«Ақпараттық-талдау орталығы» АҚ ICILS Оқушылардың IT- құзыреттері ICILS халықаралық зерттеуі. Жинақ 1 «Ақпараттық-талдау орталығы» АҚ ICILS 2018 Оқушылардың IT- құзыреттері ICILS халықаралық зерттеуі Жинақ Астана 2016
2 УДК 004 (0753) ББК я 72 М 43 Оқушылардың IT-құзыреттері ICILS халықаралық зерттеуі. Жинақ. - Астана: «Ақапарттықталдау орталығы» АҚ, бет. ISBN Қазақстан 2018 жылы оқушылардың IT-құзыреттері деңгейін бағалайтын ICILS халықаралық зерттеуіне қатысады. IEA және ҚР БҒМ арасындағы Келісіммен зерттеудің Ұлттық үйлестірушісі «Ақпараттық-талдау орталығы» АҚ тағайындалды. Жинақта ICILS зерттеуі туралы ақпараттық мәліметтер, құпиялық режимінен шығарылған тесттік тапсырмалар үлгілері және қатысушы респонденттерге арналған сауалнама сұрақтары қамтылған. Жинақ педагог қауымына қосымша материал ретінде пайдалану үшін арналады. ISBN УДК 004 (0753) ББК я 72 ~ 2 ~
3 МАЗМҰНЫ КІРІСПЕ ICILS ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУІ Мақсаты және міндеттері Стандарттары және өткізу рәсімдері Тестілеуді жүргізу Бағалау шеңбері ЗЕРТТЕУ ҚҰРАЛДАРЫ Тесттік тапсырмалар Сауалнама сұрақтары Мектеп директорына арналған АКТ-координаторға арналған Мұғалімдерге арналған Оқушыларға арналған Ұлттық мәнмәтіндік шолу ICILS-2013 нәтижелері. 132 ~ 3 ~
4 КІРІСПЕ Оқушылардың АКТ-құзыреттері ХХI ғасырда тұлғаның табысқа қол жеткізу үшін ЭЫДҰ-мен базалық дағды ретінде тағайындалған. Сандық технологияларды енгізу адамнан тек түрлі бағдарламалық қосымшалармен жұмыс істеу дағдыларын ғана емес, сонымен қатар ақпаратты пайдаланудың белгілі бір мәдениет деңгейін талап етеді. Жанпониядағы Ұлттық Мультимедия институты 1 жүргізген зерттеудің нәтижелері, оқушылардың IT-дағдыларының бар болуы, олардың математика және гуманитарлық ғылымдар бойынша үлгеріміне оң әсер ететінін дәлелдеді. Қазақстанда оқушылардың IT-дағдылары ешқашан ұлттық және халықаралық деңгейде бағаланған жоқ. Сондықтан, қазақстандық оқушылардың компьютерлік және ақпараттық сауаттылығының қалыптасу деңгейі туралы түсінік жоқ. Осындай бірегей мүмкіндікті Оқушылардың білім жетістігін бағалау жөніндегі Халықаралық Қауымдастық IEA (International Association for the Evaluation of Educational Achievement) ұсынып отыр. ICILS (International Computer and Information Literacy Study) зерттеуі әр бес жыл сайын жүргізіледі. Қазақстан 2018 жылы ICILS зерттеуіне алғаш рет қатысады. ICILS халықаралық тесті 8-сынып оқушылардың басқа елдегі олардың құрдастарымен салыстырғандағы IT-құзыреттері деңгейін шынайы бағалауға мүмкіндік береді. Педагогикалық қауымдастық электрондық оқытудың үздік технологияларына қол жеткізе алады. Оқу бағдарламаларын жетілдіру үшін оқытудың жаңа технологияларын енгізу ұсыныстары әзірленетін болады. Бұл IT-білімнің белсенді дамуына ықпал етіп, халықтың ақпараттық сауаттылық деңгейі бойынша мультипликативтік әсерді қамтамасыз ететін болады. 1 ~ 4 ~
5 1. ICILS ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУІ 1.1. Мақсаты және міндеттері Көптеген елдердің орта білім беру (негізгі мектеп) бағдарламаларының бірінші кезеңі ЮНЕСКО-ның білім беру халықаралық стандартты жіктеудің (БХСЖ-2) екінші деңгейінің аяқталуына сәйкес келеді. Бұл шамамен 14 жасты құрайды. Осы санаттағы оқушыларды таңдау, әлемнің көптеген елдерінде бұл жастағылар мектепте міндетті оқуды аяқтауымен түсіндіріледі. ICILS зерттеуінің мақсаты оқушылардың IT-құзыреттері деңгейін бағалау және олардың оқу жетістігіне ықпалын анықтау. Бұл зерттеу оқушылардың IT-құызретін қалыптастыру мектеп біліміне қалай әсер етеді және балалардың IT-дағдыларының дамуына қандай факторлар әсер етеді деген сұрақтарға жауап береді ICILS зерттеуінің. Тұжырымдамалық моделі компьютерлік және ақпараттық сауаттылығын адам дағдыларының елеулі ауқымын қамтиды (1.1.1-сурет). ~ 5 ~
6 1.1.1-сурет. ICILS тұжырымдамалық моделі 1 өлшем Есептеу 2 өлшем Сандық ақпарат 1.1 бағыты Есептеу ойлау 1.2 бағыты Компьютерлер ді түсіну 2.1 бағыты Ақпарат жинау 2.2 бағыты Ақпарат жасау 2.3 бағыты Сандық араласу 1.1а Аспекті ДК білімі Аспект 1.2а ДК қолдануды түсіну Аспект 2.1а Ақпаратты алу және бағалау Аспект 2.2а Ақпаратты қайта өңдеу Аспект 2.3а Ақпаратты тарату Аспект 2.1б Ақпаратты басқару Аспект 2.2б Ақпаратты жасау Аспект 2.3б Ақпаратты сенімді және қауіпсіз пайдалану Дереккөз: IEA халықаралық есебі «Сандық ғасырдағы өмірге дайындау: ICILS компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеу», 2013 жыл ICILS зерттеуінің моделі оқушылардың IT-дағдыларын бағалаудың жаңа тәсілдерін ғана анықтамайды, сонымен бірге, алынған мәліметтердің талдауына басты назар аударады. Зерттеудің айтарлықтай ақпараттық мәліметтері басқару шешімдерін қабылдаудың негізі болуы мүмкін. ~ 6 ~
7 1.2. Стандарттар және өткізу рәсімдері ICILS зерттеуінің технологиясы стандарттаған. Зерттеуді өткізу рәсімдері құралдар мен нұсқаулық материалдарды дайындауды қамтиды. Қатысушыларды халықаралық және ұлттық іріктеу белгіленген мерзімде жүзеге асырылады. Зерттеу Оқушыларды тестілеу және оқушылардан, мектеп әкімшілігінен, мұғалімдерден және АКТүйлестірушілерінен сауалнама алу рәсімдерін қарастырады. Зерттеу нәтижелерін өңдеу бір жарым жыл уақытты алады. ICILS-2018 қорытындыларын ресми жария ету және Халықаралық есеп 2019 жылдың желтоқсан айында жарияланады. IEA Білім жетістігін бағалау жөніндегі Халықаралық Қауымдастық(International Association for the Evaluation of Educational Achievement) Білім жетістігін бағалау жөніндегі Халықаралық Қауымдастық хатшылығы (IEA, Нидерланды Зерттеудің әкімшілік басқару қызметін атқарады Бостонский колледж ISC (International Study Center, Boston College, США) Халықаралық үйлестіруші орталық ретінде зерттеудің құралдарын және нұсқаулық материалдарын дайындауға жауап береді (бейімдеу, верификация, аудару) Канадский Центр Статистики (Statistics Canada) Халықаралық мәліметтер базасын басқарады (зерттеуге қатысушыларды іріктеу) Центр обработки данных IEA DPC (Data Processing and Research Center) Зерттеу нәтижелерінің есебін жүргізеді ~ 7 ~
8 Құралдарды және нұсқаулық материалдарды дайындау Зерттеу құралдарын қатысушы елдің тіліне аудару жобаның Ұлттық үйлестірушісімен жүзеге асырылады және халықаралық дәрежедегі аудармашылардың қатысуымен тілдік сараптамадан өту үшін Халықаралық консорциумға жіберіледі. Тесттік тапсырмалар және оқушылар мен мұғалімдердің, мектеп директоры және АКТ-үйлестірушілерінің сауалнамалары үш кезеңді бейімдеу мен верификациядан өтеді. Бірінші кезеңде құралдар және IT-қосымшалардың форматы ұлттық терминоголияға сәйкестендіріледі. Екінші кезеңде тесттік модульдер және сауалнамалар дизайны бір пішімге келтіріледі. Үшінші кезең INDESIGN пішіміндегі құралдарды дайындау және басып шығару алдындағы соңғы сараптамамен аяқталады. ICILS зерттеуінің технологиясы реттелген нұсқаулық рәсімдік құжаттар пакетін қарастырады. Бұл еліміздегі зерттеуді өткізу және қатысушыларды іріктеу рәсімдерін қамтитын Ұлттық үйлестірушіге арналған нұсқаулық. Халықаралық бақылаушылар қатысушы елдердің білім беру саласындағы тәуелсіз мамандар санынан халықаралық консорциуммен тағайындалады. Тағайындалған бақылаушы қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуі керек. Халықаралық бақылаушының қызметі - Функции международного наблюдателя зерттеу жүргізу кезінде рәсімдік талаптарды сақтау. Халықаралық бақылаушы елімізден қатысушы саны ең көп өңірдегі тестілеуге қатысады. Әр өңірде зерттеуді өткізу және ұйымдастыру жұмыстарына жауапты Облыстық үйлестіруші анықталады. Осыған сәйкес, зерттеуге қатысатын әр мектепте Мектеп үйлестірушісі тағайындалады. Мектеп үйлестірушінің және тест жүргізушінің әрекеттері стандартталған. Мектеп үйлестірушіге арналған нұсқаулық зерттеуге ~ 8 ~
9 қатысудың мектепті дайындаудың қадамдық алгоритм әрекетін қарастырады. Мектеп үйлестіруші сынып, мектеп мұғалімдері және оқушылар туралы, тестілеуді өткізу орнын анықтайды, оқушыларды отырғызу ретін, емтихандық есептілік және рәсімдік құжаттарды толтыру ақпараттарын ұсынады. Тест жүргізушіге арналған нұсқаулық тесттік сессиясын сүйемелдеу бөлігіндегі оның нақты іс-қимыл ережелерін қамтиды. Тест жүргізуші тестілеуге қатысатын сыныпқа сабақ бермейтін, ақпараттық технологиялардың тәжірибелі педагогтар арасынан таңдалады. Зерттеудің технологиясына сәйкес барлық нұсқаулық материалдар тестілеу тіліне аударылады. Мектеп үйлестіруші және тест жүргізуші тестілеудің басталуына бір ай қалғанда, арнайы оқыту семинартренингінен өтеді. Оқу семинарын өткізу жауапкершілігі Ұлттық үйлестірушіге жүктелген. ~ 9 ~
10 Қатысушылардың халықаралық және ұлттық іріктелуі Зерттеу нәтижелерінің нақтылығы тікелей қатысушылардың іріктеу рәсімдерін жүргізуге байланысты. ICILS зерттеуінің қатысушыларын алдын ала сапалы түрде іріктеу Халықаралық үйлестіру орталығының жоспарына сәйкес жүргізіледі. ICILS Стандарт талаптарына зерттелетін жиынтық сипаттамаларының сәйкес болуы елдің зерттеуге қатысу шарты болып табылады. Көлемі үлкен мемлекет елдің әкімшілік бөлінуіне сәйкес келетін страталарға бөлінеді. Ұлттық үйлестіруші әр өңірдің зерттелетін оқушылар санының жиынтығы туралы ақпарат жинайды. 8 сынып оқушылар саны көрсетілген мектеп және өңірдің тізімін жасайды. Оқушыларды іріктеуді қалыптастырудың әр бір әрекеті арнайы нысандарда бекітіліп, ICILS үйлестіруші орталығына (Орталық) бағытталады. Орталық ықтималды-үйлесімді әдіс арқылы әр елден 150-ден кем емес мектеп қатысушыға іріктеу жүргізеді. Іріктелген мектептерге төрт таңбалы сәйкестендіру нөмірі бекітіледі. Сонымен бірге іріктеудің іріктеу көрнекілігі (репрезанттығы) бұзылған жағдайда (форс-мажорлы жағдайлар) іріктелген білім беру мекемесін алмастыра алатын мектептер анықталады. Әр мектеп үшін екі алмастырушы мектеп анықталады. Зерттеудің тексерілетін құрамы, 8-сынып оқушылары, оның басты жиынтығын құрайды. Зерттеу нәтижелерінің салыстырмалылығын қамтамасыз ету мақсатымен әрбір қатысушы ел тұрғысында іріктелген сыныптар білім алушылардың жоспарланған 85%-дан кем емес қатысуы міндетті болып табылады. ~ 10 ~
11 Елмен ұсынылған 8-сынып оқушыларының жалпы тізімінен тесттің 10 нұсқасына 400 оқушы іріктеп алынады (негізгі мектеп оқушыларынан 4000 оқушы). Шығарылуға тиіс оқушылар шығарылу жиынтығына жатады. Қатысушылардың қалған құрамы зерттеу жиынтығын құрайды. Басты іріктеудің талаптарына сәйкес іріктеліп алынған зерттеуге қатысушы мектеп тізімі WinW3S мәліметтер базасына енгізілу үшін Ұлттық үйлестірушіге жолданады (1.2.1-сурет) сурет. ICILS қатысушыларының іріктеуін қалыптастыру сызбасы ЗЕРТТЕУ жиынтығы НЕГІЗГІ жиынтық ШЫҒАРЫЛУ жиынтығы Дереккөз: IEA халықаралық есебі «Сандық ғасырдағы өмірге дайындау: ICILS компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеу», 2013 жыл ~ 11 ~
12 Оқушыларды тестілеу және оқушылардан, мектеп әкімшілігінен, мұғалімдерден және АКТ-үйлестірушілерінен сауалнама алу. Тест тапсырмалары ICILS тест тапсырмалары жетекші халықаралық және қатысушы елдердің сарапшыларының қатысуымен әзірленеді. ICILS тесті толық автоматтандырылған және басқа елдің оқушыларының компьютерлік және ақпараттық сауаттылығын бағалауға бірегей құрал болып табылады. ICILS тест тапсырмалары жабық жүйе қағидасы бойынша құрастырылған. Басқа ресурстарға қол жеткізуге мүмкіншіліктері жоқ болса да, арнайы құрылған ақпараттық ортада қатысушы ақпаратты іздеуді, өңдеуді және жіберуді жүзеге асырады. Дербес пайдалану кезінде тестіленушінің әр қайсысының нәтижелері салыстыруға келмейтіндей болар еді. ICILS тесті 5 модульден тұрады. Бұл ретте бағдарлама қатысушыларға тек екі модульді орындауды ұсынады. Әрбір модуль бірнеше тапсырмалары бар бір тақырыптық бағытқа ие (7-8 сұрақтар). Тапсырмалар екі типке бөлінген. Біріншісі жауапты таңдайтын күрделі емес тапсырмаларды орындауды көздейді. Екінші типтің тапсырмаларын орындау барысында қатысушы жарнамалық постерлерді, буклеттерді, слайдттарды және бейне-презентицияларды, мәтіндерді өңдеу арқылы бағдарламалық қосымшаларды пайдалану дағдыларын көрсетуі тиіс. Тест қатаң түрде белгілі бір ретпен орындалуы қажет (сызықтық құрылым). Бір тест модулін орындауға 30 минут уақыт беріледі. ~ 12 ~
13 Оқушыға арналған саулнама 20 минуттық оқушыға арналған сауалнама тестілеуден кейін электронды түрде ұсынылады. Сауалнама 26 сұрақтан құралған. Ол жеке мәліметтер (жасы және жынысы, жоспарлап отырған білім деңгейі, жанұның білім ресурстары, жанұяда сөйлеу тілі және т.б.). Мектепте және мектептен тыс және компьютерлік технологияларды қолдануға, оның қатынастарды иелену мәселелері қарастырылады. Мұғалім сауалнамасы онлайн режимінде өтеді. Сауалнама 16 сұрақты қамтиды. Зерттелетін сыныптың мұғалімдері педагогикалық қызметтерінде АК технологияларын пайдалану және компьютерлі сауаттылығын өзін-өзі бағалау туралы сұрақтарына жауап береді. Сауалнама көмегімен мектептегі оқыту процесінің сипаттамасы анықталады. Сауалнаманы толтыруға 30 минут уақыт беріледі. Мектеп директорына арналған сауалнама 16 сұрақты, мектептің сипаттамасы, мектептегі оқыту процесінде АКТ қолдану саясаты және білім берудің және оқытудың АКТ пайдалану мұғалімдердің кәсіби дамуы туралы сұрақтарды қамтиды. АКТ-үйлестірушісіне арналған онлайн сауалнамасы 13 сұрақты құрайды және компьютерлік инфрақұрылымды, оқыту процесінде қолдануда мұғалімдерге көрсетілетін техникалық және педагогикалық қолдау туралы сұрақтарды қамтиды.сауалнама 15 минуттың ішінде толтырылады. Ұлттық мәнмәтін туралы сауалнама зерттеуге қатысу елдердің білім жүйесі туралы ақпаратты қарастырады. Білім беру саясаты және бастамалары, инфрақұрылым ресурстары және педагогтардың тәжірибелік IT-құзыреті деңгейі туралы ақпаратты сұрастырады. ~ 13 ~
14 Ұлттық шолу ақпараты ICILS зерттеуінің Энциклопедиясында қолданылатын болады және ICILS-2018 халықаралық есебінде жеке тарауда көрсетіледі. Ұлттық мәнмәтіндік шолу зерттеуге қатысушылардың білім беру жетістіктерінің деңгейінің тәжірибесі және білім берудегі IT-саясаты ықпалын мәліметтерді факторлық талдау жасауда қолданылатын болады. 1.3 Тестілеуді жүргізу Мектептегі кабинеттерді таңдау зерттеуге бір күн қалған уақытта мектеп және ұлттық үйлестірушімен келісуі тиіс. ICILS зерттеуіне қатысушы мектептердің 20 оқушыны тестілеу үшін жеткілікті компьютерлік құрылғылары бар болуы тиіс. ICILS тестін бағдарламалық қамтамасыз ету ендірілген веб-сервері бар, демек, компьютерлерге қойылатын талаптар аса жоғары емес. Компьютерлер ең азы 2 Гб ОЗУ болуы қажет, орталық процессор 1500 МГц, кем дегенде жылдамдығы 9 МБ/c мәліметтерді жіберу бір USB 2.0 порт қызмет жасайтын, 1024x768 пиксел экранды монитор және бейне карталы компьютер болуы керек. ICILS зерттеуінде аудиотехника қолданылмайды. ICILS бағдарламалық қамтамасыз етуі кезкелген ОС Windows: Windows XP SP3 / Windows Vista / Windows 7 / Windows 8 / Windows 10 жұмыс жасайды. Кестеде ICILS тестілеуді өткізу уақыты көрсетілген (1.3.1-кесте). ~ 14 ~
15 1.3.1-кесте. Тесттік сессияларын өткізу уақыты Іс-шаралар Ұзақтығы Оқушыларды тестке дайындау, 20 минут нұсқаулық және жаттығу тапсырмаларын орындау Оқушыларға тестілеу жүргізу бірінші 30 минут модуль Үзіліс 5 минут Оқушыларға тестілеу жүргізу екінші 30 минут модуль Үзіліс 5 минут Оқуышының сауалнама толтыруы 20 минут USB флешкаларын жинау 5 минут Барлығы 115 минут Дереккөз: IEA халықаралық есебі «Сандық ғасырдағы өмірге дайындау: ICILS компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеу»,2013 жыл 1 кезең. Тесттік бағдарламаны орнату Сыныпқа оқушылардан бұрын, тест жүргізуші кіреді. Машина USBдискісінен орындалатын файлдарды іске қосуға мүмкіндік беретін есептік жазбасы арқылы жүйеге тиесілі компьютерлер дайындығын тексеру. Көптеген мектепте тестілеу уақытында қолдану үшін «ICILS тестілеу» есеп жазбасы құрылуы мүмкін. Әр бір компьютер үшін тек тест жүргізушіге ғана белгілі паролі бар бір USB-дискі қолданылатын болады. 'ICILS.exe файылын басу арқылы бағдарлама іске қосылады және ICILS бағдарламалық қамтамасыз етудің басты беті ашылады. (1.3.1-сурет). ~ 15 ~
16 1.3.1-сурет: ICILS бағдарламалық қамтамасыз етудің басты беті Басты бет терезесінің жоғары бөлігінде орналасқан, басты мәзірден тест жүргізуші тұлға «ICILS бастау» нұсқасын таңдауы керек (1.3.2-сурет). Тест тілін таңдау тест тілі біреуден артық бар елдерде ғана көрінетін болады сурет: Жергілікті машинада ICILS іске қосу ~ 16 ~
17 Тест жүргізуші WinW3S жүйесімен құрылған оқушыларды тіркеу тізімінде көрсетілген, олардың ID немесе паролін қолданып әр оқушыны тіркеуі қажет. Оқушылардың есімдерін енгізу міндетті шарт болып табылмайды, бірақ одан әрі оқушыларды компьютерлер бойынша бөлуге көмектеседі. Сондай-ақ, балама ретінде компьютердің алдында оқушының есімін көрсетуге болады. «Кіру» батырмасын басу арқылы жүйе WinW3S-пен жинақталған «оқушының ID» және «Паролін» тексереді. Бұл тест жүргізуші енгізген ақпарат оқушының тіркелген тізіміне сәйкес келетіндігін растайды. Құпия сөзді бірінші және екінші сан оқушының ID тестілеу құралы құпия сөз болғандықтан бес модульдің екеуін таңдайды. Содан кейін, оқушының есімі сәлемдесу экранында пайда болады. Оқушының жүйеге кіру экраны ашылады (1.3.3-сурет) сурет. Оқушының кіру беті ~ 17 ~
18 2 кезең. Тестілеу Қатысушы сәлемдесу экранында немесе арнайы карточка есімі көрсетілген компьютерге отырады (1.3.4-сурет) сурет. Оқушының сәлемдесу экраны Барлық оқушылар жұмысты бастауға дайын болған уақытта, тест жүргізуші жүйеге кіруге арналған парольді қатысушыларға хабарлайды. Пароль төрт саннан тұратын стандартты сандық қоды беріледі. Сонымен қатар, әр модульді бастау үшін тест жүргізуші тестілеудің келесі бөлігіне өту үшін жаңа пароль береді. (1.3.5-сурет). ~ 18 ~
19 1.3.5-сурет. Парольді енгізу экраны Сосын оқушылар жаттығу сессиясын бастайды. Тест жүргізуші тестілегуе қатысушыларды тапсырмалар үлгілерімен және тест ортасы туралы толығырақ таныстырады. Жаттығу секциясының экрандарында тапсырмаларды орындау жөнінде нұсқаулық материал көрсетілген. Оқушылар жаттығу сессиясын уақытында аяқтау үшін бағдарламалық қамтамасыз ету шектеулі. Таймер, оқушылар тесттің келесі бөлігіне ерте көшудің алдын алу үшін олардың жұмыстарын бақылауға мүмкіндік береді және бағдарламалық қамтамасыз етудің жаттығу сессиясының функцияларының бірі болып табылады. Жаттығу сессиясы аяқталғаннан кейін барлық оқушылар тестілеудің бірінші модульін орындауға кіріседі. Тестілеудің әр бір модулін және сауалнамасын іске қосу рәсімі бірдей. Тестілеуді және сауалнаманы аяқтау рәсімі экранында көрінетін болады. (1.3.6-сурет). ~ 19 ~
20 1.3.6-сурет. Оқушының соңғы экраны 3 кезең. Тестілеуді аяқтау Оқушылар тестілеуді аяқтап сыныптан шыққаннан соң, тест жүргізуші тестілеуді аяқтау рәсімін жүзеге асырады. Егер компьютерлер интернетке қосылған болса, онда ICILS мәліметтері әр бір компьютерден бағдарламалармен қамтамасыз етуден шықпай, халықаралық үйлестірушінің серверіне жүктеу. Мәліметтерді жүктеу үшін ICILS бағдарламалармен қамтамасыз етудің басты мәзірінің басты бетіндегі «Мәліметтерді жүктеу» опциясын таңдау керек және «Жүктеу» батырмасын басу қажет(1.3.7 сурет). Жүктеу автоматты түрде басталады және деректер бірден серверге жүктеледі. ~ 20 ~
21 1.3.7 сурет. Мәліметтерді жүктеу Егер тестіленетін сыныптың компьютерлері Интернетке қосылмаған болса немесе мәліметтерді жүктеу алмаған жағдайда, тест жүргізуші тест мәліметтерін кез келген Интернетке қосылған компьютер арқылы жүктеуі тиіс. Әр елдегі ұлттық үйлестіруші тест сессияларының мәліметтерін жүктеу мәртебесін бақылап отыруға мүмкіндігі болады. Қажет болған жағдайда, тест жүргізушіге де өз мектептерінің мәліметтерінің жүктелу мәртебесін бақылауы мүмкін. Жауабы таңдауды қажет ететін тапсырмаларды тексеру арнайы бағдарламалармен қамтамасыз ету көмегімен автоматты түрде жүзеге асырылады. Егер белгілі себептермен жалпы тестілеуге қатысушылардың 90% кем қатысса, қосымша тестілеу жүргізіледі. Тест жүргізуде пайда болған барлық сұрақтар, техникалық үзілістер, зерттеу тәртіптері арнайы құжаттарда тіркеледі. ~ 21 ~
22 Оқушыға арналған есеп формасы. Құжатта әр бір тестілеуге қатысушы туралы барлық ақпарат қамтылған (1.3.8 сурет) сурет. Оқушыға арналған есеп формасы ICILS-2018 FT- Оқушыға арналған есеп формасы Қатысушы ел Мектептің атауы Мектептің идентификациялы қ нөмірі Оқушының аты-жөні Оқушының идентификаторы (ID) Құралдың нұсқасы Бақылау сомасы Туған жылы айы жылы Жынысы Қатыспау Негізгі сессия Тест Қатысу мәртебесі Сауалнама Қосымша сессия Тест Сауалнама Сессиялық топ Тест өткізу формулярына тестілеуді өткізу туралы толық ақпараттар енгізіледі. Атап айтқанда, тестілеуді өткізу кезінде тіркелген проблемалар немесе кенеттен пайда болған жағдайлар енгізіледі. Әр тестілеу сессиясы үшін бір тест өткізу формуляры толтырылады (1.3.9 сурет) сурет. Тест өткізу формуляры ICILS қатысушы ел Казахстан Мектептің атауы: Мектептің идентификациялық нөмірі: Топтың нөмірі 1) Мектеп үйлестірушінің атыжөні: 2) Тест жүргізушінің аты-жөні: ~ 22 ~
23 3) Тест жүргізушінің лауазымы: [ ] мектеп қызметкері, тестілеуге қатысу үшін таңдалған балалармен жұмыс істемейтін; [ ] басқа (көрсетіңіз): 4) Тест сессиясының түрі: [ ] Негізгі [ ] Қосымша 5) Тестілеу күні: 6) Тестті бастау уақытын есептеу: Тестілеу мен сауалнама алудың нақты уақыты Басталуы Аяқталуы 7а (00.00) 7b (00.00) Оқушыларды компьютерлерге отырғызу, нұсқаулықты оқу, жаттығу тапсырмаларын орындау 8a (00.00) 8b (00.00) Оқушылардың тестілеу өткізуі бірінші модуль 9a (00.00) 9b (00.00) Оқушылардың тестілеу өткізуі екінші модуль 10a (00.00) 10b (00.00) Оқушылардың сауалнама толтыруы 11) Сіздің мектебіңізде тестілеудің қандай әдісі қолданылды? [ ] USB флэш-жинақтағыштарды және мектеп компьютері көмегімен; [ ] USB флэш-жинақтағыштарды тестілеу үшін берілген және компьютерлер көмегімен; [ ] Ноутбук көмегімен мектеп жүйесіне қосылған желі; [ ] басқа (көрсетіңіз). ~ 23 ~
24 Егер USB флеш-жинағыштарды пайдалану арқылы тестілеу жүргізілсе: 12) Қанша USB флеш-жинағыштары қолданылды? Қатысып отырған оқушыларына берілді Берілген жоқ Барлығы 13) Тестілеу нәтижелері туралы мәлімет жинау барысында қандай да бір техникалық ақаулықтар туындады ма [ ] Жоқ [ ] Иә, түсіндіріңіз 14) Оқушыларға тест жұмыстарын жақсы орындауға кедергі болған,тестілеуді өткізу барысында қандай да бір техникалық ақаулықтар туындады ма (мысалы, жаңа бағдарламаны немесе пернетақта / жылдамдықпен жұмыс істеуінде тышқанның бассирақтармен болуына байланысты)? [ ] Жоқ [ ] Иә, түсіндіріңіз ~ 24 ~
25 15) Тестілеу кезінде оқушыларда проблемалар болды ма (мысалы, тым қиын тапсырмалар, уақыт аз болды, шаршау, түсінбеу)? [ ] Жоқ [ ] Иә, түсіндіріңіз 16) Оқушыларды тіркеу (90-99) үшін қосымша идентификаторлар (ID) қолданылды ма? [ ] Жоқ [ ] Иә, оқушының бастапқы және қолданылған идентификаторларын (ID) және қосымша ID қолдану себебін көрсетіңіз. Оқушының бастапқы ID Қолданылған ID Қосымша ID қолдану себебі 17) Тестілеу материалдарымен проблемалар болды ма, мысалы, оқушылар тізіміндегі, мектеп үйлестіруші нұсқаулығында немесе тестілеуді өткізу жөніндегі нұсқаулықта қателер? [ ] Жоқ [ ] Иә, түсіндіріңіз 18) Тестілеу өткізу барысында қандай да бір ерекше жағдайлар орын алды ма? [ ] Жоқ [ ] Иә, түсіндіріңіз ~ 25 ~
26 19) Сіздің мектепте ICILS зерттеуін өткізу сапасының мониторингін жүргізетін бақылаушы қатысты ма? [ ] Жоқ [ ] Иә Тестілеуді өткізу жөніндегі ақпараттық парақша тест жүргізушіге тест сессияларын жүргізуге көмектесетін ақпаратты қамтиды ( сурет) сурет. Тестілеуді өткізу жөніндегі ақпараттық парақша Тест жүргізушінің аты-жөні Мектептің атауы Мектеп үйлестірушінің аты-жөні Мектеп үйлестірушінің тел. Мектепте техникалық көмек көрсету Аты-жөні: Тел.: Мектеп компьютерлерінде USB іске қосу үшін қолданушының аты және паролі Қолданушының аты: Пароль: «Ақпараттық-талдау орталығы» АҚ 8 (7172) Абраев Руслан Бахытұлы, Сабитова Нағима Тастемірқызы Пароль түрі Пароль Ескертпе Тест жүргізуші: 3721 Тест бағдарламасынан шығу және оқушылар туралы мәліметтерді өзгерту үшін тест жүргізушімен қолданылады. Оқушылар үшін рұқсат берілген. Жаттығу тапсырмаларын орындауды бастау 3183 Барлық оқушылар жаттығу тапсырмаларын орындауға дайын болғанда, оқушылармен енгізіледі. Бірінші модульді 9813 Барлық оқушылар бірінші ~ 26 ~
27 орындауды бастау Екінші модульді орындауды бастау модульді орындауға орындауға дайын болғанда, оқушылармен енгізіледі Барлық оқушылар екінші модульді орындауға дайын болғанда, оқушылармен енгізіледі. Сауалнаманы толтыруды бастау 0077 Барлық оқушылар сауалнаманы толтыруға дайын болғанда, оқушылармен енгізіледі. 1. Компьютерге USB-флешкасын қою 2. «ICILS_TEST.exe» іске қосу 3. Тіркелу ~ 27 ~
28 Бағалау шеңбері Тестілеудің нәтижелерін және респонденттердің сауалнама сұрақтарының жауаптарын өңдеу IEA Деректерді өңдеу орталығымен (DPC, Германия) жүзеге асырылады. ICILS халықаралық стандартымен 0-ден 1000 балға дейінгі арнайы бағалау шкаласы орнатылған. ICILS зерттеуінің технологиясы оқушылардың IT-құзыреттерін төрт деңгей бойынша бағалайды. Жоғары деңгей халықаралық шкала бойынша 661 балмен айқындалған. Ілгері деңгей 557 балға сәйкес, орташа 492 балл және төмен деңгей балға сәйкес (1.4.1-кесте) кесте. АКТ-дағдыларын бағалау деңгейлері. Деңгей Балл Дағдылардың сипаттамасы Сандық араласу Ең жоғары Ақпаратты тарату Ақпаратты сенімді және қауіпсіз пайдалану Жоғары Ақпаратты дайындау Ақпаратты өңдеу Орташа Ақпаратты жинау Ақпаратты алу және бағалау Ақпаратты басқару Төмен ДК пайдалануды білу және түсіну Дереккөз: IEA халықаралық есебі «Сандық ғасырдағы өмірге дайындау: ICILS компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеу», 2013 жыл ~ 28 ~
