Аралық бақылау тексерген : Сарсенбаева Жанар Ганиевна. Орындаған


Ақыл - парасаттылық легетимділігі



бет2/2
Дата10.04.2023
өлшемі0,57 Mb.
#80972
1   2
Ақыл - парасаттылық легетимділігі. Саяси билік қазіргі саяси құрылым орнатқан құқықтық ережелерге, тәртіпке негізделеді
Харизматикалық легетимділік. Мұнда өзінің ерекше батырлығымен, адалдығымен немесе басқа үлгі қабілет - қасиеттерімен көзге түскен адамды басшы ету
Саяси билік ресурстары
Субъекті мақсатына сәйкес билік объектісіне ықпал етуді қамтамасыз ететін барлық құралдар
Экономикалық
білім мен ақпарат, сонымен бірге оларды алу және тарату: ғылым және білім институттары, БАҚ, т. б.
бұл қару, күшті қолдану аппараты. Мемлекетте оны әскер, полиция, қауіпсіздік органдары, сот, прокуратура құрайды
Күштеу
Ақпараттық
қоғамдық және жеке өндіріске және пайдалануға қажетті материалдық құндылықтар, ақша, пайдалы қазбалар, техника, т. б.
Әлеуметтік құрылым орынды, әлеуметтік мәртебені жоғарылату немесе төмендету қабілеттілігі
Адамның өзі басқа
ресурстарды құрушы әмбебап ресурс ретінде қызмет етеді.
Әлеуметтік
Демографиялық
САЯСИ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ.
САЯСИ ҒЫЛЫМ-ҚОҒАМНЫҢ САЯСИ САЛАСЫН, САЯСИ ОЙДЫН ПАЙДА БОЛУЫ МЕН ДАМУ ТАРИХЫН, САЯСИ ЖҮЙЕ, САЯСИ ҚАТЫНАСТАРМЕН ҮДЕРІСТЕРДІ ,САЯСИ САНА МЕН САЯСИ МӘДЕНИЕТТІ, ӘЛЕМДІУ САЯСИ ҮРДІСТІ ЗЕРІТТЕЙДІ.
Саяси теория
Саяси ғылым сұрақтары бойынша өткен 1948 жылы халықаралық коллоквиум оның зерттеу обьектілері ретінде :
Саяси институттар
Саяси партиялар топтар қоғамдық пікір
Халықаралық қатынастарды анықтайды
Біздің з.б. бірінші мың жылдықтың ортасында саясатты діни мифологиялық танудың орнына философиялық-этиканы түсіну тура келеді. Мұнда аса зор қызмет еткендер:
Аристотель
Конфуций
Платон
Құлдық дәуірдегі ой пікірлер. Плотон адамдардың теңестірген деген ой тумауы керек. Ол керісінше адамдарды үш үлкен әлеуметтік топқа бөлген :
Әкімдер
Қорғаушылар
Өндірушілер
Әкімдер табиғатынан шындықты, ақиқат, игілік идеясын саралап, танып-білуге қабілетті икемді болуы керек.
Қорғаушылар әкімдердің ой, ниеттерін іске асырады, мемлекетті қорғайды .
Өндірушілер өмірге керекті қаржылар тауып , мемлекетті материалдық жағынан қамтамасыз етеді. Олар билеу ісіне араласпайды.
Аристотелдің ойынша мемлекет-қауымның дамыған түрі Мемлекетке адамдар белгілі бір иелікке жету үшін бірігеді Ол мемлекетті дұрыс және бұрыс түге бөледы
Дұрыс түрінде әкімдер халық ел пайдасын ойлайды билік қоғамға қызмететеді
Бұрыс түрінде олар өз бастауларының пайдасын ойлайды
Монархияны
Аристократия
полития
Тирания
Олигархия
демократия
Ұлы ойшыл саяси басқарудан адам емес заң басқарғанын дұрыс көреді, Себебі, әкім қаншалықты жақсы болғанымен сезімге, ашу –ызағаберілмей қоймайды, ал заң болса байсалдылығын , парасаттылығын жоймайды.
Орта ғасырдағы саясаттың діни-этикалық түрі қалыптасады. Оның негізін салушы Фома Аквшсши саясаси билікті құдай орнатады ,бірақ мемлекет басшылары құдайдың қалауына қарсы шықса, халықтың оларды құлатуына болады деген байлам айтты .
Саясатты қазіргідей түсінуге зор үлес қосқан Италияның XVI ғасырда өмір сүрген ойшылы Николо Макиавелли болды . Ол саясатты теологиялық түсіндіруден арылып, саяи ойды қоғамдағы табиғи өмірден туған мәселелерді шешуге бейімделді.
Саясаттану ғылымы XIX ғасырдың екінші жартысында өз алдына жеке пән ретінде қалыптасты. Оған бұл кезде бихевиористік, тәжірибелік әдістердің кеңінен пайдалана бастуы зор ықпал етті .
1857 жылы АҚШ-тың Колумбия колледжінде профессор Фрэнсис Либер Тарих және саяси ғылым деген кафедра ашты. Соның негізінде онда1880 жылы ғылымның жоғарды мектебі құрылды. жылы Америкадалық саяси ғылымдар ассоциациясы құрылды.XX ғасырдың басында саясаттану бөлек академиялық пән ретінде толық бөлініп шықты .
Бүгінгі таңда АҚШ-тың, Шығыс елдерінің барлық жоғары оқу орындарында саясаттану жеке пән ретінде барлық факультеттерде міндетті түрде оқылады, әлемнің ең ірімуниверситеттері оған мамандар дайындайды. Шет елдерде, әсіресе, бұл ғылымның қолданбалы түрі кең өріс алған.
Саясаттану пәні ұғымдары әдіс-тәсілдері мен қызметтері. Саясаттанудың пәні жөнінде алыс жақын шетелдік болсын біздің елдің ғалымдарының арасында болсын біріңғай жалпы жұртты танып мойындаған анықтамада тоқтам жоқ. Саясаттану дегеніміз саясат туралы, саясаттың адам және қоғам арасындағы қарым қатынасты туралы жинақталған ғылым. Саясаттану саяси құбылыстар мен өзгерістердің мән-мағынасын түсіну үшін бірталай әдістерды пайдаланады. Оларға:
Салыстырмалы
Жүйелеу
социологиялық
бихевиористік
тарихи
Нормативтик және т б
Ғылымның басқа салаларындағы сияқты саясаттанудың да өзіндік ұғымдары бар. Оған саяси құбылыстар мәнің білдіретін терминдер сөз тіркестері жатады. Мысалы:
Саясат
Саяси мәдениет
Саяси қатынастар
егемендік
Қоғамдық ұйымдар
Саяси партия
Саяси өмір
мемлекет
Саяси билік
Саяси жүйе
Саяси тәртіп
демократия
Саяси әлеументтану
Сыртқы саясат т б
Ішкі саясат

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет