Ақуыздың қысқаша тарихы Ақуыздың құрамы, құрылысы
жүктеу/скачать 80,44 Kb.
|
Ақуыз сөж
Белоктардың жіктелуі. Белоктар құрылысына қарай екі топқа бөлінеді: жай белоктар – протеиндер және күрделі белоктар – протеидтер. Протеиндер тек амин қышқылдарының қалдықтарынан тұрады. Протеидтер жай белоктан және белок емес бөліктен тұрады. Белок емес бөлігін простетикалық топ деп атайды. Жай белоктардың өкілдері: альбуминдер, глобулиндер, гистондар, протаминдер, склеропротеиндер. Күрделі белоктарды жіктеу простетикалық тобының химиялық құрылысына негізделеді 1. фосфопротеидтер 2. гликопротеидтер 3. хромопротеидтер 4. металлопротеидтер 5. нуклеопротеидтер 6. липопротеидтер
Геннің экспрессиясы - бұл геннің тұқым қуалайтын ақпараты функционалды өнімге - РНҚ немесе ақуызға айналатын процесс. Геннің экспрессиясын анықтауҚазіргі уақытта ген экспрессиясын анықтаудың негізгі әдістері поли-А құйрығы ( мРНҚ ) бар РНҚ секвенирлеуі, сондай-ақ экспрессиялық ДНҚ микромассивтерін пайдалану болып табылады. РНҚ секвенирлеуі келесі ұрпақты секвенирлеу әдістерін жетілдіруге байланысты барған сайын кең таралған. РНҚ секвенциясы геномдағы әрбір белокты кодтайтын геннің экспрессия деңгейін анықтауға ғана емес, сонымен қатар альтернативті сплайсинг нәтижесінде пайда болатын мРНҚ нұсқаларын ажыратуға мүмкіндік береді. Күрделі ген экспрессиясы Онтогенездегі гендердің күрделі экспрессиясының мысалы-адамдарда гемоглобин синтезін гендік бақылау. Гемоглобин молекуласы 4 бөліктен тұрады: екі бірдей альфа тізбегі және екі бірдей бета тізбегі. Қалыпты ересек адамның гемоглобині (НвА) адам эмбрионының гемоглобинінен, ерекшеленеді. Олардың арасындағы айырмашылықтар бета тізбегіне қатысты. Ұрықтың гемоглобинінде ол полипептидті гамма тізбегіне ауыстырылады. Соңында, ересектердің қанында аз мөлшерде 2 кездеседі, онда бета тізбегі сигма тізбегіне ауыстырылады. Моноаллельді ген экспрессиясы Эукариоттардағы моноаллельді экспрессия келесі белгілермен сипатталады: мөлшерлеуді компенсациялау механизміне байланысты әйел жасушаларындағы Х-хромосома гендеріне; басылған гендер үшін; Қазіргі уақытта эукариоттық гендердің шамамен 5-10% жасушаларда моноаллельді түрде экспрессияланатыны белгілі, бұл гендердің ішінде беткі жасуша ақуыздарын кодтайтын гендер, атап айтқанда, иммуноглобулиндерді, Т-жасушаларын және иіс сезу рецепторларын кодтайтын гендер жиі байқалады. . Бұл құбылыс аллельді алып тастау деп те аталады. Экспрессияланатын аллельді таңдау дамудың ерте кезеңінде жүреді және бұл таңдау кездейсоқ жасалады, нәтижесінде дене жасушаларының жартысына жуығы аталық аллельді, ал жасушалардың екінші жартысы аналық аллельді экспрессиялайды. Кейде геннің тінге тән моноаллельді экспрессиясы байқалады, басқа тіндерде мұндай ген биаллельді түрде экспрессиялануы мүмкін. Аутосомды гендердің кездейсоқ моноаллельді экспрессиясы геннің цис-регуляциялық тізбектеріндегі полиморфизмге байланысты геннің әртүрлі аллельдері әртүрлі деңгейде экспрессияланатын жағдайларды қамтымайды жүктеу/скачать 80,44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|