Атом электр станциясы (АЭС), ядролық электр станция — атом ядросының энергиясын электр энергиясына айналдыратын қондырғы.
Атом электр станциясы (АЭС), ядролық электр станция — атом ядросының энергиясын электр энергиясына айналдыратын қондырғы.
АЭС ядроның нейтрондармен әсерлесуінен туатын энергия көмегімен жұмыс істейді. Ядролық реакторда жылу шығарғыш элемент — цилиндр немесе пластинка түріндегі ядролық отын, нейтрондарды баяулатқыш және бөлінген жылуды тасушы (су, газ, сұйық металдар) заттар орналасады.
Реакторда бөлінген жылу жылуалмастыру қондырғысына беріледі. Соңғы екі қондырғы АЭС-ның ішкі тұйық контурын құрайды. Жылуалмастырғыш арқылы жылу сыртқы контурға бу түрінде беріледі. Бу турбинаны қозғап, электр генераторын жұмысқа келтіреді.
Реакторда бөлінген жылу жылуалмастыру қондырғысына беріледі. Соңғы екі қондырғы АЭС-ның ішкі тұйық контурын құрайды. Жылуалмастырғыш арқылы жылу сыртқы контурға бу түрінде беріледі. Бу турбинаны қозғап, электр генераторын жұмысқа келтіреді.
Бөліну реакциясының үздіксіз жүріп отыруына қажет ядролық отынның ең аз мөлшері кризистік масса деп аталады. Реактордың типіне, конструкциясы мен отынның түріне қарай кризистік масса 1 кг-нан бірнеше тоннаға дейін жетеді.
Осы заманғы АЭС-ларындағы турбиналар аса қыздырылған бумен жұмыс істейді. Ядролық отын ретінде уран (233U, 235U, 238U), плутоний (239Pu ), торий (232Th) изотоптары пайдаланылады.
Осы заманғы АЭС-ларындағы турбиналар аса қыздырылған бумен жұмыс істейді. Ядролық отын ретінде уран (233U, 235U, 238U), плутоний (239Pu ), торий (232Th) изотоптары пайдаланылады.
АЭС тарихы
Дүние жүзіндегі ең алғашқы АЭС 1954 ж. Обнинск (КСРО) қ-нда салынды. Оның қуаты 5Мвт болды. Кейін Колдерохоллда (Англия) қуаты 60 Мвт, Шиппингпортта (Америка) АЭС-тары жұмыс істей бастады. Америкада тұтынуға қажетті барлық электр энергиясының 23е-ін, Францияда 75—ін, Жапонияда 48—ін АЭС береді.
Кейбір елдерде жедел нейтронмен жұмыс істейтін тиімді реакторлар іске қосылған. Оның ең алғашқыларының бірі Қазақстанда салынған. Ол Ақтау қаласын тұщы сумен, электр энергиясымен қамтамасыз етеді (қ. Энергия комбинаты). 20 ғ-дың ақырында дүние жүзіндегі АЭС-тердің жалпы қуаты 500 000 Мвт жетті.
Кейбір елдерде жедел нейтронмен жұмыс істейтін тиімді реакторлар іске қосылған. Оның ең алғашқыларының бірі Қазақстанда салынған. Ол Ақтау қаласын тұщы сумен, электр энергиясымен қамтамасыз етеді (қ. Энергия комбинаты). 20 ғ-дың ақырында дүние жүзіндегі АЭС-тердің жалпы қуаты 500 000 Мвт жетті.
Ядро энергиясынан электр тогын тікелей (турбинасыз, электргенераторсыз) алу жолдары да зерттелуде. Әсіресе, термоядролық энергияны игеру ісіне халықар. Қауымдастықтар ат салысуда. Ондай АЭС-тер адам баласының тұтынуына қажет энергия мәселесін түпкілікті шешетін болады.
Технологиялық схема
Өнімнің кез-келген түрін өндірістік процесс соңғы нәтижеге жету үшін мүмкіндік беретін, іс-шаралар және операциялар жиынтығынан тұрады. Ол сондай-ақ, осы жабдықты, ағыны желілері, механикаландырылған және қолмен Еңбек және көлік құралдарында пайдаланылатын ескереді. Өндірістік процесті ұтымды және зауытында оңтайлы операциялық жағдай жасау мақсатында, сіз көзбен өнімнің құру бүкіл бірізділікті көруге мүмкіндік беретін схемасы болып табылады.
Технологиялық схемасы кәсіпорынның нормативтік құжаттардың бір бөлігі болып табылады (өндірістік кестелері), сондай-ақ, өндіру әдістері, процестерді техникалық ережелері мен шарттарын, сондай-ақ орындау тәртібін оларды қамтиды. Бұл жағдайда жеке моделі процесінің белгілі бір кезеңінде берілуі мүмкін.
Технологиялық схемасы кәсіпорынның нормативтік құжаттардың бір бөлігі болып табылады (өндірістік кестелері), сондай-ақ, өндіру әдістері, процестерді техникалық ережелері мен шарттарын, сондай-ақ орындау тәртібін оларды қамтиды. Бұл жағдайда жеке моделі процесінің белгілі бір кезеңінде берілуі мүмкін.
Жоба материалдық ағындарының қозғалысын білдіруге көрсеткілері, өзара операциялар сұлбасы болып табылады. Бұл осындай сәттерді болдырмау үшін тұйықталу көріңіз жасау жұмыс процесі процесі инженер ұтымды мақсатында, алайда, қайтару аудармашылық қозғалысы үшін көзделуі мүмкін. Осылайша, ол белгілі бір өнімді өндіру және оны сақтау және орналастыру, атап айтқанда, сұлбасы көрсетуі маңызды.
Жоба материалдық ағындарының қозғалысын білдіруге көрсеткілері, өзара операциялар сұлбасы болып табылады. Бұл осындай сәттерді болдырмау үшін тұйықталу көріңіз жасау жұмыс процесі процесі инженер ұтымды мақсатында, алайда, қайтару аудармашылық қозғалысы үшін көзделуі мүмкін. Осылайша, ол белгілі бір өнімді өндіру және оны сақтау және орналастыру, атап айтқанда, сұлбасы көрсетуі маңызды.
Түрлі процесс әдіснамасы өздері геометриялық фигуралар (және т.б. үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер,) ретінде көрсетіледі сандар немесе әріптер жабдықтар мен операциялары бар сызбалар түрінде дайындауға болады арналған.
Түрлі процесс әдіснамасы өздері геометриялық фигуралар (және т.б. үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер,) ретінде көрсетіледі сандар немесе әріптер жабдықтар мен операциялары бар сызбалар түрінде дайындауға болады арналған.
Қарапайым технологиялық схемасы мынадай негізгі операцияларды қамтуы мүмкін:
Қоймасынан немесе жеткізушілерден шикізат пен қосалқы материалдардың Кіріс негізгі ұйымдастыру, назарға тиеу және түсіру жұмысын ескере отырып;
шикізатты бастапқы өңдеу;
негізгі бірлік, бөлшектер немесе аралық өнім болуын тудыру үшін негізгі операцияларды орындау;