29 Оқушылардың тестті орындаудағы балдық шкала зерттеуде алынған нәтижелерді мазмұнды түсіндіруге мүмкіндік береді. Бұл деңгейлер зерттеуде берілген тапсырмаларды орындау барысында оқушылардың АКТ-құзыреттерінің күрделілігі бойынша сипаттайды. Деңгейлердің анық критерийлері жекеленген топтардың нақты тапсырмаларын сипаттай отырып оқушылардың нәтижелерін статистикалық тұрғыдан үлестіруге мүмкіндік береді. ~ 29 ~
30 2. ЗЕРТТЕУ ҚҰРАЛДАРЫ 2.1. ICILS тест тапсырмалары Модуль тақырыбы «Мектептік спорт секцияларын ұйымдастыру» 1 тапсырма. «Кімнен», «Кімге» және «Қосымша алушылар» келтірілген бағандарымен толтырылған электронды хатты алушыларды анықтауы қажет. Оқушылардың электронды хат алмасу кезіндегі жіберуші мен мекенжайлары көрсетілген стандартты тәжірибемен таныс па екенін тексереді, атап айтқанда, «Қосымша алушылар» бағанында көрсетілген адамдар да хабарлама алатынын түсінеді ме. (2.1.1-сурет) сурет. 1 тапсырма ~ 30 ~
31 Кімнен: Кімге:Саған Қосымша Тақырыбы: Webdocs (Алексейге рахмет) Сәлем! Алексей маған Біз бірігіп жұмыс жасай алатын керемет сайтты көрсетті. Ол Webdocs деп аталады. Ол сайтты аш және тіркел: http// Рахмет! Сай бол! Бұл хат саған жіберілді. Осы хатты тағы кім алды? (Сен бір немесе бірнеше нұсқаны таңдай аласың). Вера Анна Алексей Борис 2 тапсырма. Тестке қатысушы қарапайым мәтінмен келтірілген мекен-жай веб-сайтына өтуі тиіс. Бұл тест элементі оқушыдан негізгі навигациялық дағдыларын көрсетуді талап етеді. Алайда ресурстық әмбебап көрсеткіші гиперсілтеме болып рәсімделмегендігі жағдайды күрделендіреді. Сайтқа кіру үшін, тестке қатысушы мекен-жай браузеріне мекен-жайды енгізу қажет және керекті символдарды тікелеу теру немесе хат мәтінінен алдын ала көшіріп алып қою қажет. Содан кейін, «Enter» батырмасын басып немесе экрандағы жасыл стрелкасын «шерту» арқылы навигацияны іске қосу. ~ 31 ~
32 Осылайша, тапсырманы орындау үшін оқушы мекенжай жолағында URL мекенжайын енгізуді, сондай-ақ, мәтінді дұрыс енгізуді және іздеуді іске қосуды білуі керек. Бұл талаптар тест элементінің құзыреттіліктің екінші деңгейіне сәйкес екенін айқындайды. Тапсырмалар автоматты түрде тестілеудің компьютерлік жүйесімен бағаланады, бұл ретте екі орындау тәсілі эквивалентті ретінде қаралады (2.1.2-сурет) сурет. 2 тапсырма ~ 32 ~
33 Кімнен: Кімге:Саған Қосымша Тақырыбы: Webdocs (Алексейге рахмет) Сәлем! Алексей маған Біз бірігіп жұмыс жасай алатын керемет сайтты көрсетті. Ол Webdocs деп аталады. Тіркелу үшін осы сайтқа кір http// Рахмет! Сай бол! Webdocs сайтына кір 3 тапсырма. Бұл тест элементі «Мектептік спорт секциясы» модулінің алдыңғы негізгі тапсырмаларының соңғы шағын тапсырмаларының бірі болып табылады. Оқушылар жұмысты орындаудың алдыңғы кезеңінде веб-сайтқа кірген болатын және тіркеуге қатысты бірнеше әрекеттерді жасады. Енді олар модульдің сценарийіне сәйкес «ынтымақтасқан» басқа оқушымен ақпараттық өнімді бірігіп өңдеу құқығын қамтамасыз етуі керек. Бұл тапсырма, яғни, оқушы сайттан шықпай «Орнатулар» мәзіріне кіре алады ма және көрсетілген ресурсқа қол жеткізу үшін қажетті опцияны таңдай алады ма деген сызықты емес дағдыларды тексереді. Бұл әрекеттерді орындау автоматты түрде тестілеудің компьютерлік жүйесімен бағаланады (2.1.3 сурет). ~ 33 ~
34 2.1.3-сурет. 3 тапсырма Бұл бірігіп жұмыс жасайтын құжат. Ортақ пайдалануды баптау көмегімен осы құжат үшін Аннаға өңдеуге болады режимін қосып бер. Осы тапсырманы орындап болғаннан кейін, басу керек. ~ 34 ~
35 4 және 5 тапсырмалар электронды хабарлама жіберушінің сенімділік дәрежесін анықтау үшін оқушылардың қабілетін бағалайды. Тіркеуден кейін тестке қатысушы хат алады және хат жіберуші алдау арқылы тұтынушының парольін айтқызуға тырысатын белгілерін көрсетіп жауап беру керек. 4 тапсырма. Хабарлама авторының ниеті түзу емес екендігін куәландыратын сәлемдесу ерекшелігі қандай болуы мүмкін екенін түсіндіруі қажет. Жеке емес, жалпылама жолдауды көрсеткендер ғана сынақ балын алады. Тапсырма сыни ойлау аспектілерінің бірін суреттейді және компьютерлік ақпаратты қауіпсіз пайдалану дағдыларын суреттейді.(2.1.4 сурет) сурет. 4 тапсырма ~ 35 ~
36 Кімнен: қауіпсіздік қызметі Кімге:Саған Қосымша алушылар: Ішіне салу: Тақырыбы:Қауіпсіздік жүйесін ескерту Құрметті Webdocs пайдаланушы! Қауіпсіздікті тұрақты тексеру барысында, біз Сіздің есеп жазбаңызға құрсатсыз кіру табылды. Сіздің Webdocs кіру шектелген. Webdocs жұмыс істеуді бастау үшін http// сілтемені басу арқылы пароліңізді қалпына келтіріңіз. Осы хабарламаны жіберуші Webdocs пароліңді алдап білуге тырысып жатыр. Белгіленген аумақ осы хат алайықтық болуы мүмкін екенін қалай көрсетеді? Жауабыңызды түсіндіріңіз. 5 тапсырма. Алдыңғы сұраққа жауап беру барысында қарастырылған сол хаттың басқа белгіленген бөлігіне көңіл аудару қажет. Енді басты назарда хат жіберушінің мекен жайы болмақ. Тиісті хабарлама терезесінде ол электронды пошта қызметінен тегін келгені көрінеді. Хатта берілген жіберушіге келесі мекенжай, хабарламаның мекенжай жолағының мазмұны сәйкес келмейді. Егер оқушы алдауды куәландыратын туралы белгіні тауып, хаттың тегін электронды пошта қызметінен келгенін (компания сайтынан емес) немесе гиперсілтемемен сәйкес келетін хат жіберушіге «шерту» ұсынылады. Бұл тапсырма құзыреттіліктің төртінші деңгейіне қатысты (2.1.5-сурет). ~ 36 ~
37 2.1.5-сурет. 5 тапсырма Екінші тип тапсырмалар мысалы «Мектептік спорт секциясы» модулі жарнамалық постерді құруды көздейді. Бағалау өлшемдері туралы ақпаратты қоса алғанда шарттардың толық сипаттамасы, сонымен қатар, оқушыларға арналған қысқаша бейне-презентация берілген (2.1.6-сурет). ~ 37 ~
38 2.1.6-сурет. Негізгі тапсырманы сипаттау ~ 38 ~
39 НЕГІЗГІ ТАПСЫРМАНЫ ОРЫНДАУ ЖӨНІНДЕГІ НҰСҚАУЛЫҚ Қазір саған мектептік спорт секциясын жарнамалайтын плакат жасау керек. Плакат басқа балалардың секцияға жазылу қызығушылығын тудыру керек. Сенің хабарламаң мыналарды қамтуы керек: Секцияның атауы Жұмыс кестесі (күні және уақыты) Секцияда балалар не істейтіні туралы ақпарат Сабақ үшін қандай спорттық киім қажет «Салауатты өмір салты» сайтынан спорт сабақтарының қолайлы бағдарламасын таңда. Спорт секциясындағы сабақтар 30 минут және 12 жастан жоғары оқушыларға арналған болуы керек. Тағы да бағалау критериларын қарау үшін бас. Бұл тапсырманы орындамас бұрын, сайтпен және ұсынылып отырған бағдарламалармен қамтамасыз етумен қалай жұмыс жасау керектілігі туралы роликті көріңіз. Роликті көру үшін басыңыз. Тестке қатысушыға мектептік спорт секциясын жарнамалайтын плакат жасауы керек екендігі хабарланады. Бұр ретте плакат басқа балалардың секцияға жазылу қызығушылығын тудыру керек. Оқушыларға веб-сайтта секция үшін ең тиімді спорт сабақтар бағдарламасын таңдау ұсынылады. Бұдан басқа, тестке қатысушылар плакаттың мазмұнына енгізілуі үшін қажет элементтер тізімін алады: қатысу үшін қажетті секцияның ~ 39 ~
40 атауы, жұмыс кестесі, іс-шараның мақсаты, жабдық. Жаттығу 30 минутқа жалғасатындығы тестілеушіге хабарланады. Оқушы тапсырманы орындау барысында кез келген уақытта ұлғайтқыш белгісі бар шыныны «шерте» алады. Оқушы үшін айтылған талаптар мазмұнның толығына және мақсатты аудитория өнімінің сәйкестік дәрежесіне, сонымен қатар, иллюстрациялар және мәтінді рәсімдеуге қатысты (2.1.7-сурет) сурет. «Мектептік спорт секциясы» негізгі тапсырма ~ 40 ~
41 Қазір саған мектептік спорт секциясын жарнамалайтын плакат жасау керек. Плакат басқа балалардың секцияға жазылу қызығушылығын тудыруы қажет. «Салауатты өмір салты» сайтынан спорт сабақтарының қолайлы бағдарламасын таңда. Спорт секциясындағы сабақтар 30 минут және 12 жастан жоғары оқушыларға арналған болуы керек. Тапсырма бағаланатын критерийлерге сәйкес ақпаратты қосуың тиіс. Осы тапсырманы орындап болғаннан кейін, басу керек. «Мектептік спорт секциясы» негізгі тапсырма өңдегіш бағдарламалады пайдалана отырып,оқушы өзінің постерін жасау үшін бастапқыда бос құжат түрінде беріледі. Желіде қол жетімді редакторлардың үлгісі бойынша олардың функциялары мен белгілері әзірленген. Кезкелген «таңбаға» меңзегенде мақсаты түсіндірілетін мәтін пайда болады. Құжатпен жұмыс істегенде, оқушылар төменде көрсетілген бағдарламалармен қамтамасыз етілген техникалық функцияларын пайдалана алады: ~ 41 ~
42 Мәтінді қою. Мәтінді қою үшін, «Tt» ашық диалог терезесінде «таңба» бойынша «шерту» керек. Ол мазмұнын өңдеуге болатын және қайта кіруге мүмкін постердің мәтіндік терезесінде пайда болады. Мәтінді өңдеу. Диалогтік терезесіне, туралауды жасауға мүмкіндік беретін, түсі және қаріп өлшемі, белгілеу және астын сызу, сонымен қатар, маркалы құруға немесе нөмірленген тізімдер өңдеу функцияларын шағын жиынтығын ұсынады. Жалпы өңдеу. Жұмыс терезесінің оң жағында орналасқан белгілердің көмегімен, оқушылар мәтін бөлігін көшіреді және бөледі, Суретті өшіру мен қайта қою, постерді бастапқы қалпына келтіре алады («Басынан бастау» функциясы). Тесттік терезелер, суреттердің түзету мөлшері және ауыстырылуы «шерту» және «апарып тастау» арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Өң ауыстыру. Жұмыс терезесінің сол жағында ұсынылған өңнің біреуіне тінтуірмен басқан кезде, таңдау бойынша плакат түсі өзгереді. Сұрғылт сұр аясында арналған әдепкі қарпі орнатылған. Бұл студенттерге беріледі, автоматты баптау түсті контраст критерийі бойынша Сынақ балл ала алмады, өзгертпейді. Мәтіннің жақсы оқылуын қамтамасыз ету үшін кем дегенде екі элементтің біреуінің (мысалы, қара әріптер қара сызықта сияқты)түсін өзгертуі қажет (шрифт немес өң). Суретті қою. Жұмыс экранының сол жақта орналасқан «таңбаны» басу арқылы плакатта қолдануға болатын суреттің өңін көруді таңдайды. Постерге суреттерді қою «шерту» және «апарып тастау» арқылы жүзеге асырылады. Жұмыс сызығына қойылған суретті еркін ауыстыруға және ұлғайтуға/кішірейтуге болады. ~ 42 ~
43 Экранның жоғарғы бөлігінде «бетбелгілер», орналасқан, оқушылар ақпараттық ресурс ретінде ұсынылған веб-сайттағы бағдарлама өңдегішінен өтуі мүмкін немесе керісінше. Сайттың басты бет үш сорттары отыз минуттық жаттығу бағдарламасы туралы ақпаратты қамтиды: секіргіш арқылы секіру, семсерлесу және пилатес. Ішкі сілтеменің «түймешігін басу арқылы», үш нұсқаның кезкелгені туралы қосымша мәлімет алуы мүмкін. Оларға арналған беттер, жарнамалық плакатты құру мәнмәтінде өзекті мәліметтерді қамтиды. Оқушы өзінің постері үшін сол және басқа қызмет түрін таңдап, керек емесін тазалап, релеванттық ақпаратты таңдап алуы қажет. Мектептік спорт секция бағдарламасын бір немесе бірнеше түрлі жаттығулармен құруға рұқсат беріледі. Оқушы өз қалауы бойынша сайттағы мәтіндердің бөліктерін көшіріп және өз плакатына қоюына болады. Веб-парақшада ұсынылған суреттер көшіру үшін қол жетімді. Плакат бойынша жұмысты аяқтағаннан кейін, оқушылар «Дайын» батырмасын «шертуі» тиіс. Бұл ретте постердің соңғы нұсқасы ретінде тіркеледі. Оқушы тапсырманы орындаған уақытында, жүйе аралық нәтижелерді мезгіл-мезгілімен автоматты сақтауды жүзеге асырады. Содан кейін, оқушыға блоктан шығуға немесе өңдеуді жалғастыру үшін негізгі тапсырмаға оралуға мүмкіндік беріледі. Тұтынушының блоктан шығу барысында плакаттың соңғы нұсқасы сараптамаға жіберіледі. Основное задание «Мектептік спорт секциясы» негізгі тапсырма өңдегіш бағдарламалады пайдалана отырып,оқушы өзінің постерін жасау үшін бастапқыда бос құжат түрінде беріледі. Желіде қол жетімді редакторлардың үлгісі бойынша олардың функциялары мен белгілері әзірленген. Кезкелген «таңбаға» меңзегенде мақсаты түсіндірілетін мәтін пайда болады. Құжатпен жұмыс істегенде, оқушылар төменде ~ 43 ~
44 Экранның жоғарғы бөлігінде «бетбелгілер», орналасқан, оқушылар ақпараттық ресурс ретінде ұсынылған веб-сайттағы бағдарлама өңдегішінен өтуі мүмкін немесе керісінше. Сайттың басты бет үш сорттары отыз минуттық жаттығу бағдарламасы туралы ақпаратты қамтиды: секіргіш арқылы секіру, семсерлесу және пилатес. Ішкі сілтеменің «түймешігін басу арқылы», үш нұсқаның кезкелгені туралы қосымша мәлімет алуы мүмкін. Оларға арналған беттер, жарнамалық плакатты құру мәнмәтінде өзекті мәліметтерді қамтиды. Оқушы өзінің постері үшін сол және басқа қызмет түрін таңдап, керек емесін тазалап, релеванттық ақпаратты таңдап алуы қажет. Мектептік спорт секция бағдарламасын бір немесе бірнеше түрлі жаттығулармен құруға рұқсат беріледі. Оқушы өз қалауы бойынша сайттағы мәтіндердің бөліктерін көшіріп және өз плакатына қоюына болады. Веб-парақшада ұсынылған суреттер көшіру үшін қол жетімді. Плакат бойынша жұмысты аяқтағаннан кейін, оқушылар «Дайын» батырмасын «шертуі» тиіс. Бұл ретте постердің соңғы нұсқасы ретінде тіркеледі. Оқушы тапсырманы орындаған уақытында, жүйе аралық нәтижелерді мезгіл-мезгілімен автоматты сақтауды жүзеге асырады. Содан кейін, оқушыға блоктан шығуға немесе өңдеуді жалғастыру үшін негізгі тапсырмаға оралуға мүмкіндік беріледі. Тұтынушының блоктан шығу барысында плакаттың соңғы нұсқасы сараптамаға жіберіледі. ~ 44 ~
45 2.2. Сауалнама сұрақтары Мектеп директорына арналған ICILS-2018 Компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеуі Мектеп әкімшілігіне арналған сауалнама The Australian Council for Educational Research ~ 45 ~
46 СІЗ ЖӘНЕ СІЗДІҢ АКТ-НЫ ПАЙДАЛАНУ ТӘЖІРИБЕҢІЗ ТУРАЛЫ В1. Сіздің жынысыңыз: Әйел Ер В2. Сіз төмендегілер үшін АКТ-ны қаншалықты жиі пайдаланасыз: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Кем Ешқашан Айына бір реттен аз дегенде айына бір рет, бірақ апта сайын емес Кем дегенде апта сайын, бірақ күн сайын емес Күн сайын а) Интернетте немесе білім желілерінде немесе білім порталдарында ақпаратты іздеу б) Веб-сайтта білімге қатысты сұрақтар бойынша ақпарат ұсыну в) деректер базасында жазбаларды қарау (мысалы, оқушылар туралы мәліметтер қамтылған ақпараттық жүйеде) г) деректерді сақтау, жүйелеу және талдау (мысалы, мәліметтер базасы немесе электронды кестелердің көмегімен) д) презентациялар дайындау ~ 46 ~
47 е) Сіздің мектебіңізде мұғалімдермен сөйлесу ж) білім беру басқармаларымен сөйлесу з) Басқа мектептердің директорларымен және олардың орынбасарларымен сөйлесу и) ата-аналармен сөйлесу к) электрондық жүйеде білім беру процесін басқару жұмыстары (мысалы, Net-School, Moodle, 1С: Білім.мектеп). МЕКТЕБІҢІЗ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ В3. Сіздің мектебіңізде ұл және қыз балалардың жалпы саны қанша? (Бүтін санды көрсетіңіз. Егер мұндай жағдай болмаса, 0 (нөл) жазыңыз.) Қыздардың жалпы саны Ұлдардың жалпы саны В4. 8 сыныптарында ұл және қыз балалардың жалпы саны қанша? (Бүтін санды көрсетіңіз. Егер мұндай жағдай болмаса, 0 (нөл) жазыңыз.) Қыздардың жалпы саны Ұлдардың жалпы саны ~ 47 ~
48 В5. а) Сіздің мектебіңізде ең кіші сынып қандай? (Тек бір жауапты белгілеңіз) 1-сынып 2-сынып 3-сынып 4-сынып 5-сынып 6-сынып 7-сынып 8-сынып б) Сіздің мектебіңіздегі ең жоғары сынып қандай? (Тек бір жауапты белгілеңіз) 9-сынып 10-сынып 11-сынып В6. Мектебіңіздегі жұмыспен толық және жартылай қамтылған мұғалімдердің жалпы саны қандай? Жұмыспен толық қамтылған мұғалім барлық ағымдағы оқу жылдың ішінде уақытының 90% кемі мұғалім болып жұмыс істейді. Ал қалғандары жұмыспен жартылай қамтылған болып есептеледі (Бүтін санды көрсетіңіз. Егер мұндай жағдай болмаса, 0 (нөл) жазыңыз.) ~ 48 ~
49 В7. Сіздің мектебіңіз қай жерде орналасқан: (Тек бір жауапты таңдаңыз) Кемінде адам тұрғыны бар қала Кем дегенде 3000 тұрғыны бар қала, бірақ адамнан аз Кем дегенде тұрғыны бар қала, бірақ адамнан аз Кем дегенде тұрғыны бар қала, бірақ адамнан аз тұрғыны бар және оданда көп қала В8. Сіздің мектебіңіз мемлекеттік пе немесе жекеменшік пе? (Бір жауапты таңдаңыз) Мемлекеттік мектеп (Мектеп тікелей немесе жанама түрде мемлекеттік органдар басқарады немесе басқару органын үкімет тағайындайды немесе көпшілік сайлайды) Жекеменшік мектеп (Мектеп тікелей немесе жанама түрде мемлекеттік емес ұйымдар басқарады, мысалы, мешіт, сауда ұйымы, бизнес немесе басқа жеке меншік мекемелер) ~ 49 ~
50 В9. Сіздің ойыңызша, мектептегі білім беру нәтижелерінде АКТ-ны пайдалану үшін төменде келтірілгендердің рөлі қандай? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Оқушылардың компьютерде электрондық поштамен, кестелермен, мәтіндік файлдармен жұмыс жасау дағдыларын дамыту б) Оқушылардың оқуға деген жауапкершілігін дамыту үшін АКТ-ны пайдалану в) Оқушылардың оқу процесіндегі мүмкіндіктерін жетілдіру және кеңейту г) Оқушылардың АКТ-ны пайдалануда түсіну және қауіпсіз, ақылға қонымды және жауапты дағдыларын дамыту д) Оқушылардың АКТ көмегімен ақпаратты алу және пайдалану дағдыларын еркін меңгеруі е) Ұйымдастырушылық және қомандада жұмыс дағдыларын дамыту Өте маңызды Айтарлықтай маңызды АКТ-ның рөлі маңызды емес ~ 50 ~
51 В10. Сіздің мектебіңізде оқу процесінде қандай да бір жолмен АКТ пайдаланылады ма? Иә Жоқ Өтінеміз, 11 сұраққа өтіңіз Өтінеміз, 14 сұраққа өтіңіз В11. Мектеп мынадай білім беру нәтижелеріне қол жеткізу үшін сабақтарда мұғалімдердің АКТ-ны пайдалануын бақылауды жүзеге асырады ма? (Әр жолдан қолайлы жауапты таңдаңыз) Иә, сабақты Иә, Иә, ң мұғалімд сыныпта/са Жоқ, жоспарл ер өзін- бақта оқу Иә, бұл арын өзі процесі басқа да бақыл тексеру бағалау арқылы тәсілде анбайд арқылы арқылы бақылау рмен ы а) Оқушылардың электронды поштамен, кестелермен, мәтіндік файлдармен жұмыс істеуде компьютермен жұмыс дағдыларын дамыту. ~ 51 ~
52 б) Оқушылардың оқуға бар жауапты қатынасты дамыту үшін АТК пайдалану в) Оқушылардың оқу жетілдіру және кеңейту мүмкіндіктері үшін АКТ-ны пайдалану Г) Оқушылардың АКТ-ны пайдалануда ақылға қонымды және жауапты, қаіупсіз дағдыларын және түсінуді дамыту д) Оқушылардың ақпаратты АКТ көмегі арқылы пайдалану және алу дағдыларын еркін игеруі е) Бірлесіп жұмыс істеу және ұйымдастырушылық дағдыларын дамыту В12. Сіздің мектебіңіздің мұғалімдері мынадай қызмет түрлерінің әрқайсысы үшін білім мен дағдыларды игереді деген болжам бар ма? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Білім беру тәжірибеде интернет технологияларды пайдаланып оқыту жүзеге асыру Болжануда және талап етіледі Болжануда, бірақ қажет етілмейді Болжанбайды ~ 52 ~
53 б) Оқушылардың оқу нәтижелерін бағалау автоматтандырылған формаларын пайдалану в) Оқушылар жетістігінің динамикасын қадағалау үшін АКТ қолдану г) АКТ арқылы басқалармен байланыс орнату д) АКТ арқылы басқа мұғалімдермен бірігіп жұмыс жасау е) АКТ арқылы ата-аналармен байланыс орнату ж) Білім беру процессіне АКТ енгізу з) Нақты пәнді оқытуға арналған оқытушы компьютерлік бағдарламаларды пайдалану (мысалы, виртуалды зертханалардың оқу материалдары) и) Оқушылар оқу нәтижелірін/жетістіктерін бағалау үшін электронды портфолионы пайдалану к) Оқушыларға арналған түпнұсқалық (шынайы өмірлік жағдайларға негізделген) тапсырмаларды дайындауда АКТны пайдалану ~ 53 ~
54 СІЗДІҢ МЕКТЕБІҢІЗДЕ АКТ ҚҰРАЛДАРЫН БАСҚАРУ В13. Сіздің мектебіңізде, АКТ-мен байланысты жұмысты ұйымдастырудың мынадай аспектілердің әрқайсысына кім жауапты? (Әр қатардан қолайлы жауапты таңдаңыз) а) АКТ Компьютерлік жабдықтар / құралдарын сатып алу / жеткізу б) Бағдарламаларды қамтамасыз етуді таңдау в) Компьютерлік жабдықтар / АКТ қамтамасыз ету г) Білім беру үрдісінде АКТ пайдалану туралы шешімдер д) АКТ пайдаланып оқыту әдістерін енгізу ҚР Білім және ғылым Мектеп Мектепт Оқу минстрлігі директо е ісін Кейбір,аймақтық ры және Ақпаратт Кітапх меңге мұғалім және оқың андыру анашы рушіл дер жергілікті орынбас үшін ер деңгейде ары жауапты білім беру органдары Ешкім ~ 54 ~
55 е) АКТ пайдалану арқылы мектепті басқаруды енгізу ж) АКТ пайдалануға негізделген оқу нәтижелерін, бағалау әдістері з) Ақпараттық-іздеу стратегиясын оқитын оқушыларды қамтамасыз ету и) Оқушылардың ақпараттық сапасын бағалау дағдыларын дамытуды қамтамасыз ету В14. Сіздің мектебіңізде немесе мектептің білім беру жүйесінде АКТны пайдалану мынадай аспектілеріне қатысты рәсімдер бар ма? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ а) Жүйеге рұқсатсыз кіруді болдырмау үшін қауіпсіздік шараларын қабылдау ~ 55 ~
56 б) Оқушылар компьютерде жұмсай алатын уақыт мөлшерін шектеу в) Оқушылардың мектеп компьютерлеріне сабақтан тыс қол жетімдігі (бірақ оқу уақытында емес) г) Оқушылардың мектеп компьютерлеріне оқу уақытынан тыс қол жеімдігі д) Зияткерлік меншік құқықтарының сақталуын (мысалы, Авторлық құқықты бағдарламалық қамтамасыз ету) е) Жас шамасына байланысты сайттарға кіруге тыйым салу (мысалы, зорлық зомбылықпен байланысты) ж) Ойындар үшін мектеп компьютерін пайдалану и) мектепте немесе үйде қолдану үшін оқушыларды жеке ноутбуктарымен және /немесе ұялы электронды құрылғылармен қамтамасыз ету В15. Сіздің мектептің қанша мұғалім оқу процесінде АКТ пайдалану дағдыларын жақсарту үшін келесі іс-шараларға қатысады? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Ешкім немесе ешкім дерлік Кейбіреулері Көптеген Барлығы немесе барлығы дерлік ~ 56 ~
57 а) Оқу процесінде АКТ-ны пайдалану жөніндегі мектеппен ұйымдастырылған курсстарға/сабақтарға қатысу б) Курсқа қатысқан және енді басқа мұғалімдерді оқытатын басқа мұғалімдермен жұмыс в) Мектеп жиналысында оқу процесінде АКТ-ны пайдалану тақырыптары жиі талқылынады г) Оқу процесінде АКТ-ны қолданатын әріптестерді бақылау д) Бір топ мұғалімдермен оқу процесінде АКТ-ны қолдану тәжірибесін талқылау е) Әдістемелік бірлестік (мектеп, аудандық, виртуалды) және басқа да мұғалімдердің кәсіби қоғамдастықтардың жұмысына қатысу, оның ішінде, желілік оқу процесінде АКТ-ны қолдану сұрақтарын талқылау ж) Сырттан шақырылған маманмен немесе басқа ұйымдармен жүргізілетін курстарға қатысу з) АКТ-ны пайдаланумен ұйымдастырылған кәсіптік оқыту бағдарламаларына қатысу ~ 57 ~
58 В16. Сіздің мектебіңізде білім беру процесінде АКТ-ны пайдалануға мүмкіндік жасауға келесі іс-шаралар басым ба? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Жоғары Орташа Төмен Басым басым басым басым емес а) Мектепте компьютерлер санының артуы әр оқушыға негізделген б) Интернетке қосылған компьютерлер санын арттыру в) Интернетке қосылған компьютерлер үшін желісіне қол жеткізу арнаның әлеуетін арттыру г) Мектепке қолжетімді электрондық білім беру ресурстарының ауқымын кеңейту д) Қашықтықтан оқыту қолдау үшін бағдарламалық және аппараттық шешу орнату немесе кеңейту е) Оқу үрдісінде АКТ-ны пайдалану мұғалімдеріне арналған кәсіби дамыту мүмкіндіктерін қамтамасыз ету ж) Оқу процесіне АКТ пайдалану үшін техникалық қолдау көрсету үшін білікті кадрлардың қол жетімділігін арттыру ~ 58 ~
59 з) Білім беру үрдісінде ақпараттықкоммуникациялық технологияларды пайдалану бойынша мұғалімдерді ынталандыру и) АКТ пайдаланып сабақ дайындау үшін мұғалімнің қосымша уақытын қамтамасыз ету к) АКТ пайдаланып мұғалімдерге арналған кәсіби оқыту ресурстарының санын арттыру ~ 59 ~
60 АКТ-үйлестірушіге арналған ICILS-2018 Компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеуі АКТ-үйлестірушіге арналған сауалнама for Educational Research The Australian Council ~ 60 ~
61 СІЗДІҢ ЛАУАЗЫМЫҢЫЗ ТУРАЛЫ В1. Сіздің мектебіңізде Сіз ақпараттандыруға жауаптысыз ба? (Бір жауапты таңдаңыз) Иә, мен ресми түрде ақпараттандыруға жауаптымын. Иә, мен бейресми түрде ақпараттандыруға жауаптымын. Мен ақпараттандыруға жауапты емеспін, бірақ мектеп директоры немесе уәкілеттік берген тұлға ретінде сауалнама толтырып жатырмын. В2. Сіз қандай оқыту жұмысын орындайсыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Мен «Информатика және АКТ» пәні бойынша сабақ беремін Иә Жоқ Мен басқа пәндерден сабақ беремін («Информатика және АКТ емес») Мен оқушыларға ешқандай сабақ бермеймін Мен мұғалімдер және мектептің басқа қызметкерлері үшін АКТ бойынша курс немесе практикалық сабақ беремін В3. Сіздің мектебіңіз 8 сынып оқушыларын оқытуда компьютерлерді неше жыл пайдаланады? (Тек бір жауапты таңдаңыз) Біз ешқандай компьютерлер пайдаланбаймыз 5 жылдан кем Кем дегенде 5 жыл, бірақ 10 жылдан аз 10 жыл немесе одан көп ~ 61 ~
62 АКТ ПАЙДАЛАНУҒА АРНАЛҒАН РЕСУРСТАР В4. Төменде көрсетілген АКТ ресурстарының қайсысы Сіздің мектебіңізде бар және оқу процесінде пайдалану үшін қол жетімділігін көрсетңіз: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Бар Жоқ а) Электронды ақпараттық ресурстар (мысалы, веб-сайттар, Википедия, энциклопедиялар) б) Интеравтивті электронды білім беру ресурстары (мысалы, оқыту нысандары) в) Интернетке қол жетімділі г) білім беру жүйесін қолдайтын білім беру сайттарына және білім беру желілеріне қол жеткізу д) Мұғалімдерге арналған электронды пошталардың мекенжайлары е) Оқушыларға арналған электронды пошталардың мекенжайлары В5. Сіздің мектебіңізде және оқу процесінде пайдалану үшін қол жетімді қандай бағдарламалармен қамтамасыз ету барын көрсетіңіз: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) ~ 62 ~
