Атематикалық модельдеу
жүктеу/скачать 174,5 Kb.
|
атематикалық модельдеу
| Бірінші тәсіл:
1) + (Ержанның барлығы неше дәптері болғанын білемін) 2) — (Ержанда неше дәптер қалғанын білемін) Екінші тәсіл: 1) - (Егер Ержан тек жолды дәптерлер сыйлаған болса, жолды дәптер нешеу екенін білемін) 2) + ( Неше дәптер қалғанын білемін) Үшінші тәсіл: 1) - (Егер Ержан тек тор көз дәптерлер сыйлаған болса, тор көз дәптер нешеу екенін білемін). 2) + (неше доптер қалғанын білемін). III кезең: Есептің шешу жоспарын орындау және сұраққа жауапты құру. Есептің шешуі ауызша да, жазбаша да орындалуй мүмкін, оның үстіне өсептің біраз бөлігі оқушылардың орындалатын амалға қысқаша түсініктемелер беруі аркылы ауызша орындалады: «Жаңа үйдің 50 пәтеріне қоныстанған, ал бос пәтерлердің одан 15-і кем. Үйде неше потер бар?» а) Амалдарды түсіндіру => амал: алдымен бос пәтер қан-ша екенін білемін, ол үшін 50—15 = 35 (п) өйткені 15-і кем делінген және т.б. 0) Амал => амалдарды түсіндіру: 50+35 =85 (п) — үйде барлығы неше пәтер барын білемін. Есептің шешуін жазудың негізгі түрлері. а) Түсіндіру арқылы амалдар бойынша (мұнда сұрақ — қысқа) 1) 10+5 =15 (д) — Ержанда болған 2) 15-3 =12 (д) - Ержанда қалған Жауабы: 12дәптер. 0) Ауызша түсіндіру арқылы амалдар бойынша (мұнда сұрақ - толық) 1) 10+5=15 (д) 2) 15-3 = 12 (д) Жауабы: 12 доптер қалды. б) өрнектердің комегімен, яғни есеп бойынша өрнектер кұрастыру және онын мәнін табу. (10+5)—3 = 12 (д) Жауабы: 12 дәптер қалды. 26
в) Теңдеу түрінде: «Дүкенде 9 теңге тұратын 8 токашқа канша ақша толенсе, 6 калашка сонша акша теленді. Бір калаш канша тұрады?» х тг — калаштың бағасы; (х-6) — қалаштын күны; (9 • 8) тг — токаштын күиы. Тоқаш пен қалаштың құны бірдей екендігін біліп, теңдеу кұрастырамыз: х- 6 = 9*8 — есептің нақты мазмұнынан алшақтайды және тендеуді шешу барысында атаулар қолданылмайды. х- 6 = 72=*х = 72:6=>х=12 Жауабы: бір калаш 12тгтұрады. IV к е з е н. Шешуін тексеру және соңғы жауапты анықтау. Есептін шешуін тексеру актық жауабын накты бермес бұрын орындалады. Есептін шешуін тексеру - оньң дұрыстығын не қателігін аныктау. Есептін шешуін тексеру тәсілдері. 1. Есепті баска тәсілмен шығару (ең тиімді тосіл): сгср нәтижелері бірдей болса, онда есеп дұрыс шығарылған. Мәселен, «Ағасы 25 теңге тұратын 10 калың дәптер, ал карындасы сондай 5 доптер сатып алды. Барлыгы қанша акша төленді?» 1. 25 • 10+25 • 5=250+125 = 375 (тг) II. 25-(10+5)=25- 15 = 375 (тг) 2. Кері есеп кұру және шығару: егер кері есепті шығару барысында нәтижесінде белгілі дерек шығатын болса, онда есеп дүрыс шығарылган. Кері есеп — берілген есептегі белгілі белгісіз, ал белгісіз белгілі болатын есеп. «Ағасы 25 теңге тұратын 10 калың дәптер, карындасы да сондай дәптерлер сатып алды. Барлығына 375 тг төленді. Қарындасы неше дәптер сатып алды?» (375-25- 10): 25 = 5 (д). 3. Алынған НӘТИЖЕ мен есептің шартыи сәйкестендіру, яғни есепті шешуде шыққан және шартында берілген сандар арасында сәйкестік тағайындау. Мәселен, «Аулада балалар ойнап жүр еді. 8 бала кеткенде, 12 бала қалды. Аулада қанша бала болған еді?» Оқушылар есепті шыгарады 12—8 = 4 (б), өйткені оларды «кетті» сөзі шатастырады. 27
бала қалды, бұлай болуы мүмкін емес! Демек, есеп дұрыс шығарылған жоқ, 12+8 = 20 (б) болуы керек. 4. Нәтижені жорамалдау — ізделінді санның шекарасын анықтау, яғни ізделінді сан берілген қай саннан артық, не кем болатыны анықталады. Мәселен, аулада кеткені мен қалғаны қанша болса, сонша бала болған, ендеше, кеткен және қалған балалардан аулада болғандар артық, демек, есепті азайту амалымен шығаруға болмайды. 12+8 = 20 (б). III БАСҚЫШ. Қарастырылатын түрдегі есепті шеше алу білігін қалыптастыру тек жай есептерді ғана емес, құрама есептерді де шеше алу білігін қалыптастыруды қамтиды. Каталог: wp-content -> uploads -> 2017 жүктеу/скачать 174,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|