Атомдағы электрондардың қозғалысы Заттардың формулалары және химиялық реакция теңдеулері

Сұрақ №1: «ІІ А топша элементтері»

жүктеу/скачать 2,13 Mb. бет 21/21 Дата 14.10.2023 өлшемі 2,13 Mb. #113877

Бұл бет үшін навигация:

• Атомдық нөмері Атауы, белгіленуі Табиғи изотоптар саны
• Атомдық массасы Ионизация энергиясы, кДж•моль −1
• Металлдық радиусы, нм Иондық радиусы, нм t балқу
• Сұрақ №2: «ІІ А топша элементтеріне жалпы сипаттама» Бериллий
• Сұрақ №3: «ІІ А топша элементтері немесе сілтілік жер металдары және олардың қолданылуы»
• 2-сұрақ Ия/Жоқ ( Сұрақтарға ия немесе жоқ созін дөңгелектеп қоршау арқылы жауап беріледі)
• 3-сұрақ Сәйкестендіру тесті
• 4-сұрақ Логикалық тапсырма
• 5- сұрақ Наполеон ІІІ-шіні қатты қызықтырған қай металл

Сұрақ №1: «ІІ А топша элементтері» ІІ А топшасы сілтілік жер металдар — екінші топта орналасқан металдар. Оларға: бериллий, магний, кальций, стронций, барий, радий жатады. Бұл элементтердің сыртқы электрондық қабаттарында екі электрондары болады, оларды оңай беріп жіберіп, өзінің алдында тұрған бекзат газдардан аяқталған электрондық құрылысын қабылдайды. Атомдық нөмері Атауы, белгіленуі Табиғи изотоптар саны Атомдық массасы Ионизация энергиясы, кДж•моль−1 Электронға ұқсастығы, кДж•моль−1 Электр терістілігі Металлдық радиусы, нм Иондық радиусы, нм tбалқу, °C tқайнау, °C ρ, г/см³ ΔHбалқу, кДж•моль−1 ΔHқайнау, кДж•моль−1 4 Бериллий, Be 12 Магний,Mg 20 Кальций,Ca 38 Стронций,Sr 56 Барий,Ba 88 Радий,Ra Сұрақ №2: «ІІ А топша элементтеріне жалпы сипаттама» Бериллий(лат. Beryllіum), Ве — Элементтердің периодтық жүйесінің ІІ тобындағы химиялық. элемент, атомдық нөмірі 4, атомдық массасы 9,0122, жеңіл, ашық сұр түсті металл. Тұрақты бір изотопы (9Ве) бар. 1798 ж. берилл минералынан француз химигі Л. Воклен тапты. Металл күйінде алғаш рет неміс химигі Р. Влер алды. Бериллий алюминийден жеңілірек, тығыздығы 1,816 г/см3, балқу температурасы 12840С, қайнау температурасы 24500С, химиялық қосылыстарында 2 валентті, беткі қабаты тотығып, қорғауыш қабыршақ түзілетіндіктен ауада өзгермейді. 8000С-тан жоғары температурада қыздырғанда жылдам тотығады; қышқылдарда да, сілтілерде де ериді. Магний (лат. Magnesіum) Mg, элементтердің периодтық жүйесіндегі ІІ топтың элементі, атом нөмірі 12, атом м. 24,312. Табиғатта үш изотопы бар: 24Mg, 25Mg, 26Mg. 1808 ж. ағылшын ғалымы Г.Дэви (1778 — 1829) ашқан. Жер қыртысындағы масса бойынша мөлш. 2,1%. Ол барлық қосылыстарында екі валентті. Магний күмістей ақ, өте жеңіл, берік металл; тығыздығы 1,74 г/см3, балқу t 650ӘС, қайнау t 1107ӘС. Ол қорғағыш оксид пленкамен қапталғандықтан, құрғақ ауада 350ӘС-қа дейінгі температурада тотықпайды, бірақ 600 — 650ӘС-та өздігінен тұтанып, жарқырай жанып, Магний оксидін (MgO) және аздап нитридін (Mg3N2) түзеді. Құрамында бос оттек (О2) жоқ суық сумен әрекеттеспейді; қайнап жатқан судан Н2-ні ығыстырады. Кальций -IV период, II топтың негізгі топшасының элементі. Реттік немірі 20, ендеше ядросында 20 протон мен 20 нейтроны бар (Аr=40), электрондарының жалпы саны да 20. Кальцийдің электрондық формуласы ls22s22p63s23p64s2, валенттілік электрондары 4s2 болғандықтан кальций косылыстарында II валентті.Кальций ақ түсті, жеңіл (р=1,55 г/см3), сілтілік металдардан қаттырақ зат, t°балқу = 851°С, керосиннің астында сақталады.Ат. н. 20; ат. м. 40,08; балқу t 842°С; қайнау t 1495°С тығыздығы 1,55 г/см2. Кальцийді 1808 жылы ағылшын ғалымы Г.Дэви ашқан. Түсі күмістей ақ, жеңіл металл, белгілі изотоптары 14, табиғи изотоптары 6. Негізгі минералдары: кальцит, ангидрит, гипс, флюорит, апатит, т.б. Стронций, Strontium (Sr) - Менделеевтің Периодтық кестесінің 5-ші периодының ІІ-ші негізгі тобындағы химиялық элемент; сілтік-жер металлдар қатарына жататын химиялық белсенді элемент. Рет нөмірі - 38, атомдық массасы - 87,62. Стронцийдің төрт тұрақты изотоптары бар, көбірек таралғаны 88Sr (88,56%). Радиоактивті изотоптары жасанды жолмен алынған. Жер қыртысындағы салмақ мөлшері 3,4*-2%. Табиғатта қосылыс түрінде ғана кездеседі. Маңызды минералдары - целестин SrSО4 және стронцианит SrSО3. Аз мөлшерде Стронций адамның ағзасында да табылады. Бірақ оның адам үшін бір белгілі биологиялық маңызы жоқ. Стронций тұздарының шипалық қасиеттері зерттелуде. Сондай-ақ, бүгінгі күнде стронцийдің ранелатінің остеопороз ауруының ағымдағы емдік әсері зерттелуде. Барий (Barium, гр. barys «ауыр») Ba — химиялық элементтердің периодтық жүйесінің 6-шы периодының ІІ тобына жататын элемент, реттік нөмірі 56, атомдық массасы 137,34. Жерсілтілі элементтерге жатады. Табиғатта барит (Ba2SO4) және витерит (BaCO3) деген минералдары кездеседі. Барийді 1774 жылы Карл Шееле ашқан. Барий — жұмсақ, күміс түсті металл. Химиялық активтілігі жоғары, ауада тез тотығады, сумен реакцияға түсіп, барий гидрототығын түзеді. Басқа да көптеген элементтермен қосыла алады. Қосылыстарда валенттілігі 2+. Оның қорытпалары газ жұтқыштар ретінде, электронды лампыларда, ал оның оксиді катодтарға қаптау жасау үшін қолданылады. Радий - химиялық радиоактивті ІІ-топқа жататын, атомдық номері — 88, атомдық салмағы 226,0254, құрамында салмақтык сандары 213-тен 230-ға дейін және жартылай ыдырау кезеңдері 10"3 секундтан бастап. 1600 жылға дейін созылатын изотоптар болатын элемент. Массалық саны 226-дан тұратын радий изотопы медициналы, гамма-терапиялы емшаралар жүргізу үшін пайдаланады. ІІ А топша элементтеріне жалпы сипаттама беріп әр біріне жеке-жеке мағлұмат беру № Элемент атауы Реттік Нөмері № Атомдық массасы Валенттілігі 1. Бериллий 2. Магний 3. Кальций 4. Стронций 5. Барий 6. Радий Сұрақ №3: «ІІ А топша элементтері немесе сілтілік жер металдары және олардың қолданылуы» Бериллий өзінің инертті реактивтілігін ескере отырып, коррозияға төзімділігі жоғары металл болып табылады және мыс пен никельге аз пропорцияда қосылады, әр түрлі салаларға қызықты механикалық және жылулық қасиеттері бар қорытпалар түзеді. Олардың арасында ұшпа еріткіштермен жұмыс жасайтындар бар, оларда механикалық соққыларға байланысты құралдар ұшқын шығармауы керек. Сол сияқты, оның қорытпалары зымырандар мен ұшақтарға арналған материалдарды жасауда қолданады. Магнийдің бериллийден айырмашылығы қоршаған ортаға мейірімді және өсімдіктердің маңызды бөлігі болып табылады. Осы себепті оның биологиялық маңызы жоғары және фармацевтика саласында. Мысалы, сүт магнезиясы күйдіргішті емдейді және Mg (OH) ерітіндісінен тұрады.2. Ол сондай-ақ алюминий мен мырыш қорытпаларын дәнекерлеуде немесе болаттар мен титан өндірісінде сияқты өндірістік қосымшаларға ие. Оның негізгі қолданылуының бірі алюмосиликаттармен және кальций силикаттарымен әрекеттесетін цементтің және бетонның құрылысына қажетті қасиеттерін беретін CaO-ға байланысты. Сол сияқты, бұл болаттар, шыны және қағаз өндірісіндегі негізгі материал. Екінші жағынан, CaCO3 Na өндіруге