"Қарым-қатынасағы
психологиялық кедергілер
және оның шешімі"
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті: «Филология және әлем тілдері факультет
Кафедрасы: «Шетел филологиясы (батыс тілдері)»
Орындаған: Күнтай Е.
Материалдық – адамның
өзара алмасатын заттары
мен іс-әрекет құралдары.
Кондициялық – адамдардың
психикалық және
физиологиялық күйлерінің
алмасуы.
Когнетивтік - адамның бір-бірімен
байланысы барысында
алмасатын мәліметтер: білім,
ептілік т.б.
Қарым-қатынас барлық тірі-тіршілік иелеріне
тән қасиет, бірақ, адамдар арасында өте жоғары
дәрежедегі мәнге ие. Жалпы қарым-қатынас 3
аспектіден тұрады: қарым-қатынас мазмұны,
мақсаты және құрамы.
Қарым-қатынас дегеніміз – байланыс жасау барысында өзара
алмасатын мәліметтердің сипаты. Мазмұнына қарай қарым-қатынас
материалдық, когнетивтік, кондициялық, мотивациялық және іс-
әрекеттік болып бірнеше түрге бөлінеді.
Мотивациялық – адамдардың
ізденушіліктерінің, мақсаттары
мен қызығушылықтарының,
мотивтерінің айырбасы.
Тұлғааралық түсіну проблемасы психологиялық ғылым аясында ұзақ уақыт
бойы зерттелген. Жеке жұмыстар ХХ ғасырдың басында пайда бола бастады,
дегенмен бұл тақырыпқа қатысты зерттеулер психологияның ғылым ретінде
қалыптасқан кезінен бастап бұрын пайда болды. Алдымен шетелдік авторлар,
әлеуметтік психологияның танымдық бағытының өкілдері, содан кейін
отандық психологтар осы мәселе бойынша эксперименттік зерттеулер
жүргізе бастады. Бүгінгі күні үлкен материал жинақталды: адамдардың бір-
бірін түсінуінің негізгі заңдылықтары, жеке және си-туативті факторлардың
әсер ету ерекшеліктері анықталды, жыныстық, жас және кәсіби
айырмашылықтар анықталды.
Күнделікті өмірде адамдар жиі түсінбейтін нәрсеге тап болады,
немесе, керісінше, олар біреуді өздері түсіне алмайды. Тұлғааралық
қатынастарда түсінбеушілік сирек емес. Оның пайда болуы
адамдардың қарым-қатынасындағы қиындықтарды көрсетуі мүмкін,
олардың одан әрі ынтымақтастығына кедергі бола алады. Айқын
өзектілігіне қарамастан, бұл мәселе бойынша отандық әлеуметтік
психологияда мақсатты зерттеулер болған жоқ. Деректердің негізгі
жинақталуы жанама түрде, қарама - қарсы құбылысты-адамдардың
бір-бірін түсінуін зерттеу барысында пайда болды.
жеке тұлға ретінде олардың
арасындағы айтарлықтай
психологиялық
айырмашылықтар, соның
салдарынан бұл адамдар не
бірге өмір сүре және жұмыс
істей алмайды, не екеуі үшін
де маңызды кез келген
мәселе бойынша шешімге
келе алмайды немесе
олардың әрқайсысына іс
жүзінде араласа
бастайтындай әрекет етеді.
Қарым-қатынастағы
психологиялық негізгі кедергілер:
Басқа адамдарды қасақана
қақтығысқа итермелеу т.б.,
адамдар арасында сөзсіз
жанжал туындайтындай
жағдайды ойластырылған,
мақсатты түрде жасау. Мәселен,
бір адамға оның
қиыншылықтарына басқа адам
кінәлі екенін айта аласыз, ал
екінші адамға, керісінше, бірінші
адамның оны жек көретінін
және сәйкес адамдар арасында
жағымсыз қарым-қатынастар
еріксіз пайда болатынын айтуға
болады
Тәуелділік. Басқаларға
оңай тәуелді болып
қалатын, жанындағы
адамды үнемі
бақылайтын немесе оның
қажеттіліктерін өз
қажеттіліктерінен
жоғары қоятын адамдар,
мұндай адаммен қарым-
қатынаста болу
«бақытты» адамдар
сияқты ұзақ мерзімді
қарым-қатынасты
сақтау қиынға соғады.
Проблемалық мінез-
құлық. Ұзақ мерзімді
қарым-қатынасты
сақтау қиынға соғатын
бірнеше түрі бар.
Олардың арасында
эгоистер де, өзін ерекше
санайтындар да, өзіне
сенімді еместер де бар.
Шағымдануды ұнататын
адамдар да сирек
қарым-қатынаста ұзақ
уақыт қалады.
Достарыңызбен бөлісу: |