Ата-ана және бала тәрбиесі


Конституциямыздың 12 - бабында



бет3/4
Дата06.01.2022
өлшемі35,74 Kb.
#15582
1   2   3   4
Байланысты:
Ата-ана бала тәрбиесі

Конституциямыздың 12 - бабында:
1. Қазақстан Республикасында Конституцияға сәйкес адам құқытары мен бостандықтары танылады және оларға кепілдік беріледі.
2. Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған, олар абсолютті деп танылады, олардан ешкім айыра алмайды, заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілердің мазмұны мен қолданылуы осыған қарай анықталады.
- Конституциямыздың 24 - бабында:
1. Әрбір бала еңбек құқығына, қызмет және кәсіп түрлерін еркін таңдауға құқығы бар. Еріксіз еңбекке соттың үкімі бойынша не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол беріледі.
- Бала еңбегі мәселелеріне тікелей қатысты бірнеше халықаралық конвенциялар мен маңызды құжаттар бар. Ең танымалы 1989 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы бала құқықтары туралы Конвенциясы маңыздысы болып табылады.
* жұмысқа қабылдау үшін ең төменгі жасты бекіту;
* жұмыс күннің ұзақтығы мен еңбек жағдайын белгілеу;
тәрізді ережелер енгізілген.
Ал, Қазақстан Республикасының Бала еңбегі жөніндегі Заңнамасының 24 - бабы азаматтардың еңбек бостандығын, қызмет пен кәсіп түрлерін өз еркімен таңдауын анықтайды және тек төтенше немесе әскери жағдайда, не сот үкімі бойынша мәжбүрлі еңбекке тарту мүмкіндігін шектейді.
- Еңбек кодексі бойынша жұмысқа қабылдау үшін ең төменгі жас – 16 жас. Дегенмен 15 - ке толған азаматтар орта білім беру мекемелерінде білім алған жағдайда, ата - ананың бірінің, қамқоршы адамның немесе асырап алушының жазбаша келісімімен еңбек келісім - шартын жасауға болады. Бұл жағдайда, оқудан бос уақытында жұмыс істейтін 14 жасқа толған тұлғаларға және шығармашылық саласында (кинематографияда, театрда, театр мен концерттік ұйымдарда, циркте, денсаулығы мен дамуына еш нұқсан келтірмей, бір шығарманы жасау мен орындауға қатысу үшін) жұмыс істейтін 14 жасқа толмаған тұлғаларға рұқсат берілген.
Бала еңбегі тұтастай экономиканың барлық өндірістік және өндірістік емес салаларында ұшырасады, қалалық бейформал экономикада, ауыл шаруашылығында, жергілікті базарлардағы ұсақ саудада, сондай - ақ үй шаруашылығында пайдаланылады. мысалы, кәмелетке толмағандардың еңбегі негізінен көкөністер мен жемістерді сұрыптау, жүк тиеу жұмыстары («арбакеш» жасөспірімдер деп аталатын) кезінде қолданылады, ал сирек жағдайларда жастары кіші кәмелетке толмағандар «қайыршы» ретінде пайдаланылуы мүмкін.
- Кодексте 18 жасқа толмаған тұлғаларды келесі жұмыс түрлеріне тартуға тыйым салынған:
* ауыр жұмыстар, аса қауіпті немесе зиянды жағдайындағы
* олардың денсаулығы мен рухани дамуына нұқсан келтіретін жұмыстар
( түңгі ойын - сауық мекемелері, ойын бизнесі)
* түңгі уақытта (сағат 22 - ден таңғы 6 - ға дейін)
* шұғыл жұмыс
* жұмыс уақытын есептейтін жұмыс
* кезекшілік әдістегі жұмыс
Ендігі кезекті бейнесюжетке берсек «Балалар енбегін қанауға жол жоқ!»
Халықаралық еңбек ұйымының пікірі бойынша, Қазақстандағы бала еңбегін пайдалану салалары мен нысандарына мыналар жатады:
• Ауыл шаруашылығы жұмыстары (мақта, темекі, жүзім және т. б. дақылдар);
• Еңбегін пайдалану (7 - 18) (ауыл, қала), ауыл шаруашылығы мектептері (мектеп жанындағы учаскелер, базарлар, мал шаруашылығы (мал бағу), құрылыс, шағын бизнес (қара жұмысшы ретінде, май -, бензинқұю стансаларында, базарларда тауарларды түсіру және тиеу (жас ерекшеліктері мен шарттық міндеттемелер бұзылады);
• Көліктік қызметтер (шағын автобустардағы кондукторлар);
• Қайыршылық (жергілікті балалар, көшіп - қонушылар, дені сау адамдар мен мүгедектер);
• Ұсақ тонау;
• Есірткі трафигі (сора тозаңын жинауға қатысу; мектептерде, шетелге, ел ішінде шабарман болу);
• Ата - аналарының, қамқоршыларының бала еңбегін пайдалануы (жезөкшелікпен айналысуға мәжбүрлеу, балаларды сату); пайда табу үшін бала асырап алу немесе қамқоршылықты ресімдеу; әлеуметтік жәрдемақылар, пайда алу үшін баланың дене мүшесін кемтар ету);



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет