Ақпараттық дидактикалық блок
S-және G2-кезеңдерінің кешендерінің әсері
жүктеу/скачать 425,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Митоздың реттелуі
- ДНҚ зақымдануын бақылайтын чекпойнттар
| S-және G2-кезеңдерінің кешендерінің әсері
S-кезеңнің кешені ЦА-Cdk2 және ЦВ-Cdk2 болып табылады. Бұл кешендердің негізгі міндеті-ДНҚ-ның репликациясын яғни әрбір учаскесінің тек бір рет ғана репликациядан өтуін қамтамасыз етеді. Цитоплазмада S-кезеңінде центриольдердің екі еселенуі де жүреді. G2-кезеңде MPF (митозды стимулдаушы фактор –mitosis-promoting factor) жинақталуы орын алады. MPF- циклин В-Cdk1.Cdk1кешені.G2-кезеңінде бөлінуі ұршығын түзетін тубулин ақуызы синтезделеді. Митоздың реттелуі Профаза және метафаза сатыларында MPF факторының белсенділігі жоғары болады, маңызды роль атқарады. Анафазаның өту үшін MPF бұзылуы қажет. Бұл анафазаны қамтамасыз ететін фактормен жүзеге асырылады (АРС –G1 кезеңінде синтезделген). Митоздың метафазасында MPF басқа ақуыздармен қатар APC –ті де фосфорлайды және, ол іске қосылады да MPF құрамына кіретін циклин-В молекулаларын бұза бастайды, және MPF профазамен метафазада фосфорланған ақуыздар қайта дефосфорланады. Бұл ақуыздардың әсері жасушаның құрылымдарды қалпына келтіреді және цитотомияны іске қосады (цитокинезді). Митозды стимулдаушы факторлармен қатар, жасушаның митозға енуіне кедергі келтіретін қарсы факторларда бар: 1) ісіктер некрозының факторы (ІНФ) – МАПК каскадының тежелуіне ықпал етеді,осының салдарынан Д - ЦЗК4, 6 циклиннің белсенді кешендерінің саны төмендейді. 2) өсудің трасформациалаушы факторы (ӨТФ) - smad тұқымдасының цитоплазмалық ақуыздарының каскадтық механизмдерін іске қосады. Бұл кешен р15 және р21 ақуыздарының синтезін кодтайтын гендер үшін транскрипциялық фактор рөлін атқарады яғни ЦТК-киназалардың ингибиторлары болып табылады. Осы ингибиторлардың жасушада жиналуы пролиферацияның тежелуіне әкеледі. ДНҚ зақымдануын бақылайтын чекпойнттар Митотикалық циклді бақылайтын және реттейтін үдерістермен қатар жасушада өз жағдайын өзі бақылау үдерісіде жүреді. Генетикалық материалдың репликациясы мен таралуының дұрыстығын бақылау митотикалық циклдің (G1, S, G2 және М-фазалар) төрт кезеңінде жүзеге асырылады және арнайы жасушалық механизмдермен (р53 ақуызымен) бақыланады. Кесте Тексеру жүретін пункттерді салыстырып тексеру нүктелері (check-points):
жүктеу/скачать 425,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|