Атты III халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағЫ
"SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD
жүктеу/скачать 8,11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- "SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019
- Ассистентлар: М.А.Сулаймонов, Б.Т.Сидиков Самарқанд, Узбекистон Республикаси Аннотация
- Калит сўзлар
| "SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD:
CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019 393 Пайдаланылған әдебиятлар: 1. Мақсетов Қ. Дәстанлар, жыраӯлар, бақсылар, Нӛкис. «Қарақалпақстан» 1992. 85.б. 2. Қарақалпақ фольклоры кӛп томлық, 15 том «Ер Шора»дәстаны. Нӛкис. «Илим» 2010. 119.б. 3. Мақсетов Қ. Сонда, 85.б. 4. Қарақалпақ фольклоры, - Нӛкис, «Қарақалпақстан»,1981. 8.т.22б. 5. Қарақалпақ фольклоры, - Нӛкис, «Қарақалпақстан»,1984.13т. 54-55б. 6. Қарақалпақ фольклоры кӛп томлық, 15 том «Ер Шора»дәстаны. Нӛкис. «Илим» 2010. 119.б. 7. Қарақалпақ фольклоры кӛп томлық, 24 том «Муңлық-Зарлық» дәстаны, Нӛкис. «Илим» 2010. 447 б. 8. Сонда, 447. 9. Мәмбетназаров Қ. Қарақалпақ аӯызеки дӛретпелери. Нӛкис, «Билим» 1996. 94б. 10. Қарақалпақ фольклоры кӛп томлық, 24 том. Сонда 451б. 11. Қарақалпақ фольклоры, - Нӛкис, «Қарақалпақстан»,1974. 13т, 39б. 12. Қарақалпақ фольклоры кӛп томлық, 24 том. Сонда 451б. "SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019 394 УДК: 618:591.13 СИГИРЛАРДА МОДДАЛАР АЛМАШИНУВИ ВА ГИНИКОЛОГИККАСАЛЛИКЛАРИ ОҚИБАТИДАГИ БЕПУШТЛИКЛАРИ. Ассистентлар: М.А.Сулаймонов, Б.Т.Сидиков Самарқанд, Узбекистон Республикаси Аннотация: Ушбу мақолада сигирларда тухумдон касалликларининг тарқалиши алиментар бепуштликлар, клиник белгилари ва диагностикаси баѐн этилган. Калит сўзлар: сигирлар, алиментар бепуштликлар, диспансер текширишлар, бўғозлик, тухумдон, сариқ тана, клиник белгилари, қоннинг морфобиокимѐвий кўрсаткичлари. Кириш. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиѐев 2019 йил 18 март куни ―Чорвачилик тармоғини янада ривожлантириш ва қўллаб-қувватлаш чора- тадбирлари тўғрисида‖ги қарори чорвачилик тармоғини жадал ривожлантириш халқимизни арзон ва сифатли гўшт ва бошқа озиқ-овқат маҩсулотлари билан таъминлаш, айниқса, қишлоқ жойларида истиқомат қилаѐтган фуқароларнинг бандлигини ошириш ва даромадларини кўпайтиришда муҩим ўрин тутади. Шу билан бирга, ҩудудлардаги ишларнинг ҩозирги ҩолати мазкур тармоқ корхоналарини қўллаб-қувватлаш, озуқа базасини кўпайтириш, наслчиликни яхшилаш, шу жумладан, сунъий уруғлантиришни ривожлантириш ва наслчилик хўжаликларининг моддий-техника базасини мустаҩкамлаш борасида аниқ комплекс чора-тадбирларни амалга оширишни тақозо этмоқда. Халқимизнинг чорвачиликни ривожлантириш борасидаги тадбиркорлик ташаббусларини ҩар томонлама қўллаб-қувватлаш, ушбу тармоқда илмий ѐндашувлар ва илғор замонавий технологияларни кенг жорий этиш, импорт ўрнини босувчи ва экспортбоп чорва маҩсулотларини ишлаб чиқариш ва қайта ишлашни янада рағбатлантириш, пировардида аҩоли фаровонлигини юксалтириш ва даромадларини кўпайтиришдан иборатдир. Алиментар пуштсизлик (alimentum - озиқ-овқат) ҩайвонни нотўғри озиқлантириш туфайли келиб чиқади. Ҩайвонларни нотўғри озиқлантириш, уларни етарлича озиқлантирмаслик (ем-хашак етишмаслиги - оч қолиши), керагидан ортиқча озиқлантириш (семириб кетиши) ѐки рационда жинсий тизим аъзоларининг фаолиятига таъсир этувчи муҩим компонентларнинг (оқсиллар, углеводлар, витаминлар ва минерал моддалар) етарлича бўлмаслиги қисирликка олиб келиши мумкин. Масалан, А гиповитаминозда бачадон шиллиқ пардаси эпителийсида ўзгаришлар кузатилади; В гиповитаминозда жинсий безлар дегенаритив ўзгаришларга учрайди, акобальтоз пайтида кўпайиш функцияси издан чиқади ва ҩ. Жинсий аъзоларнинг (гинекологик) касалликларига алоқадор пуштсизлик. Урғочи ва эркак ҩайвонларнинг кўпчилик касалликлари оқибатида қисирлик кузатилиши мумкин. Гинекологик касалликларнинг олдини олиш, уларни даволаш учун аввало ҩайвонларга парҩез озиқлар бериб, тўйимли озиқлантириш, тўғри асраш, бўғозлик, туғиш ва туғишдан кейинги даврда уларга нормал зоогигиеник шароит яратиш лозим. Касалликларга вақтида диагноз қўйиш, ҩайвон учун оптимал шароит яратиш ва даволаш тартибини белгилаш ҩамда самарали даволашни ташкил этиш шифокор фаолиятидаги энг муҩим вазифаларлардан биридир. Она ҩайвонларда бепуштликларнинг диагностикаси қуйидаги гинекологик текшириш усулларини ўз ичига олади: Урғочи ҩайвонларнинг қисирлиги кўпинча эркак ҩайвонларга алоқадор бўлганлиги учун подадаги эркак ҩайвонларнинг сони, уларнинг умумий аҩволи ва хўжаликда юқумли касалликлар бор-йўқлигига эътибор берилади. |