63 а) Компьютерлік оқыту бағдарламалары немесе жаттығу сабақтары/ құрылғылары б) Компьютерлік оқыту ойындары в) Мәтінді өңдегіштер, мәліметтер базасы, электронды кестелер (мысалы, Microsoft Office, OpenOffice пакеті) г) Мультимедиялық заттармен жұмыс істеу үшін құралдар (мысал, «басып алуға» арналған құрылғылар және аудие-бейнені өңдеу, Интернет желісіне орнату, веб-бетті жасау) д) Тіркеуге және мәліметтерді бақылауға арналған құрылғылар е) Модельдеуге арналған бағдарламалармен қамтамасыз ету (мысалы, виртуалды зертханалар) ж) Презентацияларды дайындауға арналған бағдарлама (мысалы, MicrosoftPowerPoint ) з) Коммуникация үшін бағдарламалармен қамтамасыз ету (мысалы, электронды пошта, чаттар, блогтар, басқа әлеуметтік медияресурстар) и) Диаграмаларды және кестелерді құру, сызбалық кескіндер немесе суреттер жасау үшін бағдарламалармен қамтамасыз ету Бар Жоқ В6. 8 сынып оқушыларын оқыту кезінде қандай техникалық жарақтандыру түрлері қол жетімді екенін көрсетіңіз: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Бар Жоқ а) Мектепте локальды есептеуіш желісіне қол жетімді б) Планшеттік құрылғы (мысалы, ipad немесе ұқсас құрылғы) в) Оқушылар өз жұмыстарын сақтай алатын мектеп желінің кеңістігі. г) Қосымшалармен және оқушылар үшін жұмыс ортасы мектеп Интернеті (мысалы, Moodle) ~ 63 ~
64 д) Бірлескен жұмыс үшін веб-бағдарлама (GoogleDocs сияқты) В8. Сіздің мектебіңізде шамамен қанша интерактивті тақталар бар (мектепке тиесілі)? (Бүтін санды көрсетіңіз. Егер мұндай жағдай болмаса, 0 (нөл) жазыңыз.). Интерактивті тақталар В9. 8 сынып оқушыларын оқытуды қолданылатын мектеп компьютерлер қайда орналасқан? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә а) Көбінде оқу кабинеттерінде (80% немесе одан көп) Жоқ б) Компьютерлік сыныптарда в) Кабинеттен кабинетке көше алатын сынып үшін компьютерлер жиынтығы түрінде (ұялы компьютерлік сынып) г) Кітапханада д) Оқушыларға қол жетімді басқа жерлерде (мысалы, акт залда/конференц залда, жеке сабақтарға арналған аймақта) е) Сыныпқа компьютерлерді оқушылар алып келеді (Мектептен берілген немесе меншікті) В10. Сіздің мектебіңіздің компьютерлерінде негізінен қандай операциялық жүйе қолданады? (Тек бір жауапты таңдаңыз) Windows (PC) Mac OS Linux Басқа Ешқандай ~ 64 ~
65 АКТ ПАЙДАЛАНУДА ҚОЛДАУ КӨРСЕТУ В11. Сіздің мектебіңізде оқу процесінде АКТ пайдалану кезінде мұғалімдерге тұрақты техникалық қолдауды кім көрсетеді? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ а) Сіз өзіңіз б) Мектептің желілік әкімшілігі (бірақ Сіз емес) в) Мектептің басқа техникалық қызметкері (Сізді қоспағанда) г) Мектептің басқа өкілдері және қызметкерлері д) Басқа мұғалімдер е) Білім беруді басқару органының жататын ақпараттандыру, мектеп, өңірлік орталық немесе жергілікті / информациялықәдістемелік орталығының қызметкерлері және т.б. ж) техникалық қызмет көрсету келісім-шарт жасасқан үшінші тарап В12. Сіздің мектебіңізде оқу процесінде АКТ пайдалану кезінде мұғалімдерге тұрақты әдістемелік көмекті кім көрсетеді? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз ) а) Сіз өзіңіз Иә Жоқ б) Мектептің желілік әкімшілігі (бірақ Сіз емес) в) Мектептің басқа техникалық қызметкері (Сізді қоспағанда) г) Мектептің басқа өкілдері және қызметкерлері ~ 65 ~
66 д) Басқа мұғалімдер е) Білім беруді басқару органының жататын ақпараттандыру, мектеп, өңірлік орталық немесе жергілікті / информациялықәдістемелік орталығының қызметкерлері және т.б. В13. Сіздің мектебіңізде оқу процесінде АКТ пайдалануға төменде көрсетілген факторлар қандай дәрежеде кедергі келтіреді? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Айтарлықтай Кей біреулері Өте аз Ешқандай а) Интернетке қосылған компьютерлер өте аз б) жеткіліксіз қуаты немесе жылдамдығы Интернет сілтемесі в) Оқыту үшін компьютерлер аз г) Компьютерлер жетіспеушілік қуаты жеткіліксіз д) Бағдараламалармен қамтамасыз ету жеткіліксіз е) Мұғалімдерле АКТ-мен жұмыс дағдылары жеткіліксіз ж) Мұғалімдердің сабаққа дайындалу уақыты жеткіліксіз з) Мұғалімдерді кәсіби дамыту үшін тиімді оқу бағдарламалары жеткіліксіз ~ 66 ~
67 и) Қашықтықтан оқытуды қолдау үшін тиімді платформа жеткіліксіз немесе жоқ к) АКТ пайдалану арқылы мұғалімдерді ынталандырудың ойластырылған желісі жеткіліксіз л) АКТ пайдалануды қолдау үшін білікті техникалық кадрлардың тапшылығы ОСЫ ҚЫСҚАША САУАЛНАМАНЫ ТОЛТЫРУ ҮШІН УАҚЫТЫҢЫЗДЫ БӨЛГЕНІҢІЗ ҮШІН СІЗГЕ АЛҒЫС АЙТАМЫЗ! ~ 67 ~
68 Мұғалімге арналған ICILS-2018 компьютерлік және ақпараттық сауаттылық халықаралық зерттеуі Мұғалімге арналған сауалнама The Australian Council for Educational Research ~ 68 ~
69 СІЗ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ В1. Сіздің жынысыңыз: Әйел Ер В2. Сіздің жасыңыз: (Бір жауап нұсқасын таңдаңыз) 25 жасқа толмаған және одан үлкен В3. Өткен оқу жылында осы мектепте Сіз қандай негізгі пәндерден сабақ бердіңіз? (Өткен оқу жылында Сіз сабақ берген пәндерді таңдаңыз. (осы мектептегі аптасына төрт сабақтан кем емес, өзіңіздің жеке жүктемеңізді құрайтындарын белгілеңіз). Сіз өз пәніңіздің (пәндеріңіздің) нақты атауын тізімнен таба алмауыңыз мүмкін. Мұндай жағдайда, Сіздің пәніңізге сәйкес келетін пәндік аумақты белгілеңіз). Қазақ тілі және әдебиеті Шет тілдері, ана (қазақ тілі емес) тілі Математика Жаратылыстану пәндері (физика, химия, биология) Қоғамдық ғылыми пәндер (тарих, қоғамтану, экономика және құқық, география) ~ 69 ~
70 Өнер (бейнелеу өнері, ән) Информатика және АКТ Тәжірибелік және кәсіби-техникалық пәндер (еңбек) Басқа (мысалы, ОБЖ, дене шынықтыру) В4. Өткен оқу жылы Сіз 8-сынып оқушыларына неше мектепте сабақ бердіңіз? (Бір жауапты таңдаңыз) Тек осы мектепте Осы және тағы бір мектепте Осы және тағы екі мектепте Осы және үш және одан да көп мектептерде СІЗДІҢ АКТ-ны ПАЙДАЛАНУ ТӘЖІРИБЕСІ В5. Сіз өзі педагогикалық тәжірибеңізде копьютерді шамамен қанша жыл пайдаланып келесіз? (Бір жауапты таңдаңыз) Ешқашан Кем дегенде екі жыл Екі жыл немесе одан көп ~ 70 ~
71 В6. Сіз келесі жағдайларда компьютерді қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан тек бір жауапты таңдаңыз) Кем Ешқашан Кем дегенде айына бір рет дегенде айына бір рет, бірақ апта сайын емес Кем дегенде аптасына бір рет, бірақ күн сайын емес а) Мектепте оқу процесінде Күн сайын б) Мектепте жұмысына байланысты басқа да мақсаттар үшін в) Мектептен тыс кезкелген мақсаттар үшін В7. Сіз келесі тапсырмаларды компьютерде қаншалықты жақсы орындай аласыз: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Мен оны қалай істеу керектігін білемін Мен оны қалай істеу керектігін түсінемін Мен оны істей аламын деп ойламаймын а) мәтін өңдегішін пайдаланып хат жазу б) Тіркеме ретінде электрондық пошта арқылы файлды жіберу в) Компьютерде сандық фото суретті сақтау ~ 71 ~
72 г) Папкаларда және ішкі папкаларда электронды құжаттарды сақтауды ұйымдастыру д) Оқушылардың үлгерім динамикасын қадағалау е) Ақпарат / бухгалтерлік есеп немесе деректер талдау және сақтау үшін электрондық кестелерді пайдалану (мысалы, Microsoft Excel ) ж) Интернет пайдаланушылардың форумдар/топтары бойынша талқылауға қатысу (мысалы, вики немесе блог) з) қарапайым анимация әсерлерін пайдаланып презентациялар жасау (мысалы, в Microsoft PowerPoint ) и) Онлайн сатып алуларды және төлемдерді жүзеге асыру үшін интернетті пайдалану к) Оқушыларға АКТ көзделіп пайдаланатын сабақтарға дайындалу л) Интернетте пайдалы оқу әдістемелік материалдарын табу м) Оқушыларды оқыту нәтижелерін және оқу жетістіктерін бағалау н) Google Docs сияқты ресурстарды қолдана отырып әріптестермен араласу о) Бағдарламалық жасақтаманы орнату ~ 72 ~
73 СІЗДІҢ ЖҰМЫСТА АКТ ПАЙДАЛАНУ В8. (а) «Зерттелетін сыныпта» сіз қандай пәннен сабақ бердіңіз? (Тек бір жауапты таңдаңыз) Қазақ тілі және әдебиеті Шет тілдері, ана тілі Математика Жаратылыстану пәндері (физика, химия, биология) Қоғамдық-ғылыми пәндер (тарих, қоғамтану, экономика және құқық, география және т.б.) Өнер (бейнелеу өнері, ән) Информатика және АКТ Тәжірибелік және кәсіби-техникалық пәндер (технология) Басқа (мысалы, ОБЖ, дене шынықтыру) (б) «Зерттелетін сыныпта» оқыту барысында Сіз АКТ-ны пайдаландыңыз ба? Иә Өтініш, 9 сұраққа көшіңіз Жоқ Өтініш, 13 сұраққа көшіңіз ~ 73 ~
74 В9. Өткен оқу жылында «зерттелетін сыныпта» оқыту барысында төменде көрсетілген құралдарды Сіз қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Ешқашан Кейбір сабақтарда Көптеген сабақтарда Әр сабақта немесе әр сабақта дерлік а) Білім беру компьютерлік бағдарламалар немесе семинарлар / жаттықтырушылары б) Электронды оқыту ойындары в) Мәтін редакторлары немесе презентация үшін бағдарламалық қамтамасыз ету (мысалы, Microsoft Word, Microsoft PowerPoint ) г) Электронды кестелер (мысалы, Microsoft Excel ) д) Мультимедиялық заттармен жұмыс істеу арналған құралдар (мысалы, инструмент для «ұстау» аудие-видео өңдеу, интернет жүйесіне енгізу, вес-бет жасауға арналған құрал) ~ 74 ~
75 е) Ақпарат визуализация үшін бағдарламалық қамтамасыз ету (мысалы, Microsoft Visio ) ж) Жазу және мониторинг деректеріне арналған құралдар з) Модельдеу үшін бағдарламалық қамтамасыз ету (мысалы, Виртуалды зертхана) и) Әлеуметтік желілер (мысалы, Facebook, Twitter) к) Коммуникация үшін бағдарламалық қамтамасыз ету (мысалы, электронды пошта, блог) л) Электронды ақпарат ресурстары (мысалы, вебсайттар, Википедия, энциклопедиялар) м) Интерактивті электрондық білім беру ресурстары (мысалы, интерактивті тапсырмалар) н) Сызбалық кескіндер немесе суреттер, диаграммалар мен кестелерді жасау құру үшін бағдарламалық қамтамасыз ету о) Электронды портфолио ~ 75 ~
76 В10. «Зерттелетін сыныптағы» Сіздің оқушыларыңыз мынадай жұмыс түрлерін орындау кезінде АКТ-ны қаншалықты жиі пайдаланды? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Ешқашан Кейде Жиі а) Ұзақ жобалармен жұмыс жасау (мысалы, бірнеше аптадан көп) б) шағын тапсырмаларды орындау (мысалы, бір апта ішінде) в) Басқа оқушылармен түрлі идеяларды түсіндіру және оны талқылау г) Орындаған жұмыстың бағасын алу үшін мұғалімге тексеруге тапсыру д) өз темпінде оқу материалдарымен жеке жұмыс е) Ашық түрдегі немесе далалық зерттеулер жүргізу ж) Өз оқу жоспарын ұғыну (рефлексия) (мысалы, дала күнделігін/журналын пайлану арқылы) з) Жоба бойынша басқа мектептің оқушыларымен араласу и) Сыртқы сарапшылардан ақпарат сұрату (мектептен тыс) к) Өз оқу сабақтарын тізбектілігін жоспарлау л) Деректерді өңдеу және талдау ~ 76 ~
77 м) Сыртқы дереккөздерден/ресустардан тақырып бойынша ақпарат іздеу (яғни, мектепте жоқ) н) Табылған ақпарақа талдау жүргізу В11. Сіз «Зерттелетін сыныпта» сабақ беру кезінде мынадай оқыту түрлерінде АКТ-ны қаншалықты жиі қолданасыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Ешқашан Кейде Жиі а) Ақпарат беру жұмысы кезінде материалдың қарсы алдынан түсіндіру б) Қабілеті жоғары немесе үлгерімі нашар оқушылармен қосымша сабақтар жүргізуде (жеке немесе топ) в) Бүкіл сыныптың қатысуымен пікірталасты оқушылардың өздері өткізуіне және презентацияларды жасауға мүмкіндік жасау г) Тесттің көмегімен оқушылардың оқы жетістіктері/оқыту нәтижелерін бағалау д) Оқушылармен кері байланыс орнату е) Мысалдарды қайталаудың көмегімен оқу материалдарын нығайту ж) Оқушыларға ұжымдық жұмыста қолдау көрсету ~ 77 ~
78 з) Сарапшылармен, соның ішінде сыртқы сарапшылармен қарым-қатынас кезінде көмек көрсету и) Оқушыларға басқа оқушылармен бірге жұмыс істеу мүмкіндігін жасау (мектепте немесе мектептен тыс) к) Оқу сұрақтары бойынша оқушылардың атааналары мен қамқоршыларымен өзара қарым қатынас жасау л) Оқыту мәселелі ізденістік қолдау В12. Өткен оқу жылында Сіз «зерттелетін сыныпта» сабақ беру кезінде оқушылардың мынадай АКТ-дағдыларын және икемділіктерін дамытуға қаншалықты көңіл бөлесіз? (Әр қатардан бір сұрақты таңдаңыз) Көп көңіл Жеткілікті көңіл Аз көңіл Ешқанда й көңіл а) Ақпаратты тиімді іздеу б) табылған сандық ақпараттың өзектілігін анықтау (сұрауға сәйкес) в) Нақты / мақсаттарын ескере отырып, кез келген ақпарат беру ~ 78 ~
79 г) Табылған ақпаратты шынайы бағалау д) Табылған ақпараттың нақтылығын тексеру е) АКТ құрылғыларының көмегімен басқа адамдармен ақпарат алмасу ж) Жұмыс материалдарын жасау үшін компьютерлік қосымшаларды пайдалану (мысалы, презентациялар, құжаттар, суреттер және кестелер) з) Оқушылар өзінің тәсілін іздестіру ақпаратын бағалау и) Әрекет ету үшін АКТ (жауап қату / реакция) басқа адамдардың жұмысқа қаражатын пайдалану к) Іздеу кезінде әр түрлі ақпаратты электронды ресурстарды зерттеу л) Сандық ақпарат көздеріне сілтемелер беру м) Интернетте ақпарат орналастыру зардаптарын түсіну ~ 79 ~
80 СІЗДІҢ МЕКТЕБІҢІЗДЕ В13. Сіз мектепте оқу процесінде АКТ-ны пайдалану туралы көрсетілген пайымдаулармен қаншалықты келәісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңызе) а) Оқушыларға жақсы сапалы ақпарат көздеріне қол жеткізуді қамтамасыз етеді Толығымен Келісемін Келіспеймін Толығымен келісемін келіспеймін б) Ол оқушылардың жазу дағдыларын нашарлауына әкеледі в) Ол оқушыларға ақпаратты тиімдірек жинау және өңдеу үшін көмектеседі г) Бұл мектепте көп ұйымдастырушылық мәселелерді жасайды д) Ол оқушылардың бірбірімен ұжымдық дағдыларын меңгеруге көмектеседі ~ 80 ~
81 е) Компьютерлік бейнелерден емес, шынайы нысандардың көмегімен қалыптастыратын түсініктерді қалыптастыруға кедергі келтіреді ж) Оқушыларға басқа адамдармен тиімді араласуға көмектеседі з) Интернет көздерінен алынған материалдарды көшіруге көмектеседі и) Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын көтеруге ықпал етеді к) Оқушыларға олардың білім сұраныстары деңгейіне сәйкес жұмыс істеуге көмектеседі л) Оқушылардың жеке қарым-қатынас көлемін қысқартады ~ 81 ~
82 м) Оқушылардың дағдыларын дамыту үшін одан өз жұмысының өзінөзі бақылауды жоспарлау мен орындауға көмектеседі н) Оқушылардың бойындағы есептеу дағдыларының нашарлауына келіп соқтырады о) Оқушының үлгерімін жоғарылатады п) Оқушыларды оқудан алаңдатады В14. Сіздің мектебіңіздегі оқу процесіндегі АКТ-ны қолдану туралы төменде көрсетілген пайымдаулармен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Оқыту процесінде АКТ-ны қолдану басты бағыт болып табылмайды Толығымен Келісемін Келіспеймін Толығымен келісемін келіспеймін ~ 82 ~
83 б) Менің мектебімде компьютерлік жабдықтың мөлшері жеткіліксіз (мысалы, компьютерлер) в) Менің мектебімде электронды білім беру ресурстарының мөлшері жеткіліксіз г) Менің мектебімде Интернет желісіне қол жетімділігі шектеулі (мысалы, жылдамдығы баяу немесе тұрақсыз қосылу) д) біздің мектепте компьютерлік құрал-жабдықтар ескірген е) АКТ-ны пайдалана отырып сабақтарға дайындалу үшін уақыт жетпиді ж) Менің АКТ-ны қолдану саласындағы кәсіби дағдыларымды дамыту үшін мүмкіндіктерім/жағдайым жеткіліксіз з) Жұмыс жағдайында АКТ құралдарын қамтамасыз ету үшін техникалық көмек көрсету жеткілікті емес ~ 83 ~
84 Мұғалімдердің білім беру процесінде АКТ-ны пайдалануға үйрету В15. Сіз соңғы екі жыл ішінде төменде көрсетілген қандай да бір біліктілікті арттыру жөніндегі іс-шараға қатыстыңыз ба? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ а) Негізгі компьютерлік бағдарламалар бойынша негізгі курс (мысалы, мәтіндік редакторлар, электронды кестелер, мәліметтер базасы) б) Озық қолданушыларға арналған негізгі компьютерлік бағдарламалар бойынша курс (мысалы, мәтіндік редакторлар, электронды кестелер, мәліметтер базасы) в) Интернет желісінде жұмыс бойынша негізгі курс (мысалы, Интернетте ақпаратты іздеу, электронды ресурстар) г) Озық қолданушыларға арналған Интернет желісінде жұмыс бойынша курс (мысалы, веб-сайттарды және веб-ресурстарды құру) д) Оқу процесінде АКТ-ны интегралдау бойынша курс е) Пәндік / пән саласында арнайы бағдарламалармен жұмыс істеу үшін үйрену ж) Оқытуда АКТ пайдалану арқылы басқа мұғалімдердің сабақтарына кіру з) Сандық бейне / аудио жабдықтарды пайдалануды қоса алғанда, мультимедиялық объектілерін дамытуға арналған курс ~ 84 ~
85 и) Сыныпта нақты Пән аясы бойынша электронды білім беру ресурстарын пайдалану жөніндегі курс к) АКТ пайдалану немесе білім беру процесінің түрлі аспектілері интернет форумында талқылау п) Бірлескен жұмыс үшін кеңістігін пайдалана отырып, басқа мұғалімдер мен осы материалдардың бағалаумен электрондық ресурстармен алмасу В16. Сіз оқу процесінде АКТ-ны пайдаланудағы тәжірибелік және принциптеріне байланысты мәліметтерімен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін Толығымен келіспеймін а) Мен сыныпта оқытуда АКТ пайдалану әдістерін жақсарту үшін басқа мұғалімдермен бірге жұмыс істеп жатырмын б) Мектепте сыныптағы АКТ пайдалануды реттейтін стандартты ережелері бар в) Мен үнемі қолданыстағы оқу жоспарының шеңберінде АКТ пайдаланып сабақты дамытуға әріптестерімен бірлесіп жұмыс істеймін ~ 85 ~
86 г) Мен басқа мұғалімдер өзінің тәжірибелік қызметінде АКТ пайдалануын бақылаймын д) Мектепте АКТ саласында оқушылар қандай білім алатыны туралы түсінік бар ма Сіз осы қысқаша сауалнаманы толтыру үшін уақытыңызды бөлегеніңізге рахмет! ~ 86 ~
87 Оқушыға арналған ICILS-2018 Копьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеуі Оқушыға арналған сауалнама The Australian Council for Educational Research ~ 87 ~
88 Сіз туралы В1. Қашан туылдыңыз? Қаңтар-Желтоқсан (Ай) (Жыл) В2. Жынысыңыз қандай. Әйел Ер В3. Сіз қандай білім деңгейін аяқтауды жоспарлап отырсыз? (Бір жауапты таңдаңыз) Негізгі орта білім (5-9 сыныптар) 9 сынып базасында техникалық және кәсіптік білім (колледж, училище) Жалпы орта білім (10-11 сыныптар) 11 сынып базасында техникалық және кәсіптік білім (колледж, училище) Жоғары білім (бакалавр, маман немесе техникалық мамандықтың магистрі) Жоғары білім (бакалавр, маман немесе ғылым саласының магистрі) немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білім (PhD докторы, ғылым докторы) Білім алу жоспарымда жоқ Сіздің үйіңіз бен жанұяңыз Бұл бөлімде Сіздің үйіңіз бен жанұяңызға қатысты бірнеше сұрақтар қарастырылады. Осы сұрақтың кейбіреулері үйіңіз, анаңыз, әкеңіз немесе олардың орнын алмастырушылар туралы болады. Мысалы, қамқоршы немесе асырап алушылар. ~ 88 ~
89 Егер Сіз уақытыңыздың көп бөлігін ата-аналарыңызбен немесе қамқоршыларыңызбен өткізетін болсаңыз, өтінеміз, ата-ана/қамқоршылар кіммен уақытты көбірек өткізетініңіз туралы келесі сұраққа жауап беріңіз. В4. Сіз және Сіздің ата-анаңыз қайда туылды? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Сіз Анасы немесе оны алмастырушы әйел Әкесі немесе оның орнын алмастырушы ер адам Қазақстан ТМД басқа елдерінде (Қазақстан басқа) Басқа елде В5. Үйіңізде негізінде қай тілде сөйлесесіз? (Бір жауапты таңдаңыз) Орыс тілі Қазақ тілі Басқа тілде В6. Сіздің анаңыз немесе [оның орнын алмастырушы әйел] жұмыс істейді ме? Иә (Назар аударыңыз: Оқушылар В7a және В7б сұрақтарына өтеді) ~ 89 ~
90 Жоқ (Назар аударыңыз: Оқушылар В7в және В7г сұрақтарына өтеді) В7а. Анаңыздың немесе [оның орнын алмастырушы әйелдің] негізгі жұмысы қандай? (Мысалы, ЖОО мұғалімі, аспаз, сатушы-менеджер) (Лауазымын атап жазыңыз) В7б. Анаңыз немесе [оның орнын алмастырушы әйел] негізгі жұмыс орнында немен айналысады? (мысалы, ЖОО-ның студенттеріне сабақ береді, мейрамханада аспазға тамақ дайындауға көмектеседі, сатушылар тобын басқарады) (Оның қазіргі жұмыста немен айналысатынын бір сөйлеммен сипаттап беріңіз) (Назар аударыңыз: В7a және В7б сұрақтарына жауап бергеннен кейін оқушылар В8 сұрағына өтуі керек) В7в. Анаңыз немесе [оның орнын алмастырушы әйел] қайда жұмыс істеді? (мысалы, ЖОО мұғалімі, аспаз, сатушы-менеджер) Өтінеміз, оның бұрынғы жұмысы туралы бір сөйлеммен сипаттап беріңіз. Егер ол ешқашан ақылы жұмыста істемеген болса, оның қазіргі уақытта немен айналысатынын көрсетіңіз (Лауазымын атап көрсетіңіз) ~ 90 ~
91 В7г. Анаңыз немесе [оның орнын алмастырушы әйел] бұрынғы жұмысында немен айналысты? (мысалы, ЖОО-ның студенттеріне сабақ береді, мейрамханада аспазға тамақ дайындауға көмектеседі, сатушылар тобын басқарады) (Өтінеміз, оның бұрынғы жұмысы туралы бір сөйлеммен сипаттап беріңіз. Егер ол ешқашан ақылы жұмыста істемеген болса, оның қазіргі уақытта немен айналысатынын көрсетіңіз) В8. Анаңыздың немесе [оның орнын алмастырушы әйелдің] білімі қандай? Егер бұл сұраққа қалай жауап беру жөнінде күмәніңіз болса,тестадминистратордан көмек сұраңыз. (Бір жауапты таңдаңыз) Негізгі орта білім (5-9 сыныптар) Жалпы орта білім (10-11 сыныптар) 9 сынып базасында техникалық және кәсіптік білім (колледж, училище) Жоғары білім (бакалавр, маман немесе техникалық мамандықтың магистрі) Жоғары білім (бакалавр, маман немесе ғылым саласының магистрі) немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білім (PhD докторы, ғылым докторы) Оның білімі жоқ ~ 91 ~
92 В9. Сіздің әкеңіз немесе [оның орнын алмастырушы ер адам] ақылы жұмыста істейді ме? Иә (Назар аударыңыз: Оқушылар В10a және В10б сұрақтарына өтеді) Жоқ (Назар аударыңыз: Оқушылар В10в және В10г сұрақтарына өтеді) В10а. Әкеңіздің немесе [оның орнын алмастырушы ер адамның] негізгі жұмысы қандай? (мысалы, ЖОО мұғалімі, аспаз, сатушы-менеджер) (Лауазымын атап көрсетіңіз) В10б. Әкеңіз немесе [оның орнын алмастырушы ер адам] негізгі жұмыс орнында немен айналысады? (мысалы, ЖОО-да студенттерге сабақ береді, мейрамханада аспазға тамақ дайындауға көмектеседі, сатушылар тобын басқарады) (Оның айналысатын негізгі жұмысын бір сөйлеммен сипаттап беріңіз) В10в. Әкеңіз немесе [оның орнын алмастырушы ер адам] қайда жұмыс істейді? (мысалы, ЖОО-ның студенттеріне сабақ береді, мейрамханада аспазға тамақ дайындауға көмектеседі, сатушылар тобын басқарады) (Өтінеміз, оның бұрынғы жұмысы туралы бір сөйлеммен сипаттап беріңіз. Егер ол ешқашан ақылы жұмыста істемеген болса, оның қазіргі уақытта немен айналысатынын көрсетіңіз) (Лауазымын атап көрсетіңіз) ~ 92 ~
93 В10г. Әкеңіз немесе [оның орнын алмастырушы ер адам] бұрынғы жұмысында немен айналысты? (мысалы, ЖОО-ның студенттеріне сабақ береді, мейрамханада аспазға тамақ дайындауға көмектеседі, сатушылар тобын басқарады) (Өтінеміз, оның бұрынғы жұмысы туралы бір сөйлеммен сипаттап беріңіз. Егер ол ешқашан ақылы жұмыста істемеген болса, оның қазіргі уақытта немен айналысатынын көрсетіңіз) В11. Әкеңіздің немесе [оның орнын алмастырушы ер адамның] білімі қандай? Егер бұл сұраққа қалай жауап беру жөнінде күмәніңіз болса,тестадминистратордан көмек сұраңыз. (Бір жауапты таңдаңыз) Негізгі орта білім (5-9 сыныптар) Жалпы орта білім (10-11 сыныптар) 9 сынып базасында техникалық және кәсіптік білім (колледж, училище) Жоғары білім (бакалавр, маман немесе техникалық мамандықтың магистрі) Жоғары білім (бакалавр, маман немесе ғылым саласының магистрі) немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білім (PhD докторы, ғылым докторы) ~ 93 ~
94 Оның білімі жоқ В12. Үйңізде шамамен қанша кітап бар? Журналдарды, газеттерді және оқулықтарды қоспағанда. (Тек бір ғана жауапты таңдаңыз) 0 10 кітап кітап кітап кітап 200 кітаптан көп В13. Сіздің үйіңізде электронды кітаптарды қандай дәрежеде пайдаланады? (Тек бір ғана жауапты таңдаңыз) Айтарлықтай дәрежеде Орташа дәрежеде Шамалы дәрежеде Пайдаланылмайды В14. Сіздің үйіңізде компьютерлер қаншалықты көп пайдаланылады? (Компьютердің әр бір түрі бойынша санын жазңыз) а) Стационарлық компьютер ~ 94 ~
95 б) Қол компьютері (мысалы <, ноутбук, нэтбук>) в) Планшеттер (мысалы ) В15. Сіздің үйде интернетке кіру мүмкіндігі бар ма? (Тек бір ғана жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ Компьютер мен интернетті пайдалану В16. Сіз компьютерді қаншалықты ұзақ пайдаланасыз? (Тек бір жауапты ғана таңдаңыз) Бір жалдан аз Бір жылдан аз, бірақ кем дегенде үш жыл Кем дегенде үш жыл, бірақ бес жылдан аз Кем дегенде бес жыл, бірақ жеті жылдан аз Жеті жыл немесе одан көп В17. Мына жерлерде компьютерді қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Айына бір рет, Ешқашан Айына бір реттен аз бірақ апта сайын емес Күн сайын а) Үйде б) Мектепте ~ 95 ~
96 в) Басқа жерлерде (мысалы, жақын орналасқан кітапханада немесе интернет дәмхана) В18. Мектептен тыс компьютерді келесі әрекеттер үшін қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Құжаттарды жасау және өзгерту (мысалы, әңгімелер немесе тапсырмалар жазу) Ешқашан Айына бір реттен аз Айына бір рет, бірақ апта сайын емес Аптасына бір рет, бірақ күн сайын емес Күн сайын б) Есептеулер, деректерді сақтау және графикалық суреттердің электрондық кестелерін пайдалану (мысалы [Microsoft EXCEL ] пайдалану) в) Қарапайым слайдшоу презентация жасау (мысалы [Microsoft PowerPoint ] пайдалану) ~ 96 ~
97 г) Мультимедиалық презентация жасау (дыбыспен, суреттермен, видео) д) Мектепке көмек көрсету үшін әзірленген электронды оқу бағдарламаларын пайдалану (мысалы, математика немесе оқу бойынша бағдарламалар) е) Макростарды немесе скриптарды, компьютерлік бағдарламаларды жазу (мысалы [Logo, Scratch or HTML] пайдалану) ё) Сызбаларды, кестелерді, суреттер бойынша электронды бағдарламаларды пайдалану ж) Музыка шығару немесе аранжировка ~ 97 ~
98 В19. Мектептен тыс интернетті келесі әрекеттер үшін қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Отметьте один вариант ответа в каждой строке) а) Оқу немесе мектеп жұмысы үшін ақпарат іздеу Ешқаша н Айына бір реттен аз Айына бір рет, бірақ апта сайын емес Аптасы на бір рет, бірақ күн сайын емес Күн сайын б) Оқу және мектеп жұмысы үшін уики немесе онлайн энциклопедияларға қол жеткізу в) Әлеуметтік желілер немесе хабарламалар арқылы басқа адамдармен араласу (мысалы Жылдам хабарлама немесе мәртебені) г) Онлайн профильдер немесе блогтарға пікір қалдыру д) Сайттарда [Сұрақ және жауап] немесе форумдарда сұрақтар қою е) Веб-сайттарда немесе форумдарда басқа адамдардың сұрақтарына жауап беруде ё) Өз блогыңызға хабарлама жазу үшін (мысалы Wordpress, Tumblr, Blogger) ~ 98 ~
99 ж) [онлайн-профиль] немесе [онлайн қауымдастық] суреттерді немесе бейнелерді жүктеу (мысалы, Facebook, Instagram немесе Youtube) з) Достармен немесе жанұямен онлайн режимде араласу үшін дауыстық чатты пайдалану (мысалы, Skype немесе ойын дауыс чаты) к) Веб-беттерді жасау және өңдеу В20. Мектептен тыс келесі іс-шаралар үшін компьютерді қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан бір жауаптан таңдаңыз) Айыны бір Аптасына бір рет, бірақ рет, бірақ Айына бір апта сайын күн сайын Күн Ешқашан реттен аз емес емес сайын а) Іс-шараларға қатысу немесе жерлерге бару үшін интернетке қасыту б) Сіз сатып ала алатын заттар туралы пікірлерді оқу в) Ойын ойнау г) Ән тыңдау ~ 99 ~
100 д) Ағынды немесе жүктелген бейнені қарау (мысалы, фильмдер, телевизиялық шоу немесе бейнебаяндар) е)қызықты заттар туралы жаңалықтар алу үшін интернетті пайдалану ё) Білмейтін затты жасау үшін интернетті пайдалану. В21. Сіз мектепте компьютерді қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Эссе немесе есеп дайындауда б) Презентация дайындауда в) Сіздің мектебіңіздің басқа оқушыларымен желіде жұмыс жасауда г) Басқа мектептің оқушыларымен желіде жұмыс жасауда д) Аяқтау [Жұмыс парақтарын] немесе жаттығулар Аптасына Айына бір рет, бір рет Айына бір бірақ апта Ешқашан реттен аз сайын емес ~ 100 ~
101 е) Өз жұмысын және уақытын реттеу ё) Оқуыңыз туралы жазба ж) Тестілеуді аяқтау з) Веб-парақшаларды жасау немесе өзгерту В22. Сіз компьютерлерді келесі пәндер немесе пәнддік саласында қаншалықты жиі пайдаланасыз? а) Қазақ тілі (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Әр сабақта Ешқашан Кейбір сабақтарда Көп сабақтарда немесе әр сабақта дерлік Мен бұл пәнді/пәндерді оқымаймын б) Ағылшын тілі в) Математика г) Ғылым (жаратылыстану және/немесе физика, химия, биология, геология, жер туралы ғылым) д) Гуманитарлық ғылымдар (тарих, география, азаматтық құқық, құқық, экономика және т.б.) ~ 101 ~
102 е) Шығармашылық өнер (сурет салу өнері, ән, би, драма және т.б.) ё) [Ақпараттық технологиялар, компьютерлік зерттеулер немесе оның баламасы] ж) Басқа (практикалық немесе кәсіптік пәндер, имандылық/ этика, дене тәрбиесі, еңбек, әлеуметтік және өзін-өзі даму сабақтары) В23. Мектепте мынадай тапсырмаларды орындауды үйрендіңіз бе (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Интернет-көздеріне сілтемелер беру б) Компьютер көмегімен іздеу үшін ақпаратқа қол жеткізу Иә Жоқ в) Компьютердің мақсаты үшін немесе осы аудитория үшін ақпарат ұсыну г) Интернеттен алынған ақпараттың сенім дәрежесін анықтау ~ 102 ~
103 д) Мектеп жұмысына қосу үшін қандай ақпарат лайықты екенін шешу е) Интернеттен алынған ақпаратты реттеу ё) Таныс емес тақырып туралы ақпаратты қайдан іздеу керек туралы шешім ж) тақырып бойынша түрлі сандық ақпараттар типтерін іздеу з) Компьютерлік бағдарламаларды жазу к) Веб-сайттарды жасау В24. Келесі нәрселерге Сізді негізінен кім үйретті? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Интернеттің көмегімен араласу Менің Менің Менің мұғалімдерім жанұям достарым Мен өзім үйрендім Мен ешқашан үйренген емеспін б) Мектеп жұмысы үшін құжаттарды жасау в) Компьютер параметрлерін өзгерту г) Интернеттен ақпарат іздеу ~ 103 ~
104 д) Компьютерлік желіде жұмыс жасау Компьютерді пайдалану туралы Сіздің ойыңыз: В25. Сіз келесі тапсырмалардың әр қайсысын компьютерде қаншалықты жақсы орындай аласыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Сіздің компьютеріңізден файлдарды іздеу және табу б) Вирустарды табу және жою мақсатында, бағдарламалық құралдарын пайдалану в) Деректер базасын құру (мысалы, [Microsoft Access ] пайдалануымен) г) Құжаттарды жасау және өңдеу (мысалы, мектеп тапсырмалары) д) Интернеттегі қажетті ақпаратты іздеу және табу е) Веб-беттерді құру және өңдеу ё) Проблемаларды өзгерту немесе жұмысты жақсарту мақсатында компьютердің параметрлерін өзгерту Қалай Қалай істей Істей аламын істейтінімді алатынымды деп білмеймін біле аламын ойламаймын ж) Графиктерді құру немесе мәліметтерді сақтау, есептерді санау үшін кестелерді пайдалану ~ 104 ~
105 з) Макросты немесе компьютерлік бағдарламаны құру (мысалы, [Basic, Visual Basic]-да) к) Компьютерлік желіні орнату л) Мультимедиялық презентацияны жасау (дыбыспен, суреттермен немесе бейне) м) онлайн-профильге суретті немесе бейнені, мәтінді қосу В26. Компьютермен жұмыс істеу тәжірибеңіз туралы ойлаңыз: Сіз келесі пайымдаулармен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Компьютерде жұмыс істеу мен үшін өте маңызды Толығымен Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін келіспеймін б) Жаңа компьютерлік бағдарламаларды үйрену мен үшін оңай в) Менің ойымша, компьютерді пайдалануға көңілді. г) Мен әр қашан компьютермен жұмыс істегенде жақсы болдым. ~ 105 ~
106 д) Компьютердің көмегімен жаңа нәрселерді жасаған маған ұнайды е) Компьютердің көмегімен бір нәрсе жасау үшін мен үнемі жаңа әдістерді іздеймін. ё) Ақпаратты іздеу үшін интернетті пайдаланған маған қатты ұнайды. В27. Компьютерлерді пайдалану туралы ойлаңыз: Сіз келесі пайымдаулармен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін Толығымен келіспеймін а) Мен үшін компьютерді пайдалану қиын болады деп жиі алаңдаймын. б) Жаңа компьютерлік қосымшалармен жұмыс барысында мен қатты қиналамын. в) Компьютерде бір мәселені шешуде қатты қобалжимын. ~ 106 ~
107 г) Компьютер аса қиын тапсырманы орындауды сұраған кезде, мен өзімді шарасыз сезінемін. д) Компьютердің көмегімен бір нәрсе істеу керек болғанда мен қатты алаңдаймын.. е) Компьютерде бір нәрсе істемей қалғанда мен қатты ызаланамын. ё) Мен компьютердегі ақпаратты жоғалтып аламын немесе қате жіберемін деп үнемі қорқамын. В28. «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар туралы» ойлаңыз: Сіз келесі пайымдаулармен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін Толығымен келіспеймін а) Мен «ақпараттық және компьютерлік технологиялармен» байланысты мамандыққа ие болғым келеді. ~ 107 ~
108 б) «Орта мектептен» кейін мен «Ақпараттық және компьютерлік технолгияларға» қатысты пәндерді зерттегім келеді в) Мен «Ақпараттық және компьютерлік технологияларды» қамтитын жұмыс табамын деп үміттенемін. г) «Ақпараттық және компьютерлік технологияларды» оқу менің мансабымды көтеруге көмектеседі «Болашақ, мүмкіншілік». д) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» туралы білім маған жұмыс табуға көмектеседі. е) Бүгінгі уақытта «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» саласындағы озық дағдыларсыз жақсы жұмыс табу мүмкін емес. ~ 108 ~
109 В29. «Ақпараттық және компьютерлік техникалар» туралы Сіз келесі пайымдаулармен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін Толығымен келіспеймін а) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» саласындағы жетістіктер, әдетте, адамдардың тұрмыс жағдайларын жақсартады б) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» бізді қоршаған ортаны жақсы түсінуге көмектеседі в) «Ақпараттық және компьютерлік технологияларды» пайдалану адамдарды коғамнан көп оқшаулайды. г) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» басқа адамдарға жақсы қарым-қатынас жасауға көмектеседі. ~ 109 ~
110 д) «Ақпараттық және компьютерлік технолгиялар» саны көп болса, жұмыс орындары азаяды. е) «Ақпараттық және компьютерлі технологиялар» саласындағы жетістіктер әдетте экономикаға көмектеседі. ё) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» адамдарды біздің қоғамдағы нақты проблемалардан алшақтатуды. ж) Мен есейгенде «ақпараттық және компьютерлік технологияларды» түрлі салаларда пайдаланатын боламын. з) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» қоғам үшін құнды болып табылады. к) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» саласындағы жетістіктер мен үшін маңызды ~ 110 ~
111 л) «Ақпараттық және компьютерлік технологиялар» саласындағы жетістіктер көптеген әлеуметтік жеңілдіктер әкеледі. м) «Ақпараттық және компьютерлік технологияларды» пайдалану адам денсаулығына қауіпті болуы мүмкін. В30. Мектеп жұмысы үшін «ақпараттық және компьютерлік технологияларды» пайдалану туралы Сіз келесі пайымдаулармен қаншалықты келісесіз немесе келіспейсіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін Толығымен келіспеймін а) Оқушыларға үздік ақпарат көздеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді б) Оқушыларға дербес жазу қажеттілігін болдырмай мүмкіндігін береді в) Оқушыларға ақпаратты тиімді тұрғызу және жинауға көмектеседі г) Оқушыларға басқа оқушылармен ынтымақтастыққа үйретуге көмектеседі ~ 111 ~
112 д) Оқушыларға басқа оқушылармен тиімді араласуға көмектеседі е) Оқушыларға интернетте жарияланған ақпарат көздерінен мәтіндерді өздері жазудың орнына көшіруге мүмкіндік береді ё) Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыруға көмектеседі ж) Оқушыларға жаңа нәрселерді үйренуге жаңа тәсілдерді табуға көмектеседі з) Оқушылардың басқа оқушылармен өткізетін оқу уақытын шектейді к) Оқушыларға өзінің мектеп жұмысын жоспарлау дағдыларын дамытуға көмектеседі л) Сандарды есептеуде оқудың қажеті жоқ м) Оқушыларға өздерінің мектеп пәндері туралы көбірек білуге көмектеседі ~ 112 ~
113 н) Оқушыларды тек сабақтан алаңдатады В31. Осы оқу жылында «Математиканы / тестілеу тілін / ғылымды» оқу барысында: Сабақ уақытында Сіз келесі құрылғыларды қаншалықты жиі пайдаланасыз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Ешқашан Кейбір сабақтарда Көп сабақтарда Әр сабақта немесе әр сабақта делік a) Бағдарламалық қамтамасыз ету оқулығы немесе [практикалық бағдарламалар] б) Сандық оқыту ойындар в) Мәтіндік процессорлар немесе бағдарламалық қамтамасыз ету презентациялары (Мысалы, [Microsoft Word ], [Microsoft PowerPoint ]) г)электрондық (мысалы, [Microsoft Excel ]) кестелер д) Мультимедиялық құрылғыларды шығару (мысалы, суретті өңдеу, веб-өндіру) ~ 113 ~
114 е) Бағдарламалық қамтамасыз ету тұжырымдамасын картаға түсіру (мысалы [Inspiration ], [Webspiration ]) ё) Деректер жазбалары және құралдар мониторингі ж) Бағдарламалық қамтамасыз етуді қайта жасауға және үлгілеу з) Әлеуметтік медиа (мысалы, Facebook, Twitter, Instagram) к) Коммуникациялық бағдарламалық қамтамасыз ету (мысалы, электронды пошта, блогтар) л) Компьютерлік Ақпараттық ресурстар (мысалы, веб-сайттар, уики, энциклопедиялар) м) Интерактивтік сандық білім ресурстары (мысалы, оқыту нысандары) н) Бағдарламалық қамтамасыз етуде суреттерді немесе кестелерді жасау п) Электрондық портфолио ~ 114 ~
115 В32. «Математиканы / тестілеу тілін» ғылымды» оқыту барысында Сіздің мұғаліміңіз келесі әдістерді АКТ қаншалықты жиі пайдаланады? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Ешқашан Кейде Жиі a) Оқушыларға ақпаратты ұсыну б) Тестілеу арқылы білімін бағалау в) Біз білгеніміз туралы кері баланысты ұсыну г) Басқа оқушылармен ынтымақтасатын жобаларды ұйымдастыру В33. Сіз «ақпараттық және компьютерлік технологияларды» мектепте оқыту мақсатында пайдалану туралы келесі пікірлермен қаншалықты келісесіз? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толығымен келісемін Келісемін Келіспеймін Толығымен келіспеймін a) Менің мұғалімім оқыту үшін компьютерді пайдаланады б) Менің мектебімде оқушылар үшін жеткілікті компьютер бар. в) Менің мектебім сандық оқытатын ресурстарға қол жетімді. г) Менің мектебімде интернетке қосылу тез және сенімді. ~ 115 ~
116 д) Менің мектебімде компьютерлік жабдықтар өзекті. е) Оқушылар өз жұмыстары үшін компьютерді пайдалану уақытына ие. ё) Менің мектебімді мұғалімдер компьютерді қалай пайдалану керектігін көрсетеді. ж) Жұмыс істемей қалған мектеп компьютерлері тез жөнделеді. ~ 116 ~
117 Ұлттық мәнмәтіндік шолу ICILS-2018 Компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеуі Ұлттық мәнмәтіндік шолу The Australian Council for Educational Research ~ 117 ~
118 A бөлімі. Білім беру жүйесі 1. Сіздің еліңізде орта білім беру жүйесін келесі пайымдаулардың қайсысы жақсы сипаттайды? (Бір жауапты таңдаңыз) Мектептік білім жауапкершілі бірінші кезекте Министрлікке немесе білім беру департаментіне құзыретіне жүктелген Мектептік білім жауапкершілігі бірінші кезекте облыс/аудан құзыретіне жүктелген Мектептік білім беру жауапкершілігі үшін ұлттық және ауылдық органдар арасында тең баланс бар Басқа, төменде сиппаттаңыз 2. Сіздің елде мектептік білім қай жас үшін міндетті болып табылады? (Әр шаршыға санды жазыңыз) а) Міндетті білім қай жастан басталады? б) Міндетті білім қанша жылға созылады? ~ 118 ~
119 3. Сіздің елде білім берудің келесі фазалары/кезеңдері ұсынылатын мекемелерінің негізгі сипаттамаларын жазып көрсетіңіз. (а) Бастауыш мектепте білім беру <БХСЖ 1> (5 жастан шамамен 11 жасқа дейін) Сіз операциялық мектептердің әр түрлілігін ажырата және сипаттау қажет болуы мүмкін. Ол сондай-ақ білім беруде (мысалы, негізінен арнайы мектептерде, негізгі мектептер ішінде немесе интеграцияланған жүйесі арқылы арнаулы сыныптар) ерекше қажеттіліктері бар оқушылар үшін көзделген қалай пайдалы көрсетеді болар еді. Білім БХСЖ 2-деңгей БХСЖ 1 соң бағдарлама / мекеменің көзделген болса, мәселе келесі бөлігінде одан әрі білім беру кезеңінің деңгейі туралы хабарлауыңызды өтінеміз. (б) кіші орта мектепте білім беру <БХСЖ 2> (11 жастан шамамен 14/15 жасқа дейін) Сіз институционалдық деңгейде бар бірнеше бағыттар немесе бағдарламаларды ажырата және сипаттауыңыз қажет болуы мүмкін. Бұл бағдарламаларды қамтуы мүмкін: Жалпы білім Кәсібиге дейін / техникалық білімге дейін Кәсіби немесе техникалық білім ~ 119 ~
120 (в) орта мектептің жоғары сыныптарындағы білім <БХСЖ 3> (14/15 жастан шамамен 17/18 жасқа дейін) Сіз институционалдық деңгейде бар бірнеше бағыттар немесе бағдарламаларды ажырата және сипаттауыңыз қажет болуы мүмкін. Бұл бағдарламаларды қамтуы мүмкін: Жалпы білім Кәсібиге дейін / техникалық білімге дейін Кәсіби немесе техникалық білім (г) мекемелер, егізінен мақсатты тобын қалыптастыру болып табылады Осыған байланысты, көбінесе бастауыш және орта білім беруді қамтамасыз ету ғимаратта орналасқан мақсатты сыныпта ма төменгі орта білім немесе төмен орта және жалпы орта білім беру ғана екенін көрсетіңіз. Ол ең көп тараған мақсатты сынып болып табылатын ұйымда ең кішкентай сынып және жоғары сыныпты анықтау, сондай-ақ осы кешенді немесе мамандандырылған ұйымдар пайдалы болып табылады. ~ 120 ~
121 4. Сіздің елде <БХСЖ 2> деңгейінде білім көрсететін мемлекеттік (қоғамдық) және мемлекеттік емес мектептердің шамамен пайызы қанша? (Әр терезеге пайызды жазыңыз және пайыздар 100-ге дейін екеніне көз жеткізіңіз) а) Қоғамдық / мемлекеттік мектептер б) Жекеменшік мектептер в) Басқа мектептер (сиппаттаңыз): 5. Ең соңғы деректердің негізінде мақсатты сыныптар оқушыларының пайызы қандай: (Әр терезеге пайызды жазыңыз және пайыздар 100-ге дейін екеніне көз жеткізіңіз) а) Қоғамдық / мемлекеттік мектептерде б) Жекеменшік мектептерде в) Басқа мектептерде ~ 121 ~
122 6. Мақсатты сыныпта оқушылармен мектептерде қанша автономия бар, қатысты: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Толық автономия Кейбір автономия Автономия жоқ а) мектеп әкімшілігіы (мысалы, мектепті басқару органдары/мектептік сайлау кеңесі) б) IT жабдықтарды және бағдарламалық қамтамасыз ету сатып алу в) АКТ пайдалануда оқуға қатысу үшін қызметкерлерге мүмкіндік беру г) АКТ бойынша оқу жоспарын құру және өткізу д) Мұғалімдерді іріктеу е) Оқушыларды бағалау ж) АКТ бойынша техникалық қолдау B бөлімі. Білім беру саласындағы АКТ пайдалану жоспарлары және саясат 7. Білім беру саласындағы АКТ пайдалануды қолдау жоспарлары немесе саясат бар ма? (Бір жауапты таңдаңыз) Иә, ұлттық және аумақтық деңгейде Егер иә болса, 8 сұрақты жалғастырыңыз ~ 122 ~
123 Иі, тек ұлттық деңгейде Ия, тек аумақтық деңгейде Жоқ, ұлық және аумақтық деңгейде емес Егер жоқ болса, 14 сұраққа көшіңіз 8. Сіздің еліңізде мектептегі білім беру АКТ пайдалануды қолдау үшін жоспарлар мен саясатын анықтаудың негізгі құжаттарын көрсетіңіз? (Егер мүмкін болса, әр құжаттың URL мекенжайын беруіңізді сұраймыз) 9. Арнайы еске оқушылардың білім жетілдіру сілтеме жасай отырып білім беру саласындағы АКТ пайдалану туралы жоспарлары немесе саясат, бар ма: (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ а) Пәндер материалдарының мазмұны (Математика, ғылым және т.б.) б) Болашақ жұмысында АКТ пайдалануда оқушыларды дайындау в) Ақпараттық сауаттылығын дамыту ~ 123 ~
124 г) Сыни ойлау, командада жұмыс және байланыс АКТ дағдылары д) Онлайн үйрену курстарының қол жетімділігін жақсарту (мысалы, ауыл оқушылары үшін) 10. Мынадай ресурстарға сілтеме жасай отырып білім беру саласындағы АКТ пайдалану туралы жоспарлар немесе саясат бар? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) цифровых ресурсов а) Компьютерлік техникамен немесе басқада АКТ ресурстарымен қамтамасыз ету б) Акт ресурстарын есептеу техникасының құралдары мен басқа да техникалық қызмет көрсету в) Акт компьютерлік жабдықтар мен басқа да ресурстарды жаңарту және ауыстыру г) Мұғалімдердің жұмыстарында компьютерлік жабдықтар мен басқа да ресурстарды пайдалануда қолдау д) Сандық білім беру ресурстары қол жеткізу е) Интернетке қол жеткізу г) Сандық мектеп білім беру ресурстарына басты қол жеткізу Конкретными Пікірлер: Жауабыңызды түсіндіру үшін осы кеңістікті пайдаланыңыз Иә Жоқ ~ 124 ~
125 11. Келесі әдістерге сілтеме жасай отырып білім беру саласындағы АКТ пайдалану бойынша оқу процесін қолдау жоспарлары немесе саясат бар ма? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ а) АКТ қолдануда болашақ мұғалімдердің білімі б) АКТ қолдануда мұғалімдердің білімі в) Оқытуға басқару жүйелерін пайдалану d) Ата-аналарға есеп беру е) Оқушылар үшін кері байланысты қамтамасыз ету Пікірлер: Жауабыңызды түсіндіру үшін осы кеңістікті пайдаланыңыз 12. Білім беру саласында АКТ қолдану үшін жоспарлар мен саясатында негізгі басымдықтарын анықтаңыз. ~ 125 ~
126 13. 1:1 мектептерде компьютерлерді қамтамасыз етеуге байланысты білім беру саласында АКТ пайдалану саласындағы жоспарлар мен немесе саясат бар ма? (Бір жауапты таңдаңыз) Иә, білім беру саласында АКТ пайдалану саласындағы жоспарлар мен немесе саясат, 1:1 мектептерде компьютерлерді қамтамасыз етеуге қатысты Жоқ, білім беру саласында АКТ пайдалану саласындағы жоспарлар мен немесе саясат, 1:1 мектептерде компьютерлерді қамтамасыз етеуге қатысты емес Мектептерде компьютермен қамтамасыз етудің жоспарлық мақсаттарын көрсетіңіз немесе егер мақсаты жоқ болса 14. Табиғи жолмен түзеуге бағытталған басқа да мекемелер құруға немесе баспагерлер үшін осындай ресурстар Үкіметтік ұйымдар арқылы сандық ресурстарды дамытудың ресми қолдау бар ма (мысалы, сандық оқу бағдарламалары немесе сандық ресурстар)? (Бір жауапты таңдаңыз) Иә, сандық ресурстарды дамыту үшін ресми қолдау бар. Жоқ, ешқандай сандық ресурстарды дамыту үшін ресми қолдау жоқ. ~ 126 ~
127 Пікірлер (осы кеңістікті пайдаланып, сандық ресурстарды дамыту үшін кезкелген, қолдауды сипаттаңыз): 15. Сіздің елде АКТ пайдаланып ақпараттық сауаттылыққа оқыту үшін қолдау қандай дәрежеде қамтамасыз етіледі және жасалады? 16. Сіздің елде арнайы АКТ қатысты оқытылатын пәндер бар ма (АКТ оқу және компьютерлерді зерттеу)? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә, міндетті пән ретінде Иә, міндетті емес пән ретінде Жоқ ~ 127 ~
128 Бастауыш білім беру деңгейінде (БХСЖ 1) Егер иә болса, пән атауын ағылшын тілде көрсетіңіз Орта білім беру деңгейінде (БХСЖ 2) Егер иә болса, пән атауын ағылшын тілде көрсетіңіз Орта білім берудің жоғары деңгейінде (БХСЖ 3) Егер иә болса, пән атауын ағылшын тілде көрсетіңіз 17. Мақсатты сыныптардағы оқушылар арасында компьютерге қатысты дағдылардың және АКТ-дағдыларын бағалау және мониторингтеуге қатысты қандайда бір талаптар бар ма? (Бір жауапты таңдаңыз) Иә, ұлттық және аумақтық деңгейде міндетті бағалау көмегімен Иә, міндетті емес жалпы бағалау көмегімен Иә, бағалау мектеп деңгейінде қадағалнады Осы саладағы студенттердің бағалау үшін ешқандай ресми талап жоқ Пікірлер: Жауабыңызды түсіндіру үшін жауабыңызды пайдаланыңыз ~ 128 ~
129 C бөлімі. АКТ және орта білім берудің кіші сыныптарында оқыту (БХСЖ 2) Осы бөлімнің сұрақтарына жауап беру кезінде орта білім берудің кіші сыныптарында оқыту (БХСЖ 2) қатысты жалпы жауаптарды қолданыңыз. Сондай-ақ, пікірлерге арналған блоктарды пайдаланыңыз, көрсету үшін: Ұлттық және аумақтық білім беру органдары сұрақты басымдық ретінде қарастырады ма; Осы тәжірибені алға жылжыту үшін кез келген жобалар / бағдарламалар бар ма (егер мүмкін болса, осы бағдарламалар және жобаларды қасқаша сипаттап беріңіз); Ұлттық және аумақтық білім беру органдары қызмет барысында мәліметтер жинайды ма. 18. Ұлттық және аумақтық білім беру органдары мектепте бірігіп жұмыс істеу үшін АКТ қолданудың дәрежесі қандай? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) а) Мұғалімдер арасында Үлкен дәрежеде Кейбір дәрежеде Мүлдем қолдау көрсетіл мейді б) Бір мектеп аясында оқушылар арасында в) Түрлі мектептер арасындағы оқушылар арасында г) Мектептер арасындағы мұғалімдер мен оқушылар арасында ~ 129 ~
130 д) Бір мектепте мұғалімдер мен оқушылар арасында е) Мектептен тыс сарапшылар / органдармен ж) Мектептен тыс білім беру серіктестермен з) Басқа елдердің оқушыларымен және мұғалімдерімен Осындай ынтымақтастық бағдарламаларына мысал келтіру және ынтымақтастықтың бірден бір басымдылығы болып табылатынын айтыңыз: 19. Оқушылардың білімін бағалаудың келесі түрлерін ұсыну үшін Министрлік немесе білім беру департаменттері ұлттық немес аумақтық деңгейде АКТ пайлануды қолдайды немесе қолданады? (Әр қатардан бір жауапты таңдаңыз) Иә Жоқ а) Диагностикалық бағалау б) Бағалауды қалыптастыру в) Жиынтық бағалау г) Ұлттық немесе аумақтық мониторинг бағдарламалары д) Сандық жұмыс өнімдері (мысалы, e-портфели) мысалдар, ол әрбір нұсқасы үшін "Иә" атап өттіңіз: ~ 130 ~
131 20. Кеңейтілген жобалармен жұмыс істеуде ұлттық және аумақтық білім беру органдары оқушыларға АКТ пайдалануда қандай дәрежеде қолдау көрсетеді? (Бір жауапты таңдаңыз) Айтарлықтай дәрежеде Кейбір дәрежеде Көрсетілмейді Кеңейтілген жобалармен жұмыс істеуде АКТ пайдаланудың ерекше қолдануын оқыту саласын және ол қалай ынталандырылатын көрсетіңіз. ~ 131 ~
132 4. ICILS-2013 зерттеуінің нәтижелері ICILS-2013 жобасына 21 ел қатысты. Чехия, Канада (Онтарио), Австралия және Дания көшбасшы тобына кірді. Ең төмен нәтиже көрсеткен Таиланд және Түркия елінің оқушылары болды (3.1-кесте). 3.1-кесте. ICILS-2013 зерттеуінің нәтижелері Ел Орташа бал 1 Чехия Канада (Онтарио) Австралия Дания Польша Норвегия Корей Республикасы Нидерланды Канада (Ньюфаундленд и Лабрадор) Швейцария Германия Словакия Ресей Гонконг Хорватия Словения Литва Чили Аргентина(Буэнос-Айрес) Таиланд Түркия 361 Дереккөз: IEA халықаралық есебі «Сандық ғасырдағы өмірге дайындау: ICILS компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеу», 2013 жыл ~ 132 ~
133 Оқушылардың белгілі төрт деңгейлі оқыту нәтижелерін бөлу шкаласы бойынша оқушылардың тек 2%-ы ғана компьютерлік және ақпараттық сауаттылығының төртінші деңгейін көрсетті. Ең жоғарғы көрсеткішті Оңтүстік Корей (5%) оқушылары қол жеткізді. Зерттеуге қатысушылардың барлығының 17%-ы АКТ-құзыретінің ең төменгі деңгейін айқындады. (3.1-сурет). 3.1-сурет. Күрделілік деңгейі бойынша ICILS-2013 нәтижелері ші деңгейден төмен 1-ші деңгей 2-ші деңгей 3-ші деңгей 4-ші деңгей Дереккөз: IEA халықаралық есебі «Сандық ғасырдағы өмірге дайындау: ICILS компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы халықаралық зерттеу», 2013 жыл Мұғалімдер оқу процесінде АКТ-ны өздерінің IT-дағдыларына сенімді болған кезде ғана пайдаланады. Мұғалімдердің тек тең жартысы өздерін сенімді АКТ қолданушылар ретінде санайды. ICILS 2013 зерттеуінде қатысушылардың АКТ саласындағы жетістіктеріне ықпал ететін, түрлі факторлар қарастырылды. Оқушылар IT-құзыреттерді мектепте және мектептен түрлі іс-әрекеттер арқылы иеленеді. ~ 133 ~
134 ICILS-2013 қатысушыларын орташа алғанда 36%-ы компьютерді 7 жылдан астам пайдаланады. Германиядан басқа, барлық елдерде тестті табысты орындау компьютерді қолдану тәжірибесі статистикалық маңызды оң әсер болды. Орта есеппен, компьютерді бір жыл пайдалану тест нәтижелерінің 9 балға жақсартуға сәйкес келетіндігін дәлелдеді. Оқушылар АКТ-ны мектепке қарағанда үйде көбірек пайдаланатыны анықталды. Оқушылардың 87%-ы кем дегенде аптасына бір рет үйде компьютерді пайдаланатынын көрсетті және тек 54%-ы бірдей жиілікте компьютерді мектепте пайдаланатынын көрсетті. Компьютерді оқу мақсатында ең жиі қолданған Ресей, Австралия және Таиланд оқушылары. Бұл елдерде орташа көрсеткіш мәні үш немесе одан көп балға ICILS-2013 зерттеуі бойынша орташадан жоғары (50 балл). Мегаполистер оқушыларының 34%-ы (1 млн-нан астам халқы бар қала) компьютерлік және ақпараттық сауаттылықтың 3-ші және 4-ші деңгейлерін көрсетті, бұл ауыл оқушылары жетістігінен үш есе артық (9%). Компьютерлік және ақпараттық сауаттылықтың бірінші деңгейіне ауыл оқушыларының 19%-ы қол жеткізбеді, мегаполисте барлығы 3%. Осы нәтиже цифрлық теңсіздікті азайту үшін арнайы бағдарламалар қажеттігін тағы да растайды. Сондай-ақ, мектепте компьютерлердің болуы компьютерлік және ақпараттық сауаттылықты қалыптастырмай тындығы анықталды. Зерттеу компьютерлік және ақпараттық сауаттылықты оқытудың белсенді элементтері, зерттеу және жобалау қызметтері қалыптастыратынын дәлелдеді. ~ 134 ~
135 Көптеген елдерде компьютерлік және ақпараттық сауаттылығы деңгейіне оқушылардың үйдегі АКТ ресурстарының қол жетімділігі оң әсер етті. Үйде компьютер саны көп оқушылар АКТ-дағдылар шкаласы бойынша жоғары нәтижелер көрсетті. ~ 135 ~