Қазақ ақын жазушылары және ұлттық руханият. 18-19 ғасырлардағы батыс Қазақстан өңірінен шыққан ақын жазушылар шығармашылығы

Қазақ ақын жазушылары және ұлттық руханият.18-19 ғасырлардағы батыс Қазақстан өңірінен шыққан ақын жазушылар шығармашылығы.

Жыраулар шығармашылығынын акындык поэзиядан негізгі ерекшелігі - жыраудын тек улкен эпостарды жырлайтындығы мен гана емес , елдiң iргелiлiгi үшiн акылгейлік , көрегендiк , даналық сөздер айтатын кесемдiк табиғатымен тiкелей байланысты . XVIII - XIX гасырлардагы жыраулар поэзиясында елiмiздiң тарихы керiнiс тапкан . Тек ауыз әдебиеті шығармаларын тарихи дереккез ретiнде қарастырганда , бiз бiрiншi кезекте орбiр тарихи деректiң далд тiмен катар тарихи окигалардың желiсiн iздеймiз . Коркыт - букiл туркi өркениетiне ортак ортағасырлық тулгалардың бірегейi . Коркыт - әулие , акын , жырау , сазгер , кобызшы болған . Коркыт туралы аңыз - ангiмелер букіл түрк халықтарында кездеседі . Ол огыздардан шыккан , руы - баят , әкесiнiң аты Каракона делiнедi . Шешесі қыпшақ руынан . Корқыт қазiргi Кызылорда облысы , Қармақшы ауданының жерiнде ; Сырдың бойындагы ортағасырлық , Жанкент деген калада VIII - IX гасырларда дуниеге келген . Бул оғыз тайпаларының Сырдың ортангы таменгi арысында емiр сурген кезі болса керек . коркыттын сегiз қырлы кумбездi , қазақтың киiз уйi тарiздес мазары Қызылорда облысы , Кармақшы ауданына қарасты темiр жол станциясына жакын Сырдария өзенiнiң жагасында болган Оны 1898 жылы казак фольклоры мен этнографиясы мұраларын жинаушы Ә.Диваев суретке тусiрген екен XIX ырдын сонында мазардын калдыктарын Сырдын суы шайып кеткен . 1978 1980 жылдары осы манайда Коркытка арнап ескерткіш орнатылды . Бул аскерткiш кылқобызга уксатып жасалған , желдiн әсерiнен езiнен - езi ызындап , қобыз унiн шығарып турады . Ескерткiштiн авторы - белгiлi сәулетшi , этнограф Бек Ыбыраев Коркыт достурiк казак арасында жалғастырган XVIII - XIX гасырлар куйшiлерi - Жанак , нысанбай , Найман - бала , Канкома , Жумагул , Кулыншақ , базар жырау , т.б. Сонгы дауiрде жалгастыргандар - Койлыбай , баганалы Балақай баксы , Досжан , Шоман деген кiсiлер . Барша мемлекеттерде Отан ұғымы мен отансүйгіштік идеялары бар болып, бұндай сезімдер мемлекет мүдделеріне, халық ойлауы, өмір сапасы мен көңіл-күйін қалыптастыру мәселесіне тікелей байланысты. Дүние өркениетіне үлкен үлес қосқан Қытай хикметтерінде, Жапонияның тәлімге қаратқан назарында, Корея дамуының бас мақсаты негізінде де отансүйгіштік идеялары сәйкестігін көреміз. Отансүйгіштік идеялары әдебиет сабақтарында үйретіледі, жастарды тыныштық және бейбіт өмір сүру, басқа халықтардың ғұрыптарын, дәстүрлерiн, жалпыадамдық құндылықтарын құрметтеу арқылы тұрақты өмірге қарай ұмтылдырады. Көркем шығарманы үйрену арқылы жастар отансүйгіштікті өзінде көрсетуге ұрынады, шығармадағы кез келген бір қаһарманға тән отансүйгіштік сезімін меңгеріп алады.

https://www.studocu.com