Ауыр күрделі кемістіктердің салдары болып табылатын ақау:
ақауды теңестіруден тиімді мүмкіндіктердің азаюы
психомоторлық және дене дамуының бұзылыстары
эмоциялық — ерік сферасындағы жетіспеушіліктер
психикалық дамудың бұзылыстары
дағды мен мінез — құлқы нормаларының қалыптасуына бұзылысы
Дамуында кемістігі бар барлық балаларға тән жалпы, ортақ көрсеткіш:
зият бұзылыстары
тұлғалық ерекшеліктер (сенімсіздік, қоршағандарға тәуелсіздік)
моторика дамуының жетіспеушілігі
қоршаған ортаны бейімделуіндегі білімнің толықсыздығы
таным процестердің дамымауы, қабылдаудың шектеулі жәнебаяу сипаты
Сенсорлық кемістігі бар балалар тобына жатпайды:
ақыл ойы кемтар балалар
көрмейтін балалар
нашар еститін балалар
көруінде кемістігі бар балалар
естуінде кемістігі бар балалар
Кеңістікті бағдарлау — түзету жұмыстары бойынша дамуында ….. кемістігі бар балалар үшін арнайы жұмыстар жүргізіледі:
көру кемістігі бар балалар
зияты шамалы зақымдалған балалар
психикалық дамуы тежелген балалар
естуінде кемістігі бар балалар
сөйлеуінде кемістігі бар балалар
Инклюзивті білім мен жалпыға білім беру саясаты жарияланған халықаралық құжат:
Саламанда қабылданған декларация
Инвалидтер құқығы жайлы декларация
Адам құқығы жайлы Жалпы Конвенция
Арнайы білім беру туралы заң
Баланың құқықтары жайлы конвенция
Заңды түрде белгілі бір азаматтарға берілетін қосымша құқықтар мен оларды белгілі міндеттерден босатуын білдіретін түсінік
мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларға арналған жеңілдіктер
мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың міндеттері
мүмкіндіктері шектеулі тұлғалар құқығы
мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларға эскпкртиза жүргізу
арнайы білім берудің норамтивті құжаттары
Балаға, ата – анасына ерекше көмектің түрі ретінде оның өмір сүруіне, оңалту, емдеу, арнайы білім беру мен тәрбиелеу және әлеуметтендіруге байланысты күрделі жағдайларды ұйымдастыру қызметін атқаратын мекеме:
медициналық — әлеуметтік — педагогикалық патронаж
медициналық — пеадгогикалық комиссия
баланы дамыту кабинеттері
психологиялық — педагогикалық коррекция кабинеттер
әлеуметтік — педагогикалық қолдау кабинеттер
Қазір ҚР мүмкіндіктері шектеулі балаларға ерте көмек көрсету жүйесінің ұйымдастырылуы:
ерте жастағы кемістігі бар балалар ӘБЕО орталығында толық көмек ала алады
балалар ПМПК-да толық көмек ала алады
Қазақстанда барлық жерде ерте көмек көрсету қызметі толығымен ұйымдастырылған
баланы дамыту кабинеттерінде толық көмек алады
ҚРертекөмеккөрсетуқызметіжүйеленбеген
Дамуында ауытқулары бар барлық балаларды айқындау және есепке алу жауапкершілігін атқаратын мекеме:
психологиялық -медициналық-педагогикалық консультациялар
оңалту және диагностикалық орталықтары 3-4 жыл
арнайы білім беру мекемелері
білім беру департаменті
психологиялық — педагогикалық түзету кабинеттері
Мектепке дейінгі білім беру мекемелер жүйесіне кіреді:
бөбекжайлар, бала бақшалар, жалпы бала бақшалардағы арнайы топтар,мектепке дейінгі балалар үйлері
арнайы бала бақшалар, жалпы бөбекжай мен – балабақшалардағы мектепке дейінгі арнайы топтар, жалпы мектептер
мектепке дейінгі балалар үйі, оңалту орталықтардағы аз уақытта келген топтар;
бөбекжайлар, балабақшалар, шипажайлар, оңалту орталықтары,
жалпыбалабақшалардағыарнайытоптар
қалыптасқан мектепке дейінгі арнайы тәрбиелеу жүйесі мен
жалпы білім беру мекемелері
Зияты зақымдалған балабақшалар топтарындағы балалар саны:
6 баладан 10балаға дейін
6 балаға дейін
10-15 балаға дейін
12 балаға дейін
5 балаға дейін
