4.7 Кернеу трансформаторын таңдау
Кернеу трансформаторы келесі шарттармен таңдалынады:
қондырғылар кернеуі бойынша:U ном U уст ;
екінші жүктеме бойынша: Sном.2 S2 расч;
дәлдік тобы бойынша;
конструкция және қосу сұлбасы бойынша.
4.15 кесте - Кернеу трансформаторына қосылатын құралдар:
Құрал
|
Типі
|
Sоб-ки, ВА
|
Орам саны
|
cosφ
|
sinφ
|
құрал саны
|
Робщ, Вт
|
Qр, вар
|
V
|
Э-335
|
3
|
1
|
1
|
0
|
1
|
3
|
-
|
W
|
Д-355
|
2
|
2
|
1
|
0
|
1
|
4
|
-
|
Var
|
Д-345
|
2
|
2
|
1
|
0
|
1
|
4
|
-
|
Wh
|
СА3И681
|
3
|
2
|
0,4
|
0,93
|
5
|
30
|
69,75
|
Varh
|
СР4-И689
|
3
|
2
|
0,4
|
0,93
|
6
|
36
|
83,7
|
Барлығы
|
|
|
|
|
|
14
|
77
|
153,45
|
Екінші реттік жүктеменің есебі:
S2 р 2 153,452 171,69 ВА.
НТМК-10-71УЗ кернеу трансформаторын таңдаймыз.[Алагеум Электрик].
4.17 кесте - Кернеу трансформаторларын таңдау шарты
Uн т=10 кВ
|
Uн т=10 кВ
|
Sн 2=200 кВА
|
Sр 2=171,69 ВА
|
4.8 БТҚС шинасын таңдау
Шина қимасын ұзақ рұқсат етілген тогы бойынша таңдаймыз. Жинақтық шина болғандықтан экономикалық тығыздығы арқылы таңдау жасалмайды. Ал, тексерісті электрдинамикалық және термиялық беріктігі бойынша жүргізіледі.
Шинаны рұқсатты тоғы бойынша таңдаймыз:
Iав=797,34 А; Iкз=6,63 А; Iуд=16,8 кА.
Iдоп=870 А рұқсатты тоғы бар 60х6 мм2 тік бұрышты бір жолақты алюминий АТ шинасын аламыз[2, 9,6-кесте].
Iдоп =Iдоп.ш·К1∙К2∙К3
|
(4.25)
|
Iдоп= 870·0,95∙1,75∙1=1446,3А.
|
|
Iдоп≥Iав
|
|
1446,3А≥ 797,34А
|
|
мұндағы К1 - орналасу коэффициенті;
К1=0,95 горизонталь орналасқан жағдайда;
К2 - жолақты шина үшін түзету коэффициенті;
К2=1,75 бір жолақты шина шина үшін; [2, 9,7-кесте]
К3 – қоршаған орта температурасына байланысты түзету коэффициенті, К3=1[2,9.8-кесте].
Шинаның ҚТ тоғына электрдинамикалық беріктігін тексеру: Шина қимасының кедергі моменті, см3:
W=0,17∙2∙0,6∙62=7,344 см3
мұндағы n – плитадағы жолақ саны 2;
b – бір жолақтың саны 0,6;
h – шина биіктігі 6.
Шинаның қысқа тұйықталу тогының динамикалық әсерінен есептік иілуі моменті:
Fр=1,76∙16,82∙ 10060 102 =8,28 кг·с мұндағы iуд – шинадағы соққы тоғы;
L – изоляторлар арасындағы қашықтық, L=100 cм; а – фазалар арасындағы қашықтық, а=60 см.
Иілу моментінің әсерінен шинада пайда болған иілу, Па:
|
|
|
|
|
|
расч=
|
Fр L
|
|
|
(4.28)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10 W
|
|
|
|
|
1,76 10
|
3 iуд2 L2
|
|
1,76 103
|
16.82 1002
|
2
|
|
|
расч=
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=11,27 кгс/см
|
=0,1127 МПа
|
|
|
а
|
W
|
60
|
7,344
|
|
|
|
|
|
|
|
Электрдинамикалық беріктігіне тексеру:
650 кгс/см2 11,27 кгс/см2.
доп – АТ маркалы шина үшін( =650кгс/см2=65 Па). [2, 9,9-кесте]
Шинаны термикалық беріктікке тексеру:
Термикалық беріктік бойынша минималды қима:
Sтс=11∙ 6,63∙ ,6 =56,5 мм2
мұндағы - термикалық беріктік коэффициенті, аллюминий шина үшін
I - орныққан режимдегі ҚТ тогы,
tп – келтірілген уақыт, tп= 0,6с.
Термиялық беріктігіне тексеру:
Sш=360мм2 Sтс=56,5мм2
4.9 Изоляторлар таңдау
Қатты шиналар тіректік изоляторларға бекітіледі, оны таңдау келесі шарттар арқылы жүргізіледі:
Номинал кернеуі бойынша:
Uн=10кВ U н.уст=10кВ;
Рұқсат етілген иілу моменті бойынша:
Егер шина изолятор төбесіне горизонталь бағытта орналасса
Fдоп=0,6∙Fраз (4.30)
Fдоп=0,6·500=300 кгс
мұндағы 0,6 - қор коэффициенті.
ОНШ-10-500УХЛ1 тіректік изоляторын таңдаймыз [5, 5,7-кесте].
Fдоп=300 кгс Fрасч=8,28 кгс.
Доғалы болат балқыма пеші
5.1 ДББП құрылымы
Доғалы болат балқыма пеші – электрлік балқымалы пеш, электрлік доғаның жылулық әсері металдар және де басқа материалдарды балқыту үшін қолданған.
Доғалы болат балқыма пештері үшфазалы токта 50 Гц жиілікте жұмыс жасайды. Олар кесе тәрізді түрде болады, пеш қабырғалары отқа төзімді кірпіштерден орындалады, егер негізгі шлак қолданса. Пеш ваннасы үшін отқа төзімді ұнтақтан, аралас таскөмірлі шайырмен немесе сұйық әйнекпен тығыздап толтырады, себебі сұйық металға арналған өткізбейтін қабат түзу үшін. Пештің жоғарғы жағы сфералық отқа төзімді күмбезбен жабылады. Электродтар қола мен болат тәріздес электрод ұстағыштарда қысылған, электрқозғалтқыштар мен гиравликалық еханиздер арқылы жоғары-төмен қозғалуға мүмкіндік беретін қолдары бағаналарға бекітілген. Ток мыс шиналар, тұрбалы шиналар мен икемді кабельдер көмегімен арнайы үшфазалы төмендеткіш трансформатор арқылы электрұстағыштарға беріледі. Доға электродтың соңы мен металл шина арасында жанады, сол себептен жүктеменің нөлдік үшфазалы жұлдызша боп табылады. Электродты жоғары – төмен ауыстыру арқылы доғаның ұзындығын реттеуге, ал ол арқылы пештің әрбір фазасындағы ток пен қуатты, тоқ ауытқуын, қысқа тұйықталу мен доға үзілуін алдын алуға болады. Бұдан басқа, пештің режимін реттеу үшін қоректенетін пештің кернеу өзгеруін қолданылады. Үлкен емес сыйымдылықтағы пештерде кернеудің бір сатысынан екіншісіне ауыстыру трансформатордың сөндірілуі кезінде, ал жоғары қуатты пештерде – желіден пештің ажырамау сатысы арқылы арнайы ауыстырып – қосқыш көмегімен орындайды.
5.2 ДББП-дағы болат балқуының технологиялық процесі
ДББП балқытылуы, пешті қарағаннан кейін және футеровка зардап шеккен бөлігін жөндеуден соң, шихтаның үйіндісінен басталады.Қазіргі пештер жүктелген кәрзеңкелер арқылы шихтаның үстінен жүктейді. Алдын ала қож түзілу үшін үйіндіге металдық шихта маасасынан 2-3 % әк кіреді. Үйіндінің аяқталуы кезінде пешке электродтарда жібереді, жоғарывольтты сөндіргіш қосылады және балқыту кезеңі басталады. Бұл кезеңде электродтардың сынуы мүмкін (өткізгіштік нашар кезде электрод пен шихта арасындағы электрлік доға мен электрод шихтаның өткізбейтін тіліміне тіреледі). Берілетін қуаттың реттелуі электродтардың жағдайы (электрлік доғаның ұзындығы) немесе электрод кернеуінің өзгеруі арқылы жұзеге асырылады. Балқыту процесінде жүктелмелі шикізат екі өнім түрі арқылы түрленеді. Бірінші түрі қазіргі мақсаттар үшін жарамсыз, сондықтан оларды
шлактар (қождар) деп атайды, сол себепті әбден металдан алып тастайды. Шлак жұмыстық терезе, тұрақты шлактүзушілерді орнықтыруы арқылы жүктеледі. Шлак көміртегі құрамдас материалдар арқылы доғаны жабуда, оның жақсы жүктелуі және металл қалдықарын төмендеуі үшін көпіршіктенеді.
Дайын болат пен шлактың шығарылуы болатшығарғыш саңылау арқылы орындалады. Жапқышпен жабылған жұмыстық терезе балқыту жүрісін бақылауға арналған. Мұндай жұмыстық терезе шлактүзгіш пен қоспалы материалдар беру үшін қолданылуы мүмкін (аз қуатты пештерде). Қазіргі заманғы өте қуатты пештерде балқыту кезіндегі шлактүзгіштердің берілуі арнайы саңылаулар арқылы орындалады. Көміртекті материалдар шлакты көпіртуде пешке жіберіледі. Шығару алдында және шғару кезінде стальковшке қоспалы және қышқылдансыздырғыштар қосылады. Соңғы өнім
– сұйық металл (болат), сол себептен балқыту процесінен кейін өндірістің арнайы бөлімшесіне беріледі. Онда ол кезектегі түрлендіру сатыларынан өтеді.
Доғалық пештерді арнайы металдарды балқытуға арналған панаханаларда орнатады. Панахана электрмен, отпен және металмен жұмы істеу барысына арнайы барлық нормалар мен техника қауіпсіздігі ережелеріне сәйкестендіріледі.
5.3 ДББП-ның электрлік қоректену схемасы және пештік электрқондырғының эксплуатациялық ерекшеліктері
Доғалы болат балқыма пеші анықтамасында, ережеге сәйкес, оның көлемі тоннамен көрсетіледі(мысалы, ДББП-12). Пештің диапазоны 1-ден 400-ге дейін жетеді.ДББП температурасы 18000 С дейін. Доғалы болат балқыма пеші (ДББП) балқыма ваннасынан (жұмыстық кеңістікте), доғаның қуат реттегішінен және қосымша технологиялық механизмдерден,пеш жинақтарын ашып-жабуға, күйіндіні жүктеуге және металды құюдан тұрады.
Доғаның қуат реттегіші өз кезегінде электродтардың жетекпен орналасу механизмін, электрлік режимнің басқарылатын программалық – адаптивті реттегішін ұсынады. Ертеректе доға реттегіші электромеханикалық жетекпен болған, бірақта өзінің жоғары инерциалдық күшіне байланысты ары қарай
таралуына және толығымен электрлігидравликалық реттегішпен ығыстырылған.
Ережеге сәйкес, ДББП электржабдықтауы жоғары кернеулі желісімен қосылған пештік трансформатор арқылы жүзеге асырылады. Үлкен пештерде трансформатордың қуаты 180 МВт-ға дейін, біріншілік кернеуі 6-35 кВ, жоғары қуатты пештерде 110 кВ-ға дейін, екіншілік кернеуі 50-300 В, ал қазіргі пештерде 1200 В-ға дейін жетеді. Екіншілік кернеуі кернеуді ауыстырып-қосқыш сатысы арқылы, бірақта пештің ажыратылып ауыстырып-қосылуы кезінде болуы мүмкін, сондай-ақ кернеу арқылы да реттеледі.
Болаттың балқымасын жұмыстық кеңістікте жоғарыдан күмбез тәрізді шектелген, төменде сфералық подом және жанынан қабырғаларымен жүргізеді.
Отқа төзімді под қалауы мен қабырғалар сыртынан металлдық қаппен қапталған. Жиналмалы төбе (свод) отқа төзімді кірпіштерден, тіректік сақинағ бекітілген, кейде су салқындатқыш панелдерден жинақталуы мүмкін. Үш симметриялы орналасқан төбе саңылауы жұмыстық кеңістікте тоқ өткізгіш электродтармен байланысқан, сондықтан арнайы механизмдер көмегімен жоғары-төмен қозғалтады. Қазіргі қуатты доғалы пеш шихтаны ерітуге арналған агрегат ретінде және сұйық жартылай өнімді алу үшін қолданылады. 5.1 суретте - ДББП-ның қоректену сұлбасы көрсетілген.
1 - пеш; 2 – пештік трансформатор; 3 – кірістірме реактор; 4 – ток трансформаторы; 5 – кернеу трансформаторы; 6 – жоғарывольтты сөндіргіш; 7
айырғыш; 8 – жоғары кернеу кірісі; 9 – жүктелуден қорғау релесі. 5.1 сурет – ДББП қоректенуінің электрлік сұлбасы.
Достарыңызбен бөлісу: |