арналған Сольвай процесіне қатысады2CO3. Өз тарапынан, CaF2 спектрофотометриялық өлшеу жасушаларын жасауда қолдануды табады. Кальцийдің басқа қосылыстары тамақ, жеке гигиена құралдары немесе косметика өндірісінде қолданылады. Жану кезінде стронций қатты қызыл шамды жыпылықтайды, ол пиротехникада және ұшқындар жасау үшін қолданылады. Барий қосылыстары рентген сәулелерін сіңіреді, сондықтан BaSO4 - ол да ерімейді және Ba-ны болдырмайды2+ Денедегі уытты дөңгелек - бұл ас қорыту процестеріндегі өзгерістерді талдау және диагностикалау үшін қолданылады. Радий радиоактивті болғандықтан қатерлі ісікті емдеуде қолданылған. Оның кейбір тұздары сағаттарды бояу үшін қолданылған, кейінірек бұл қолданбаны тағатын адамдар үшін қауіпке байланысты тыйым салынды. Қолданылу аясы Қолданылуы Медицинада ... ... Ауыл шаруашылығында ... ... ... Өнеркәсіпте ... ... ... №15. ІІІ А топша III- А топша элементтері B,Al,Ga,In,Tl. Осылардың ішіндегі ең маңыздысы алюминий. Алюминий алғаш рет дат физигі Х.К. Эрстед 1825 ж ашты. Алюминий  латын тілінен аударғанда квасц, ертеде матаны бояуда қолданған.Реттік номері 13,13пратон мен 14 нейтроны бар, ІІІ период, ІІІ-А топша, атомдық массасы 27. 1-сұрақ а)Алюминидің периодтық жүйедегі орны ________________________________________________________ б) Алюминидің электрондық конфигурациясы ________________________________________________________ 2-сұрақ Ия/Жоқ ( Сұрақтарға ия немесе жоқ созін дөңгелектеп қоршау арқылы жауап беріледі) 1 Алюминий ақ түсті күміс тәрізді ия/ жоқ 2 Электр тогы мен жылуды өткізбейді ия/ жоқ 3 Алюминий оңай созылады ия/ жоқ 4 Алюминий екідайлы элемент ия/ жоқ 5 Алюминий жемірілуге төзімсіз ия/ жоқ 3-сұрақ Сәйкестендіру тесті 1 Жер қыртысының негізгі құрам бөлігі А К.Х Эрстед 2 Оңай гидролизденетін ақ түсті кристалд зат Б Al2O3 * 2SiO2 * 2H2Ȯ 3 Каолиит В Корунд 4 Алюминиді 1825 ж ашқан химик Г Алюминий сульфиді 5 Боксит Д Na3AlF6 6 Al ді 1865ж криолиттен алудың арзан әдісін ұсынды Е Al2O3 * nH2O 7 Өте қатты ,түссіз минерал Ж Алюмосиликаттар 8 Криолит З Н.Н Бекетов 4-сұрақ Логикалық тапсырма Алюминий ауаның әсерінен түзілетін оксидтік қабықпен қапталған.Ол бейметалдармен оның ішінде оттекпен галогендермен әрекеттеседі.Бір ғажабы жемірілуге ұшырамайтындығы түсініксіз жағдай.Шыбықтың майысқан ұшы дорба сияқты, дорбаның іші мөп-мөлдір.Бұл қалай? Себебін түсіндір __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ 5- сұрақ Наполеон ІІІ-шіні қатты қызықтырған қай металл? Француз ғалымы Сент – Клер Девиль 1854 жылы тұңғыш рет өндірісте қолдануға жарайтын тәсілмен алды. 1855 жылы бүкіл дүние жүзілік Париж көрмесіне «Девиль күмісі» деген атпен салмағы 0,5 кг күміс түсті жаңа металл қойылды. Бұл металл ол кезде өте қымбат 1 кг-ға 2400 марка болды. Ол баға сол кездегі алтыннан көп қымбат еді. Оның қымбаттығы көпшілікке бұл металдың асылдығының айғағы секілді болып көрінді. Наполеон ІІІ бұл жаңа металға қатты қызығып бүкіл армияға төсбелгі мен бассауыт соқтырмақшы болды. 1899 жылы Лондонда атақты химик Д.И. Менделеевке қымбат сыйлық ретінде сол кездегі аса бағала металдар алтын мен жаңа металдан жасалған таразы ұсынылды. Әлбетте, оның бағасы қазір көп арзан. 1.Сұрақ: Наполеон ІІІ-шіні қатты қызықтырған қай металл? Жауаптарыңды түсіндіріп, дәлелдеңдер. __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ жүктеу/скачать 2,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу: