Қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері



Дата06.02.2023
өлшемі1,58 Mb.
#65660
Байланысты:
Ерулік

Қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері

Жоспар:

  • Қазақтардың қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет-ғұрыптары.
  • Әдептілік пен сыпайылық әдет-ғұрпы.
  • Жасы үлкендерге құрмет көрсету.
  • Тамырлық әдет-ғұрпы.
  • Отбасы және неке саласындағы әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлер.
  • Бата беру.
  • Бала тәрбисі.

  • Дәм ауыз тию
  • Ерулік беру
  • Қалау
  • Қымызмұрындық
  • Жылу жинау
  • Жұртшылық

Асату

  • Асату
  • Байғазы беру
  • Сүйінші
  • Сарқыт

Қазақ халқының әдет – ғұрпы мен салт – дәстүрлері.
Қонақжайлық және көмек көрсету әдет – ғұрыптары
Виктор фон Герн: «Жалпы алғанда, қазақтар осы уақытқа дейін жылы жүзділігімен, қайырымды ақкөңілділігімен және қонақжайлық қасиетімен таңғалдырады. Мұның өзі олардың сүйегіне ежелден сіңіп кеткен керкмет асыл қасиет».
Неміс зерттеушісі Ф. Фон Хелльвальд : «Қырғыз –қайсақтар барынша қонақжай мейірімді болып келеді. Олардың киіз үйіне кіріп жайғасқан кез –келген жат жерлік адамның өзімді біреулер тонап немесе өлтіріп кетеді –ау деп қауіптенбей, алаңсыз ұйықтай беруіне әбден болады».
Егер үй иесі қонаққа құрмет көрсетудің дәстүрлі әдет –ғұрпынан бас тартса, жолаушы үй иесінің үстінен биге барып шағым айтатын болған. Би қонақжайлық дәстүрді бұзғаны үшін үй иесіне ат-тон айып салғызатын.
Қонақасы беру
Қалау
Қымызмұрындық
Дәм ауыз тию
Ерулік беру
Қонақжайлық ғұрыптар
Өзара көмек көрсету жөніндегі әдет –ғұрыптар
Жылу жинау
Жұртшылық
Асар
Жасы үлкендергет құрмет көрсету
Неміс ғалымы Ф. Фон Шварц: «Қырғыз- қайсақтарда сұлтан, батырлармен қатар барлық жасы үлкен, қартайған ер азаматтардың бәрі де кім екеніне, қандай тектен шыққанына қарамай, ерекше сый-құрметке бөленеді».
«Ел жұртыңды сыйлай білсең, сыйлы боласың»

«Өзі жақсы кісіге, бір кісілік орын бар»

«Кішіпейілділік кішілік емес, кісілік, кішіпейілділік кісілік көркі»

«Ұлық болсаң кішік бол»
Баланы үйлендіруге қатысты әдет-ғұрыптардың реті.
  • құда түсуге алдын ала келісу
  • ата-ананың құда түсуі
  • күйеудің қалыңдыққа ұрын баруы
  • келін түсіру тойы
  • неке қию рәсімі

Әменгерлік
Енші алу
Қонақасы беру
Ат-тон айып
Дәм ауыз тию
Ерулік беру
Қалау
Қымызмұрындық
Жылу жинау
Жұртьшылық
Асар
әйелдердің өз қайын жұртын атымен атамауы
базарлық
байғазы
сарқыт
сүйінші
ажырасу аяқ
тамыр болу
азан шақырып ат қою
атастыру
құда түсу
қоржын алмасу
әменгерлік
енші алу
бата беру
Төменде аталған әдет- ғұрып, салт дәстүрлердің қайсысы осы кезеңге дейін сақталған

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет