4. Сүзгілердің жұмыс істеу ерекшеліктері Сүзгілер жұмыс істеу әрекетіне байланысты үздікті және үздіксіз әрекетті болады. Тұнба пайда болатын процестерге үздікті және үздіксіз әрекетті, ал сүзгі бөгеттерінің кеуектерін толтыру процесінде тек мерзімді әрекетті сүзгілер пайдаланылады.
Үздікті істейтін сүзгілерге жататындар:
1. Сұйық бағанасы бойынша қысымда істейтін сүзгілер, бұның өзі келесідей бөлінеді: түйіршік қабатты гравитациялы (гравитационные с зернистым слоем); бетті (листовые ); қатты (мешочные) және сүзетін ыдыстар.
2. Вакуум – сүзгілері (нутч-фильтрі).
Үздіксіз істейтін сүзгілерге жататындар: 1. Вакуумда істейтін сүзгілер:
● барабанды;
● табақшалы;
● таспалы.
2. Қысымда істейтін сүзгілер:
● барабанды.
5. Мембраналық сүзгілер Мембраналық жүйелер (кері осмос, наномембрана) тазалаудың жоғары деңгейін қамтамасыз етеді, бағасы да қымбат. Мұнда көп сатылы тазалау қолданылады: алдымен су механикалық тазалау сатысынан өтеді, онда 15 мкм дейінгі бөлшектер жойылады, одан кейін хлорқұрамды қосылыстар мен тұздардан тазалау үшін сорбциялық сатыға (белсендендірілген көмір) жиналады, келесі кезеңде түпкілікті сүзгілеуді қамтамасыз ететін мембранаға түсер алдында тазалауға дейінгі іс-әрекет жүргізіледі. Мұндай жүйенің бір ғана кемшілігі – өнімділігінің төмендігі және мембрананы профилактикалық жууға кететін шығынның көптігі.
6. Тазалау әдісі бойынша сүзгілердің түрлері. 1. Механикалық тазарту: суспензиядан, қоқыстан, тоттан, әктас чиптерінен, масштабтан тазарту.
2. Сорбциялық тазалау: сүзгі материалының сорбциялық қасиеттері есебінен органикалық заттардан, галогендерден және т. б. тазартылады.
3. Кері осмос әдісімен суды тазарту: бұл әдіс тазартылған судан темір, марганец және басқа ауыр металл иондарын алудың бірнеше әдісін қамтиды:
● Темір мен марганецтен суды тазарту үшін-Иондық алмасу;
● РН түзету және майсыздандыру үшін-кейінгі фильтрациямен тотығу реакциясын жеделдету принципі;
Суды темірден, марганецтен және күкіртсутектен тазарту үшін-жүктеудің арнайы химиялық қасиеттері арқылы тазартуды жүзеге асыратын арнайы жүктемелердің көмегімен.
Жұмсарту: ион алмасу әдісімен қаттылық тұздарын алу немесе арнайы құралдарды мөлшерлеу арқылы қаттылық тұздарын байланыстыру.
Иондық алмасу: еріген қоспалардың кең спектрін кетіреді. Бұл әдіс селективті түрде немесе қоспалардың топтық сипаттамаларына негізделген ерекше қасиеттерге ие.
Суды электрохимиялық тазарту: электрохимиялық коагуляция, электрохимиялық флотация, электрофорез, катализ және басқа да бірқатар әдістер. Бұл әдістер арнайы жұмыс жағдайларын қажет етеді және оларды қолдану кейбір жағдайларда негізделген, алайда олар көбінесе суды тазартудың арзан классикалық әдістерімен алынады.
Мембраналық тазарту: бұл түрдегі сүзгілер кері осмос мембраналарымен немесе нанофильтрациялық мембраналармен тазартылады. Бұл әдіс мүлдем таза су алу үшін кеңінен қолданылады.