|
Зат есімнің өзді-өзі, бір-бірімен тіркесу жүйесі, әдетте, түрік изафеті деп аталады. Зат есім үш түрлі жолмен тіркеседі
екі зат есімнің екеуіне де қосымша /алдыңғысына ілік септік жалғауы, соңғысына тәуелдік жалғауы/ қосылып тіркесу жолы/ үйдің иесі
екі зат есімнің біреуіне /тек соңғысына/ қосымша қосылып, біреуіне /алдыңғысына/ қосылмай тіркесу жолы / қала азаматы
екі зат есімнің екеуіне де бірдей /алдыңғысына да, соңғысына да/ ешқандай қосымша қосылмай тіркесу жолы /тас үй, қой қора/
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Орыс тілінің түсіндірме сөздігі
«Бас зат есім 1. Адам мен айуан дүниесінің көз,мұрын, ауыз, құлақ, ми орналасқан мүшесі. Бас жарылса, бөрік ішінде, қол сынса, жең ішінде /мақал/ 2.Сан мөлшерімен есептегендегі дана. Сиырдың саны 15 мың бас.т.
«Голова,ы, вин. голову, голов,головам, ж.1. Верхняя часть тела человека или животного, состоящая из черепной коробки и лица. Повернуть голову. 2.Эта часть тела, как еденица счета /скота/ т.д
Зат есімдер негізгі мағынасынан басқа туында мағыналарға ие болып,әр түрлі мағыналарда қолданылуға икем келеді.Әр түрлі мағынасы бар сөз полисемантизмді / көп мағыналы/ сөз деп те атайды. /
Зат есім түрлері:
құрамына қарай:
Дара (простое – один корень)
Мысалы: дала, бас, қалам.
Күрделі (сложное – несколько корней)
Мысалы: мекенжай, балабақша.
тұлғасына қарай:
Негізгі (непроизводное – нет суффикса)
Мысалы: мектеп, мысық.
Туынды (производное – есть суффикс)
Мысалы: әнші, аспаз.
мағынасына қарай:
Жалпы (нарицательное)
Мысалы: теледидар, үстел.
Достарыңызбен бөлісу: |
