Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина университеті
Микробиология және Вирусология кафедрасы
№4 дәріс
Тақырып: Қарапайымдылар типінің паразитарлық өкілдерінің
эпидемиологиялық маңызы. Паразитті Саркодалылар класының биологиясы, патогенді әсері, диагностикасы және алдын алу шаралары.
Алматы 2020
Дәрістің мақсаты: Амебиаздың морфологиясын, даму айналымын, эпидемиологиясын, инвазияның берілу жолдарын, патогенезін, клиникасын, иммунитетін, диагностикасын және алдын алу шараларын меңгеру
Дәріс жоспары:
1. Саркодалылар
2. Амебиаз
3. Амебиаз: Морфологиясы
4. Амебиаз: Даму айналымы
5. Амебиаз: Эпидемиологиясы
6. Амебиаз: Инвазияның берілу жолдары
7. Амебиаз: Патогенезі, клиникасы, иммунитеті, диагностикасы және алдын алу
Саркодалылар кішігірім тұщы су қоймаларда және тоғандарда мекендейді.
Саркодалылар жыныссыз жолмен көбейеді - екіге бөлу арқылы
Олардың цитоплазмасы мөлдір сыртқы эктоплазмадан және түйіршікті ішкі эндоплазмадан тұрады.
Цитоплазманы кеңейту арқылы қозғалады (цитоплазмалық жарғақ)
Шығыңқы жерлер (цитоплазмалық өсінділер) жалғанаяқтар деп аталады.
Саркодалыларда қатты қабық болмайды. Ол шығыңқы жерлерді құрайды. Шығыңқы жерлер (цитоплазмалық өсінділер) жалғанаяқтылар деп аталады. Олардың арқасында саркодалылар бір жерден екінші жерге баяу қозғалады, сонымен бірге азықты қармайды. Жалғанаяқтардың қозғалысы цитоплазманың қозғалуына әкеліп соғады.
Саркодалылардың көпшілігі артық суды жиырылғыш вакуоль арқылы шығарады
Амебаның құрылысы
1. Саркодалылар
Саркодалылар:
Олар суда еріген оттегімен тыныс алады: газ алмасу бүкіл денесі арқылы жүреді
Қолайсыз жағдайда олар циста түзеді. Бұл кезде оның денесі дөңгелектеніп, бетінде тығыз қорғаныс қабығы пайда болады.
Олар әр түрлі микроскопиялық организмдерді таниды, солармен олар қоректенеді, жарықтан аулақ жүреді
Еркін өмір сүретін түрлері «тұқымдық» (қатты қабықшамен қоршалған) немесе «жіңішке» (қатты қабықсыз) болуы мүмкін. Олардыңқабықшалары әртүрлі заттардан, соның ішінде кальцийден, кремний диоксидінен, хитиннен мен тұрады.
Радиоляриаларда қорғаныш функциясы бар минералды қаңқа (әдетте кремний диоксиді) болады.
Теңіз ортасы ақызтанудың маңызды көзі болып табылады
Амебаның құрылысы
Амебалардың жыныссыз жолмен көбеюі
1. Саркодалылар
Саркодалылар: Алайда, бұл топқа кейбір маңызды паразиттер, соның ішінде адамдарда амебалық дизентерия тудыратын Entamoeba histolytica жатады. Нәжіспен ластанған суға түскенде, бұл әлемде жыл сайын шамамен 50-100,000 адамды өлімге әкеледі. Еркін тіршілік ететін түрлерінен айырмашылығы, Entamoeba өз иесінен тыс көбейе алмайды.
Амебаның құрылысы