Арнайы мекемемелерге кемтар балаларды айқындау, іріктеу және бөлу қызметін орындайды:
психологиялық — медициналық — педагогикалық консультация
білім беру департаментінің өкілі
психологиялық — педагогикалық коррекция қызметінің жетекшісі
әр түрлі арнайы мектептер
ата – аналар келісімі бойынша диагностикалық орталықтар
Ауызша және жазбаша сөйлеуіндегі кемістіктерді түзету қызметін атқаратын мекеме:
оңалту орталықтары
ПМПК
психологиялық — педагогикалық түзету кабиенттері
логопедиялық пунктер
кеңес беру, диагностикалық орталықтар
Арнайы мектептің негізгі мақсаты:
бала тұлғасын жан –жақты дамыту
әлеуметтік бейімдеу мен оңалту
білім, іскерлік және дағды жүйелерін қалыптастыру
бала дамуындағы жетіспеушіліктерін түзету
кәсіби еңбекке дайындау
Арнайы мектептің ерекше міндеті:
Даму кемістіктерін түзету, оңалту және әлеуметтік бейімдеу
оқушылардың ақыл ойын және дене тәрбиелеу
ойдың өзінділігін дамыту және таным іс — әрекетін белсендіру
еңбекке баулу және кәсіби бейімделу
оқушылар тұлғасын дамыту
Арнайы мектептегі жалпы басқару және жетекші қызметтерді атқарушы:
мектеп директоры
мектеп директордың орынбасары
ПМПК
ҚР білім және ғылым министрлігі
білім беру департаменті
Тұлғаның даму кемістіктері ерекшелігін теңестіру процесі ие болатын бағыт:
әлеуметтік
психологиялық
биологиялық
педагогикалық
оқыту
Дамытып оқыту концепциясы негізінде Л.С.Выготскийдің енгізген теорясы:
дамудың жақын аймағы туралы ілім
теңестіру теориясы
балалар даму заңдылықтараның ортақ бірлігі туралы теория
жеке дара арқылы жол табу ілімі
ерте түзету теориясы
Мүмкіндігі шектеулі балалардың оқу процесін қабылдау ерекшеліктері
баяулығы, аз көлемі, шынайылықтан шеттеу немесе бұрмалап қабылдауы
зейіннің шашыраңқылығы, есте сақтаудың жоғары деңгейі
көлемінің толықтығы, бейнелік образды айқындауы
бейнелік образды айқындауы, зейіннің шашыраңқылығы
есте сақтаудың жоғары деңгейі, бейнелік образды айқындауы
Көмекші мектептердегі оқыту процесінің ерекшелігі:
оқытудың заттық — көрнекілік сипаты
оқытудың мақсаттылығы
оқытуда оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау сипаты
оқытупроцесіндеоқушылардыңсенсорлықкемістіктерінтүзету
оқытудың жылдамдылығының сипаты
Жалпы білім беру жүйесінде үлгермейтін балалардың біраз бөлігін құрайтын аномальды балалар категориясы:
Психикалық дамуы тежелген балалар
Дебил балалар
Имбецил балалар
Идиот балалар
Деменциясы бар балалар
Мүмкіндіктері шектеулі балалар
18 жасқа дейін дамуында психикалық немесе физикалық жетіспеушілігі бар балалар
18 жасқадейіндамуықалыпты, әлеуметтік деңгейлері төмен балалар
ақыл-ойы кем балалар
дамуында сенсорлы және эмоционалды бұзылыстары бар балалар
көру қабілеті бұзылған балалар
Дамуында ауытқуы бар балалар…
әр түрлі анализаторлардың әрекеті бұзылуы салдарынан болған психофизикалық дамуы тежелген балалар
әр түрлі анализаторлардың әрекеті бұзылуы салдарынан болған дамуының бұзылуы әлеуметтік жеңілдік беретін балалар
әр түрлі анализаторлардың әрекеті бұзылуы салдарынан жалпы білім беретін мекемеде арнайы түзету жұмысты қажет ететін балалар
Әртүрліанализаторлардыңәрекетібұзылуысалдарынанболғанпсихофизикалықдамуықалыптыбалалар
әр түрлі анализаторлардың әрекеті бұзылмаған жалпы білім беретін мекемеде ерекше оқытуды қажет ететін балалар
Мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеуде қолдануға шектеу қойылатын әрекет
серуенге жібермеу
мадақтау
сөгіс
ескертпе
әңгімелесу
ПДТ –дің бірінші классификациясының авторы
М.С.Певзнер
А.Е.Личко
В.В.Ковалев
Р.Е.Левина
Г.В.Чиркина
К.С. Лебединская топтастырылудың (классификацияның)авторы
этиопатогенетикалық
педагогикалық
клиникалық
әлеуметтік
психологиялық-педагогикалық
Этиопатогенетикалық классификация бойынша ПДТ-нің түрі бөлінбейді —
энцефалопатикалық генезде
соматогендық генезде
психогендік генезде
конституциондық генезде
церебральды-органикалық генезде
ПДТ балаларға арналған мектеп жасына дейінгі мекемелерге келесі клиникалық
белгілері бар балалар қабылданады
педагогикалық қараусыздық
көру қабілеті зақымдалған
сөйлеу тілі бұзылған
шизофреникалық жарыместік
тұрақты энурез және энкопрез
Тұқым қуалаушылық психикалық және психофизиологиялық инфантелизм
салдарынан болған психикалық дамудың тежелуі-
конституциондік генезді ПДТ
соматогендік генезді ПДТ
психогендік генезді ПДТ
церебрально-органикалық генезді ПДТ
функционалды генезді ПДТ
Ішкі органдардың соматикалық ауырулары салдарынан болған ПДТ-
соматикалық генезді ПДТ
конституциондық генезді ПДТ
функционалдық генезді ПДТ
психогендік генезді ПДТ
церебральды-органикалық генезді ПДТ
ПДТ балаларды ажырата бастайды –
3 немесе 5 жастан
5 немесе 6 жастан
1 немесе 2 жастан
2 немесе 3 жастан
6 немесе 7 жастан
ПДТ балаларды мектеп жасына дейінгі мекемелерге қабылдауға
кедергі болатын белгілері-
эмоциялық-ерікті сферасы тұрақты бұзылған шизофрения
соматогендік ПДТ
церебральды-органикалық генезді ПДТ
психогендік генезді ПДТ
педагогикалық қараусыздық
Мидың органикалық зақымдалуы салдарынан интеллектің тұрақты төмендеуі-
ақыл- ойының кемістігі
эпилепсия
деменция
шизофрения
психикалық дамудың тежелуі
Интеллектің бұзылуының жаңа классификациясы бойынша ақыл-ой кемістігінің
жеңіл имбецилді және терең дебильді денгейі —
интеллектің орташа бұзылуы
интеллектің жеңіл түрде бұзылуы
интеллектің терең бұзылуы
интеллектің күрделі түрде бұзылуы
интеллектің ауыр түрде бұзылуы
Интеллекті бұзылған балалар – …
ақыл-ойы кем
нашар еститін
нашар көретін
сөйлеу тілі бұзылған
Балалардың церебральды-сал ауруы
Интеллектісі бұзылған балаларға арналған балабақшада
топтағы балалардың саны-
6 адамнан10 адамға дейін
6 адамға дейін
10-15 адам
12 адамнан 20 адамға дейін
5 адамға дейін
Нашар еститін балалар-
минималды сөйлеу қорының жиналуы бар тұрақты есту қабілетінің төмендеуі
ең жақын аралықта сөйлеу тілін қабылдай алмайтын тұрақты есту қабілетінің төмендеуі
максималды сөйлеуі тілі қалыптасқаннан кейін, есту қабілетінің бұзылуы.
максималды есту қабілетінің мүлдем бұзылмай анық естуі.
минималды көру қабілеті төмен, естімейтін бала
Кейінен естімей қалған дегеніміз —
сөйлеуі тілі қалыптасқаннан кейін, есту қабілетінің бұзылуы.
минималды сөйлеу қорының жиналуы бар тұрақты есту қабілетінің төмендеуі.
ең жақын аралықта сөйлеу тілін қабылдай алмайтын тұрақты есту қабілетінің төмендеуі.
есту қабілетінің мүлдем бұзылмай анық естуі
көру қабілеті төмен, естімейтін бала
Есту қабілеті зақымданған мектеп жасына дейінгі балаларға арналаған есту аппараты дегеніміз-
дыбыстарды күшейтетін электрондық жеке прибор.
дыбыстарды азайтатын электрондық құрал.
дыбыстарды мүлдем естіртпейтін техникалық құрал
дыбыстардың құрамын өлшейтін электрондық құрал.
дыбыстардың айтылуын тексеретін құрал.
Дактильдік дегеніміз —
ауызша сөйлеудің орнына қолданылатын әріптер
жазбаша сөйлеудің орнына қолданылатын әріптер.
байланыстырып сөйлеуде қолданылатын әріптер
қатты естігенде қолданылатын әріптер.
қосымша әріптер
Мектеп жасына дейінгі балалардағы көру қабілеті зақымдануының түрлері
көрмейтіндер, нашар көретіндер
көретіндер, нашар көретіндер
естімейтіндер, нашар көретіндер
мүлдем көрмейтіндер, нашар көретіндер
көрмейтін мылқаулар
Көру қабілеті зақымдалған балаларды оқыту түрлері
|
