Арман пв баспасы
жүктеу/скачать 3,33 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Сегізаяқ»өлеңі
- АРМАН - ПВ баспасы
| Кітап–асылқазына
1. Әуе зов М. Абай ды біл мек па рыз ой лы жас қа (Иб ра һим Құ нан бай ұлы ның ғұ мыр на ма сы). Оқу құ ра лы (Құр., ал ғы сө зін жаз ған М.Мыр зах ме тұлы). – Ал ма ты: Са нат, 1997. – 416 б. 2. Мыр зах ме тұлы М., Шой ын бет Ж., Әліп хан М. Абай мұ ра сы ның өзек ті мә се ле ле рі. Оқу құ ра лы. – Ал ма ты, 2010. – 140 б. 3. Абай та ну (Қа зақ жә не орыс тіл де рін де биб лиог ра фия лық көр сет кіш). Құ рас тыр ған: М.Мыр зах ме тұлы. – Ал ма ты: Мек теп, 1988. 4. Бай ға лиев Б. Абай өмір бая ны ар хив де рек те рін де. – Ал ма ты: Арыс, 2001. – 134 б. 5. Әуе зов М. Абай жо лы. Ро манэпо пея. – Ал ма ты: Жа зу шы, 2013. «Сегізаяқ»өлеңі Тол ғауы тоқ сан қы зыл тіл, Сөй лей мін де сең, өзің біл. Абай «Сегізаяқ»өлеңінесіменерекшеленеді? «Се гізаяқ» өле ңі (1889 ж.) – оқ шау тұр ған соны ту ын ды. Абай дың қа зақ поэ зия сы на 8 тар мақ ты етіп, тың нан қос қан шу мақ өр не гі. Өлең нің өзі се гіз тар мақ ты 25 шу мақ тан тұ ра ды. Мұн да ғы бас ты ерек ше лік – әр шу мақ тың се гіз жол дан қай ыры лу ын да. Сондықтан өлең «Се гізаяқ» деп ата лады. Соң ғы екі тар мақ та ай тай ын де ген ой ын қо ры тындылап оты ра ды. Бұл шы ғар ма ның ыр ғақ тық құ ры лы сы да өз ге ше. Шу мақ 5 бу ын ды тар мақ тар мен 7–8 бу ын ды тар мақ тар дың жүй елі түр де үй ле суі ар қы лы тү зіл ген. Мұн да 4 түр лі ды быс үн дес ті гі не не гіз дел ген «а а б в в б г г» де ген үй ле сім бар. Алыс тан сер меп, Жү рек тен тер беп, Шы мыр лап бой ға жай ыл ған; АРМАН - ПВ баспасы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 12 Қиуа дан шау ып, Қи сы нын тау ып, Та ғы ны же тіп қай ыр ған, Тол ғауы тоқ сан қы зыл тіл, Сөй лей мін де сең өзің біл. Өт кір дің жү зі, Кес те нің бі зі, Өр не гін сен дей са ла ал мас. Біл ген ге мар жан, Біл мес ке ар зан, На дан дар бәһ ра ала ал мас. Қи нал ма бе кер, тіл мен жақ, Кө ңіл сіз құ лақ – ой ға олақ. Қай най ды қа ның, Аши ды жа ның. Мі нез де рін көр ген де, Жі гер лен, сіл кін. Қай рат тан, бер кін, Деп на си хат бер ген де, Ұят сыз, ар сыз сал ты нан, Қал ғып ке тер ар ты нан. «Се гізаяқ» өле ңі нің шу мақ тық өр не гі қа зақ поэ зия сы на жа ңа түр бо лып қо сы лып, қа лып та сты. Мә се лен, ХХ ға сыр дың бас ке зін де осы түр ді Ш.Құ дай бер діұлы, А.Байт ұр сы нұлы, С.То рай ғы ров пай да лан са, 1970 жыл да ры са ти рик-ақын Қа жы тай Ілиясұ лы «Се гізаяқ» өл ше мі нің не гі- зін де «Өгіз аяқ» де ген өлең жа зып, қа зақ па ро дия жан ры на жа ңа ша сер пін бер ді. «Се гізаяқ» – са ти ра лық өлең. «Қай най ды қа ның, Аши ды жа ның, Мі нез- де рін көр ген де» деп Абай қа зақ тың мі нез-құл қының жа ғым сыз жақтарын сы нап, кем ші лі гін бе ті не ба са оты рып, би ік тұ ғыр ға, өре лі ой ға же те лей ді. Мұн да тұ нып тұр ған әлеу мет тік пәл са па бар. Мы са лы: «Тол ғауы тоқ сан қы зыл тіл, Сөй лей мін де сең, өзің біл»; «Біл ген ге мар жан, Біл мес ке ар зан»; «Көп айт са – көн ді, Жұрт айт са – бол ды – Әде ті на дан адам ның»; «Бой да қай рат, ой да көз, Бол ма ған соң, айт па сөз»; «Се гізаяқ» өле ңін тың дап, ақын ның кө ңіл күй ін та ны. жүктеу/скачать 3,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|