсақалдар үйде әңгіме құрып отырады. Бір кезде ауылдың иттері жабыльш үріп шулап коя береді. ‘Төрдегі аксакалдардың бірі келінге:— Шырағым, иттер неге үріп кетті, байқап келші,- деп жүмсайды. Келін жүгіре далаға шықса ауылдың арт жағында үлкен бір аю түлкіні қуалап барады екен де, иттер соған үріпті. “Япыр-ау, мұның бәрі аталардың аты ғой, калай айтсам екен деп кысыла ішке енеді — Иә, балам, иттер неге үріп жатыр деп сұрайды. Сасқалақтаған келін:-—Ауыл сыртындағы аршалы бетте атакем тәкемді куып бара жатыр екен, осы ауылдагы жәкемдердің бәрі соларға үріп жүр,— депті.
2- тапсырма. Топпен жұмыс .«Ағайын тату болса ат көп, Абысын тату болса ас көп» 1. Тату, көп сөзінің антонимін табу
2. Ат, ас сөздері қолданылуына қарай қандай мағыналар беретінін мысалмен дәлелдеу.
3. берілген мақалда табу сөз бар ма? Болса қайсы? Мағынасын ашып түсіндір.
