Ақпаева Ә. Б.,Лебедева Л. А., Буровова В. В., (мәтiнi), 2010

© Ақпаева Ә.Б.,Лебедева Л.А., 

  Буровова В.В., (мәтiнi), 2010

© «Алматыкiтап баспасы» ЖШС, 2010

ISBN 978-601-01-0387-0

А 37   

УДК  373.167.1

ББК 22.1 я 72

А 4306010900-17

481(00)-10

УДК 373.167.1

ББК 22.1 я 72

А 37

Математика:  Жалпы бiлiм беретiн 11 жылдық мектептiң 3-сыныбына 

ар налған оқу лық. 1-бөлім / Ақпаева Ә.Б., Лебедева Л.А., Буровова В.В. – 

Алматы:  Алматыкiтап баспасы, 2010. – 200 бет, суреттi.

ISBN 978-601-01-0387-0

Ақпаева Ә.Б. және т.б.

      Шартты белгілер

–   сабақтың басталуы

–   жаңа сабақ, жаңа түсініктер, терминдер 

–   ауызша есепте

–   тиімді тәсілмен есепте

–   кім жылдам?

–   қи және фигура құрастыр

–   әртүрлі тәсілмен есепте 

–   ізденіске жетелейтін тапсырмалар

–   есеп бойынша өрнек жаз

–   сыз

–   салыстыру таңбасы

–   жасырын сандар мен амал таңбалары

□

*

60

55

50

45

40

05

10

30

35

25

20

15

89

8.

 Бірдей екі шаршыдан тіктөртбұрыш құрастырылды. Егер 

шаршының қабырғаларының ұзындығының қосындысы 

16 см-ге тең болса, тіктөртбұрыштың қабырғаларының ұзын-

дығының қосындысы қанша болады?

5-ке көбейту және бөлу кестесін құрастыру

Әр секіруде 5 бірлік бар. Үш, төрт, алты секіруде неше бір-

лік бар? 

4 бағаннан тұратын 5-ке көбейту және бөлу кестесін құрас-

тыр және жаз.

Неліктен 5 • 5 өрнегінен бастап жаздың?

2.

 Есептердің шешуін жаз:

а) Сатушы 6 сатып алушыға 5 кг-нан алма өлшеді. Сатушы 

барлығы қанша килограмм алма өлшеді?

5 

· 5 = 25

25 : 

5 

= 

□

5

 · 6 = 30

6 · 

5

 = 30

30 : 

5

 = 6

30 : 6 = 

5

5

 · 7 = 

□

7 · 

5

 = 

□

35 : 

5

 = 

□

□

 : 7 = 

5

5

 · 8 = 

□

8 · 

5

 = 

□

40 : 

5

 = 

□

□

 : 8 = 

5

5

 · 9 = 

□

9 · 

5

 = 

□

45 : 

5

 = 

□

□

 : 9 = 

5

40

0         5        10        15       20       25       30       35      40       45       50

1.

107

6.

 Бос орынға кестедегі сандарды кезекпен қоя отырып, 

өрнектерді жаз. Ыңғайлы тәсілмен есепте.

7.

 Берілген ұсақ ақшамен қажетті зат төлемін әртүрлі тә-

сілмен жинақтап жаз.

195 тг.

Пысықтау

1. 

 

· 4 

: 4 

: 6 

· 6

16

2

24

5

32

28

8

18

6

5

36

9

12

36

7

48

48

127

27

12

212

+ 48 + 

32

82

57

137

93 +

138

ә) Көбейткіштердің квадратын көбейтіндімен алмастыр. Өр -

нектердің мәнін тап.

4

2

2

2

5

2

3

2

6

2

1

2

6.

 Сен дүкенге келдің. Сенде 1000 теңге бар. Кез келген үш 

түрлі затты таңдап ал. Сатып ал ған заттарың үшін қанша 

төлейтініңді және қанша ақша қай таратынын есепте. Есеп-

теуіңді жаз.

Тауар

Бағасы

Тауар

Бағасы

250 теңге

220 теңге

360 теңге

330 теңге

140 теңге

160 теңге

7.

 а) Егер сандарды жазу кезінде бір цифр екі рет қайталануға 

болатын болса, 4, 6, 0, 9 цифрларын пайдаланып, әртүрлі 

екі таңбалы қанша сан жазуға болады? Сол сандарды жаз. 

Дәптеріңе кестеге толтыр және өз жауабыңды тексер. 

ә) Егер әрбір сан екі түрлі цифрлармен жазылған болса, 4, 6, 

0, 9 цифрларын пайдаланып, әртүрлі екі таңбалы қанша сан 

жазуға болады? Сол сандарды жаз.

139

Пысықтау. Білімді тексеру

1. 

Қайтаратын ақшаны сана. Оны ұсақ ақшамен жинақта. 

25 тг.

36 тг.

35 тг.

40 тг.

2.

 Өрнектердің мәнін есепте.

 

(3 + 5) · 5  

4 · 5 + (3 + 6)   9 · 6 – 4 : 2

 

3 + 5 · 5   4 · (5 + 3) + 6   9 · (6 – 4) : 2

3.

 Көрсетілген сан шығу үшін, үш саннан таңдап ал.

100

650

75

850

120 440 160

780 660

250

110

300

50 42 10

22 18 37

23 48

20 40 16

22 13 25

50 30

350 120 300

160 200 230

150 730 540

58

59

15

34

100

142

2.

 Әрқайсысы 5 теңге тұратын 4 кәмпит (6, 7, 8 кәмпит) са-

тып алсаң, қанша ақша төлеу керек?

Кестені қара және оны дәптеріңе толтыр.

Бағасы 

Саны

Құны

5 теңге

4 дана

? теңге

6 дана

? теңге

7 дана

? теңге

8 дана

? теңге

Сатып алынған заттың құнын білу үшін, 

заттың бағасын оның санына көбейту керек.

Қ = Б · С

Сатып алынған заттың санын білу үшін, оның 

құнын заттың бағасына бөлу керек.

С = Қ : Б

3.

 Егер сатып алынған затқа 24, 32, 40, 48 теңге төленген 

бол са, бағасы 8 теңгеден неше кәмпит сатып алынған?

Дәптеріңе кестені толтыр.

Бағасы

Саны

Құны

8 теңге

? дана

24 теңге

? дана

32 теңге

? дана

40 теңге

? дана

48 теңге

Қ

Б С

Қ

Қ

Б

С

С

143

Заттың бағасын білу үшін, оның құнын 

санына бөлу керек.

Б = Қ : С

4.

 Егер 4 кәмпитке 20, 28, 36, 32 теңге төленсе, 1 кәмпиттің 

бағасы қанша?

Бағасы

Саны

Құны

? теңге

20 теңге

? теңге

28 теңге

? теңге

32 теңге

? теңге

36 теңге

5.

 Кесте бойынша есептер құрастыр және шығар.

Бағасы

Саны

Құны 

9 теңге

3 дана

? теңге

5 теңге

? дана

30 теңге

? теңге

6 дана

48 теңге

6.

 Өзара байланысты сандарды тап. Теңдіктер құрастыр.

                                   ·        =                             :        =  

4

5

6

36 48 24

54 42 32

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Қ

Б

С

Қ

Б

4

АуызшА көбейту және бөлу

көлемді фигуралар

200 · 3

50 · 7

24 · 10

+

60 · 5

45 · 10

9 · 30

1.

 Өрнектер құрастыр, оқы және мәндерін тап.

2. 

а)

Шар

Конус

Текше

Цилиндр

Пирамида

Тіктөртбұрышты

параллелепипед

81