143
ҒЫЛЫМИ ЖҰМЫСТЫҢ ТЕРМИНДІК АППАРАТЫ (Ə.Құрышжанұлы еңбегі туралы) Жүнісова М.Ə. ф.ғ.к., доцент Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Андатпа Мақалада Ə.Құрышжанұлының ««Кодекс Куманикус» тіліндегі септік тұлғалары мен мағыналары» атты кандидаттық диссертациясында қолданылған септік жалғаулардың лингвистикалық атаулары сөз болады. Куман қыпшақтары тіліндегі септіктердің семан- тикасы мен жасалу жолдарын салыстырмалы-тарихи тұрғыдан қарастырған ғалымның кейбір тұжырымдары беріліп, əрі қарай қазіргі қазақ тілінің грамматикасы тұрғысынан талдау жасалған. Сонымен қатар еңбектің əлемдік лингвистика тарихында алатын өзін- дік орны бар. Себебі, лингвистикалық терминдердің берілуі, қолданыс аясы жəне олардың үстейтін грамматикалық мəн-мағыналарын қыпшақ тілі мен қазақ тілін салыстырма- лы-тарихи əдіспен салыстырмалы зерттеу жасап, қазақ тіл білімінде алғашқы жазылған компаративистика ғылымының негізін қалаған. Салыстырмалы-тарихи тіл білімінің қа- зақ тіліндегі ерекше үлгісін лингвистикалық терминдерді тірек ете отырып, өте түсінік- ті тілде мəселені барынша жан-жақты шешіп берген. Ғалымның ұсынған тірек сөздері, яғни лингвистикалық терминдері төмендегідей: номинатив – атау септік, генетив – ілік септік, датив – барыс септік, аккузатив – табыс септік, локатив – жатыс септік, аблатив – шығыс септік, инструментальный падеж – көмектес септік.
